Krijgen nabestaanden in ziekenhuizen Twente een neutrale- of een reclamefolder?

De mortuaria in de ziekenhuizen van het Medisch Spectrum Twente (MST), ZGT Hengelo en Almelo worden beheerd door uitvaartorganisatie Vredehof. Dat houdt dus in dat Vredehof (meestal) kort na het overlijden contact heeft met de nabestaanden die zo kort na het overlijden nog niet altijd een uitvaartondernemer hebben gekozen. In Nederlandse zorginstellingen worden meerdere mortuaria beheerd door uitvaartondernemers. Samen zijn ze verenigd in de VMG en zijn er gedragsregels afgesproken die ervoor moeten zorgen dat nabestaanden in de moeilijke eerste uren na een overlijden niet worden ‘binnengehaald’ door het uitvaartbedrijf van de beheerder van het mortuarium.

Vredehof is lid en zit in het bestuur van de Vereniging van Mortuariumbeheerders in de Gezondheidszorg (VMG) en heeft dus ook de gedragsregels van het VMG ondertekend. Daarin staat onder andere dat leden, die ook uitvaartondernemer zijn, niet acquireren voor uitvaarten. Maar houden Vredehof, MST en ZGT Hengelo en Almelo zich aan deze regel?

De redactie van Uitvaartbranche.nl wordt al enige tijd gewezen op een folder die uitgedeeld zou worden aan nabestaanden. Het zou gaan om deze folder (pdf). Wat direct opvalt is dat de folder geheel voorzien is van de huisstijl van Vredehof, zelfs voorzien van de slogan van het uitvaartbedrijf. Daarnaast staan ook het telefoonnummer, de website en het mailadres van Vredehof in de folder. Duidelijk is dat deze folder niet lijkt te voldoen aan de voorschriften van de VMG (zie regels VMG onderaan dit artikel).

Vredehof en MST ontkennen

Enige tijd geleden liet Vredehof in een reactie weten dat deze folder niet meer wordt uitgedeeld. Het zou gaan om een oude folder van 5 jaar geleden. Een woordvoerder van het MST zegt: ‘Het is een zeer verouderde folder, van jaren geleden.’ Maar wie goed kijkt ziet onderaan pagina 4 dat de folder in ieder geval geen 5 jaar oud is.

Het MST ziekenhuis geeft aan dat er een andere folder wordt uitgereikt (red: deze folder. ‘De tekst in onze folder is afkomstig van de VMG. Wij zijn als organisatie verplicht deze informatie te geven (ook over kosten e.d.). Het is een tekst die uitgaat van de ‘neutrale opstelling in de dienstverlening’ en verwijst niet naar Vredehof als uitvaartonderneming. De folder is in samenspraak opgesteld door Vredehof als mortuariumbeheerder en MST’, aldus de woordvoerder van het MST.

Zowel Vredehof als het ziekenhuis zeggen dat de ‘oude folder’ niet meer wordt uitgedeeld. Maar op 25 juli van dit jaar krijgt een familie de folder in de huisstijl van Vredehof toch uitgereikt in het MST in Enschede, ze geven hem aan uitvaartondernemer Edwin Kist. De redactie van Uitvaartbranche.nl heeft de uitgedeelde folder doorgestuurd naar het ziekenhuis met de vraag waarom deze folder wordt uitgedeeld. Het ziekenhuis reageert ontkennend en spreekt van een ‘zeer verouderde folder’. Op de vraag of het ziekenhuis ontkent dat de folder is uitgedeeld aan de familie laat de woordvoerder weten dat dit niet meer is na te gaan.

Folder vaker uitgedeeld

De folder wordt volgens uitvaartondernemers Edwin Kist, Erik Korte, Mieke Greveling, en nog andere ondernemers (die niet bij naam genoemd willen worden) veel vaker uitgedeeld aan nabestaanden, zelfs op de afdeling in het ziekenhuis, na het overlijden van hun dierbare. Ook zou hij standaard in het informatiepakket zitten van de ziekenhuizen in Hengelo en Almelo. De folder zou vorige week (in dezelfde week dat onze redactie vragen stelde) zijn verwijderd uit dit pakket.

Edwin Kist sprak afgelopen weekend een medewerker van ZGT die verbaasd was dit weekend dat de oude folder in de Vredehof huisstijl niet meer in het informatiepakket zat. Nu zit deze folder in het pakket, deze is veel neutraler alhoewel ook hierin wordt verwezen naar de website van Vredehof.

Overheid zou moeten ingrijpen

De uitvaartondernemers vinden dat er sprake is van oneerlijke concurrentie. Vredehof verzorgt ook de transporten van overledenen in opdracht van de politie. ‘Die nabestaanden krijgen dan ook meteen een visitekaartje of folder van Vredehof in handen.’ De Uitvaartondernemers pleiten ervoor dat de overheid komt met regels voor het beheer van mortuaria in de zorg en politietransporten. Uitvaartondernemers zouden geen van deze mortuaria moeten beheren om zeker te zijn van een neutrale dienstverlening.

Regels VMG

Op de site van de VMG wordt duidelijk dat de leden zich moeten onthouden van het maken van reclame voor de eigen uitvaartorganisatie. Op de site staat hierover onder andere: Nabestaanden zijn vrij in de keuze van de uitvaartverzorger. Mortuariumbeheerders of medewerkers van zorginstellingen mogen daarin niet adviseren. VMG-leden die tevens uitvaartverzorger zijn acquireren niet actief opdrachten voor een uitvaart bij de nabestaanden..

Bij de veel gestelde vragen op de site staat onder andere een vraag of nabestaanden vrij zijn in de keuze van een uitvaartondernemer. Het antwoord: Nabestaanden bepalen wie de zorg na overlijden verleent en zijn altijd vrij zijn in hun keuze voor een uitvaartondernemer. Mortuariumbeheerder en medewerkers van een zorginstelling mogen een lijst met uitvaartondernemingen in de regio overhandigen*, maar zij mogen hierover niet adviseren. Indien het mortuarium wordt beheerd door een uitvaartondernemer mag deze niet vragen om de opdracht voor het verzorgen van de uitvaart.

De gedragscode van het VMG zelf is ook duidelijk als het gaat om de gewenste neutraliteit van de mortuariumbeheerder:

Artikel vijf lid a van de gedragscode VMG:
Bij alle communicatie met nabestaanden zullen de leden zich maximaal inspannen om:
a) de keuzevrijheid voor een uitvaartverzorger te bevorderen.

Lees de gehele gedragscode op de website van het VMG.

* De redactie van Uitvaartbranche.nl heeft van de woordvoerder van het MST geen antwoord gekregen op de vraag waarom er geen lijst wordt uitgedeeld met daarop alle uitvaartondernemers uit de regio.