Botresten slingeren al jaren over begraafplaats Bunnik

Een nabestaande heeft al verschillende keren een klacht ingediend bij de politie over de rondslingerende menselijke resten. De laatste keer gebeurde dat in april. De politie, die geen aangifte kan opnemen omdat er geen sprake is van een strafbaar feit*, nam daarop contact op met de begraafplaats. Tijdens dat contact zou volgens de nabestaande aan de politie zijn beloofd dat de begraafplaats binnen tien dagen contact zou opnemen. Maar pas op 24 juni, kort nadat de redactie van Uitvaart.Com vragen stelde over de situatie, zocht het bestuur contact met de nabestaande.



Sinds een jaar is Jeroen Kavelaars voorzitter van de locatieraad die onder andere over de begraafplaats gaat. Kavelaars laat in een reactie weten dat hij op de hoogte is van de klachten en dat hij er alles aan wil doen om de problemen aan te pakken. Inmiddels zouden de eerste stappen zijn genomen om de situatie te verbeteren. Zo is er recent een nieuwe afdichting en slot gekomen op de knekelput waardoor deze gemakkelijker te hanteren is en ook goed af te sluiten. Daarnaast is het gronddepot voorzien van een hek en dus niet meer vrij toegankelijk. Ook gaan vrijwilligers op de begraafplaats botresten verzamelen en die in de knekelput deponeren. De nieuwe voorzitter heeft op 24 juni contact gezocht met de nabestaande die in april een klacht indiende bij de politie. ‘Ik ben niet op de hoogte van het feit dat er is afgesproken dat er binnen tien dagen contact opgenomen zou worden. Het contact met de politie is over enkele schijven gegaan, zelf heb ik de politie niet gesproken’, laat Kavelaars in een reactie weten. Hij benadrukt dat hij sowieso al van plan was om contact te leggen en dat dat niet afhankelijk was van het gesprek met de journalist van Uitvaart.Com.

Bestaande graven vernield tijdens werkzaamheden

Er gaat volgens nabestaanden veel mis tijdens de ruimingswerkzaamheden en het delven van graven. In één geval had een man gezien dat de grafdelver een graf had beschadigd. De nabestaande sprak het bestuur hierop aan en samen met een bestuurslid bezocht de vrouw het graf van haar ouders en met haar constateerde hij dat het graf door midden was gebroken. Maar de grafdelver en de beheerder gaven aan dat zij het graf niet kapot hadden gemaakt. Met die mededeling moest de vrouw het vervolgens doen, ze besloot geen verdere stappen te ondernemen omdat de getuige ondertussen was komen te overlijden. Ze liet het graf op haar eigen kosten vernieuwen.

Een nabestaande zegt een half jaar geleden een akelige ervaring te hebben gehad bij de uitvaart van haar dierbare. Toen ze na de dienst met de kist naar het graf liepen moesten ze om de berg met zand lopen dat afkomstig was uit het gedolven graf. De grafdelver had het zand midden op het pad naar het graf gegooid. De vrouw heeft er een gesprek over gevoerd met de beheerder maar dat gesprek gaf haar geen voldoening. Een andere vrouw laat weten dat ze onaangenaam verrast werd toen ze het grafmonument van haar dierbare onder het zand en de modder aantrof. Vlakbij het graf was net iemand begraven en zand uit dat graf was bovenop het graf terecht gekomen. Ze sprak de grafdelver er op aan, maar die zou niet van plan zijn geweest om er wat aan te doen. De vrouw heeft het graf zelf maar schoongemaakt.

In mei van dit jaar werd het graf van de vader en opa van een andere familie beschadigd bij het delven van een graf. Het monument kwam los te liggen bij de werkzaamheden. Daarnaast werden zonder enig overleg twee conifeertjes die bij het graf stonden verwijderd. Op de verjaardag van de overledene zag de familie dat het graf beschadigt was en de boompjes verdwenen. De nabestaanden waren boos en spraken de beheerder er op aan. Die liet weten dat de wortels in het (nieuwe) graf ernaast zouden groeien. De familie noemt dat onzin en zegt dat het een vreemd excuus is omdat ook het boompje aan de andere kant van het graf werd verwijderd. Toen de familie de beheerder vroeg om het graf te herstellen liet hij weten dat hij dat wel wilde laten doen, maar dan op kosten van de familie. Enige tijd later en nog een gesprek verder is het graf uiteindelijk hersteld door de begraafplaats en zijn er twee nieuwe boompjes geplaatst. 

De grafdelver is een professioneel bedrijf dat op meerdere begraafplaatsen werkzaam is. Enig onderzoek leert dat de grafdelver in ieder geval ook werkzaam is op een begraafplaats in Odijk. Maar ook daar zijn zijn kwaliteiten niet geheel onbesproken gebleven, sterker nog de grafdelver mag daar alleen nog maar werken onder toezicht van de beheerder of een bestuurslid. Dit omdat men van mening is dat de grafdelver niet altijd even zorgvuldig te werk gaat.

‘Kleigrond oorzaak van de problemen’

De voorzitter zegt dat met de grafdelver is afgesproken dat wanneer bij werkzaamheden een graf beschadigd raakt, de grafdelver dit meldt aan de beheerder. Binnen twee maanden moet de grafdelver de schade in zo’n geval herstellen. Als hij daarin nalatig is zal het bestuur van het kerkhof de herstelwerkzaamheden laten uitvoeren op kosten van de grafdelver. De grafdelver is daar volgens de voorzitter ook voor verzekerd. ‘In mijn waarneming, en ook navraag leerde dat, worden voorkomende gevallen (die, hoe vervelend ook, nu eenmaal voor kunnen komen) immer op deze wijze afgehandeld’.



Over de botresten zegt de voorzitter te vinden dat deze in principe niet te vinden zouden moeten zijn maar dat dit niet altijd te voorkomen is. Ruimingswerkzaamheden op de begraafplaats worden volgens hem bemoeilijkt doordat de grond bestaat uit vette rivierklei. Bij het ruimen blijven daardoor botresten achter in grote stukken klei. Pas na verloop van tijd vallen deze stukken klei uit elkaar en komen de resten naar voren. Volgens deskundigen klopt het dat ruimingswerkzaamheden in kleigrond moeilijk(er) zijn. Maar er zijn wel verschillende mogelijkheden om er voor te zorgen dat er geen resten blijven rondslingeren op de begraafplaats. Bij zandgrond kan de grond worden gezeefd tijdens ruimingswerkzaamheden, dat is bij kleigrond wat moeilijker. Als men er zeker van wil zijn dat er geen botten en andere resten aan de oppervlakte achterblijven, zal de grond moeten worden gespoeld met water. Op die manier worden de menselijke resten tijdens de werkzaamheden zichtbaar. Er moet wel bij gezegd worden dat deze methode van ruimen misschien iets meer zal kosten omdat het arbeidsintensiever is. Daarnaast is het altijd verstandig om de grond in de periode na een ruiming actief te inspecteren.



Voorzitter Kavelaars laat weten dat er per jaar van ongeveer 5 graven wordt aangegeven dat de graven geruimd mogen worden. Eens in de circa drie jaar worden dan alle graven waarvan is aangeven dat ze mogen worden geruimd ook daadwerkelijk geruimd. Zo mogelijk allemaal tegelijk en verspreid over verschillende delen van de begraafplaats. Door dit ruimingsbeleid kan de begraafplaats redelijk flexibel omgaan met de wensen van nabestaanden voor een bepaalde plek op de begraafplaats. Bijvoorbeeld dicht in de buurt van het graf van een ander familielid.

*Alleen het opzettelijk uitnemen van stoffelijke resten uit graven is strafbaar, niet de situatie dat door ruiming botresten aan de oppervlakte kunnen komen.