CBS: Bijna 3,2 duizend mensen overleden aan COVID-19 in november 2020

Het CBS publiceert sinds 3 april 2020 wekelijks over het aantal overledenen. Die aantallen zijn gebaseerd op sterfteberichten die het CBS dagelijks binnenkrijgt van gemeenten. Die sterfteberichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaken. De cijfers over doodsoorzaken zijn gebaseerd op de doodsoorzaakverklaringen van een arts. Het CBS ontvangt deze verklaringen via de gemeente waar iemand is overleden. De cijfers die vandaag worden gepresenteerd zijn gebaseerd op 97,8 procent van alle doodsoorzakenverklaringen tot en met november 2020. Voor meer informatie: Hoe het CBS de doodsoorzakenstatistiek samenstelt in coronatijd.

Oversterfte volledig door het nieuwe coronavirus

In de eerste tien weken van de tweede golf, in de weken 39 tot en met 48 (21 september tot en met 29 november) overleden 4,4 duizend mensen meer dan verwacht in deze periode. In deze periode stierven 5 458 mensen aan het nieuwe coronavirus. Net als in de eerste golf van de pandemie werd de oversterfte ook nu volledig verklaard door de sterfte aan COVID-19.

Informatiebronnen CBS en RIVM

Op basis van GGD-meldingen rapporteerde het RIVM in de eerste tien weken van de tweede golf (week 39 tot en met week 48, 21 september tot en met 29 november 2020) 3 281 mensen die overleden aan COVID-19. Het CBS registreerde in dezelfde periode op basis van doodsoorzaakverklaringen 5 232 mensen die overleden aan vastgestelde COVID-19. Tevens zijn er 226 overledenen met vermoedelijke COVID-19 als de onderliggende doodsoorzaak. Bij elkaar zijn dat 5 458 COVID-overlijdens.

Dat de cijfers van het CBS en het RIVM verschillen heeft meerdere mogelijke oorzaken. Ten eerste kunnen er overledenen zijn bij wie de arts op basis van het klinisch beeld COVID-19 aangaf als doodsoorzaak, zonder dat dit door een laboratoriumtest is bevestigd. Die overledenen ontbreken dan in de RIVM-cijfers. Ten tweede zijn overledenen bij wie COVID-19 was vastgesteld (ook met een positieve laboratoriumtest) mogelijk niet (direct) gemeld bij de GGD, ook omdat er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan COVID-19. Daardoor ontbreken deze overledenen in de cijfers van het RIVM. De gemelde COVID-19-sterfte in RIVM-rapportages over eerdere periodes kan nog regelmatig veranderen door nagekomen meldingen. Het CBS actualiseert de cijfers over doodsoorzaken als de nog ontbrekende verklaringen ook verwerkt zijn.

Bronnen

StatLine - Overledenen; belangrijke doodsoorzaken (korte lijst), leeftijd, geslacht
Tabel - Sterfte per week, per provincie en gemeente, 2020