Promotie-onderzoek naar jongeren met een verlieservaring

De promovenda maakte de onderzoeksresultaten toegankelijk voor de doelgroep zelf in de gelegenheidsuitgave Een klein verhaal van rouw waarin de samenvatting uit haar proefschrift in de vorm van een stripverhaal is opgenomen en de jongeren zelf adviezen geven aan hun leraren.

Jaarlijks blijven vele adolescenten (jongeren tussen 12 en 20 jaar) als rouwende achter na de dood van iemand in hun gezin. Uit eerder onderzoek bleek op scholen 1,5% van de leerlingen te rouwen om de dood van een ouder en 0,7% om de dood van een broer of zus. Op grote scholengemeenschappen voor voortgezet onderwijs gaat het dan om substantiële aantallen. Mw. drs. Fiddelaers-Jaspers gaat in haar proefschrift in op jongeren in het voortgezet onderwijs die een verlies in het gezin hebben meegemaakt. Ze combineerde het onderzoek naar de effecten van rouwbegeleiding met onderzoek naar betekenisgeving van leerlingen.

School en rouwgroepen
Uit literatuuronderzoek blijkt dat een rouwgroep een goede vorm van sociale steun is voor rouwende jongeren. Zij kunnen er hun gevoelens en ervaringen delen en het vermindert hun gevoel van vervreemding en isolatie. De school is geschikt om een rouwgroep aan te bieden: leerlingen zijn gewend om in groepen aan bepaalde thema's te werken en vormen op die manier geen uitzondering. Bovendien is een interventie op school voor jongeren minder ingrijpend en dichter bij huis dan steun van professionele hulpverleners. In het kader van het proefschrift werd het effect van deze groepen nader onderzocht. Op zeven scholen voor voortgezet onderwijs (van vmbo tot gymnasium) werden twee begeleiders opgeleid om een rouwgroep voor leerlingen met een verlieservaring op te zetten en te begeleiden. Voor deze groepen werd een speciale trainingsmap (Rouw op je dak) ontwikkeld, onder meer gebaseerd op ervaringen in Amerikaanse scholen. Het effect van de rouwgroepen (vergelijkend onderzoek met behulp van vragenlijsten) bleek echter moeilijk meetbaar.

Over Riet Fiddelaers-Jaspers
Drs. Riet Fiddelaers-Jaspers werkt bij KPC Groep als adviseur, onder andere voor scholen die te maken hebben met verliessituaties. Tevens is zij oprichtster van In de Wolken (www.in-de-wolken.nl), een kleinschalige onderneming die zich speciaal richt op kinderen en jongeren die te maken hebben met een verlies door de dood. Voor haar werk voor rouwende kinderen kreeg ze in 1998 samen met stichting Achter de Regenboog de Gerrit Brussaardprijs. Fiddelaers benadrukt het belang dat ze hecht aan de betrokkenheid van de doelgroep zelf doordat jongeren met een verlieservaring als paranimfen optreden bij de verdediging van het proefschrift. Tijdens de conferentie 'Rouw op je dak' dat plaatsvindt op woensdag 24 september in De Werelt in Lunteren, werken deze jongeren ook mee aan diverse workshops. Deelname aan deze conferentie is nog mogelijk.