Zwaaien naar het lichaam van Kennedy

Deze foto’s van Paul Fusco zijn in de Verenigde Staten lange tijd verborgen gebleven en pas in 1998, ruim dertig jaar na dato, voor het eerst gepubliceerd in George Magazine. En na Londen in 2007 worden de foto’s nu voor de tweede keer in Europa tentoongesteld. ‘Funeral train’ is na ‘Trace Elements’ van Seiichi Furuya de tweede expositie die gast-curator Erik Kessels voor het Uitvaart Museum samenstelt. Kessels (1966) is medeoprichter en creatief directeur van communicatiebureau KesselsKramer en publiceerde eerder fotoboeken en -magazines als ‘In almost every picture’, ‘Bangkok Beauties’ en ‘Useful Photo-graphy’. Hij was ook verantwoordelijk voor de tentoonstelling ‘Loving your pictures’ in Utrecht en Arles. Daarnaast is hij dit jaar ook een van de curatoren van het New York Photo Festival.

Onvoorwaardelijke toewijding
Normaal gesproken duurt een treinreis van New York naar Washington vier uur, maar deze trein doet er twee keer zo lang over vanwege de toegestroomde mensen langs het spoor. Fusco ziet honderdduizenden mensen die de door hen zo geliefde presidentskandidaat een laatste eer bewijzen. Het is een dwarsdoorsnede van het Amerikaanse volk. Er komen armen en rijken voorbij, zwart, blank, geüniformeerden, mensen met ontblote lichamen en nonnen.

De foto’s laten zien dat de mensen stuk voor stuk oprechte emoties tonen voor een man die ze niet van dichtbij kenden, maar wel in hun hart hebben gesloten. Je ziet dat sommigen elkaar omarmen en steun zoeken in hun verdriet. En er zijn ook vrolijke gezichten, omdat ze de kans krijgen te laten zien dat ze van een man houden die hen plotseling is ontnomen. De een neemt plechtig afscheid met een hand op zijn hart. Een ander zwaait en een enkeling salueert of het nu een boerenzoon of sheriff is. De foto’s van Fusco tonen de ontreddering en toewijding van het Amerikaanse volk aan een familie die stond voor hoop en een betere toekomst. Een van de opvallendste beelden is die van het gezin dat op volgorde van lengte staat. Alsof de ouders willen laten zien dat zij, net als de Kennedy’s, een aantal talentvolle kinderen paraat hebben staan. Wie goed kijkt ziet dat er in deze foto drie jongens in de camera kijken. Je zou er haast een jonge John, Robert en Edward Kennedy in zien.

Net als bij de uitvaart van Amerikaanse presidenten als Lincoln, Roosevelt en Eisenhower wordt de jonge presidentskandidaat Robert F. Kennedy per trein langs rouwende mensen geleid. Drie dagen eerder, op 5 juni 1968 is Kennedy kort na middernacht in een hotel in Los Angeles vermoord. Hij hield daar een dankrede voor zijn overwinning op de voorverkiezingen in Californië en wilde met zijn bewakers via de achteringang het hotel verlaten. Toen hij daar het hotelpersoneel nog de handen schudde dook -volgens de officiële lezing- Sirhan Sirhan onverwachts op en loste van dichtbij een aantal kogels. Ondanks dat Kennedy door een bewaker naar achteren werd getrokken werd hij in zijn hoofd en oksel geraakt. Een dag later overleed hij in een ziekenhuis.

Robert F. Kennedy was kort na de moord op Martin Luther King Jr. en John F. Kennedy, de derde invloedrijke man binnen vijf jaar die publiekelijk werd vermoord. Zijn overlijden maakte in ons land en de rest van Europa misschien minder indruk dan de moord op John F. Kennedy en Martin Luther King Jr., maar in de Verenigde Staten was dit de aanslag die alle hoop bij de bevolking wegnam.

Paul Fusco (1930) is een fotograaf van het beroemde foto-agentschap Magnum en hij begon zijn carrière als nieuwsfotograaf tijdens de oorlog in Korea. Zijn werk verscheen in LIFE, Time magazine, Newsweek en The Sunday Times. Hij bracht ook verschillende fotoboeken uit als ‘Chernobyl Legacy’ en exposeerde onder meer in het Metropolitan Museum of Art in New York, The Photographers’ Gallery in Londen en op het International Festival of Photojournalism in Perpignan. De complete serie foto’s van Funeral train is ook in boekvorm verschenen. Van dit boek heeft de broer van Robert, de vorig jaar overleden senator Edward Kennedy, het voorwoord heeft geschreven.


Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover
Contact: Guus Sluiter (directeur) g.sluiter@totzover.nl
Babs Bakels (conservator) b.bakels@totzover.nl
Adres: Kruislaan 124, 1097 GA Amsterdam
Telefoon: 020-6940482
Voor meer informatie: www.totzover.nl

Hedendaagse kunst over de dood: De Gang
‘Funeral train’ is van 8 juni t/m 26 september 2010 te zien in De Gang van het Nederlands Uitvaart Museum. De Gang van het Uitvaart Museum biedt een moderne en artistieke visie op de dood en leidt bezoekers langs bijzondere verhalen in de vorm van wisselende exposities.

Over Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover
In Tot Zover, het Nederlands Uitvaart Museum staat het nationaal funerair erfgoed en de moderne uitvaart in het multiculturele Nederland van nu centraal. De collectie omvat onder meer oude haarschilderijen, dodenmaskers, filmfragmenten, kisten en urnen, maar bijvoorbeeld ook een collectie miniatuurlijkwagentjes en ingrediënten voor een moderne moslim-uitvaart zoals lotuspoeder, kamfer en musk.
Het museum combineert tradities en rituelen met moderne ontwikkelingen en hedendaagse kunst. De open, eerlijke benadering en de sprankelende presentatie krijgen veel waardering van bezoekers en pers. Museum Tot Zover is gevestigd op begraafplaats en crematorium De Nieuwe Ooster, één van de mooiste gedenkparken van Nederland.

Museum Tot Zover is een particulier museum, met als hoofdsponsors Monuta, de Facultatieve Groep, Yarden en Dela.