Spijtig dat ik er zelf niet bij kan zijn
Saskia Aukema portretteert mensen met hun kist, lijkwade of grafsteen
woensdag 20 maart 2019
De dood is een hot topic in de media, al worden we met onze eigen sterfelijkheid niet graag geconfronteerd. Nu zijn er mensen die geen last hebben van die angst en alvast hun doodskist hebben besteld. Of die hun naam al op een grafsteen hebben laten beitelen. Saskia Aukema fotografeert en interviewt deze mensen. Het levert bijzondere foto’s op én bijzondere verhalen. De tentoonstelling De kist al in huis is in Museum Tot Zover te zien vanaf 27 maart.
Sommige mensen hebben hun kist al kant en klaar thuis staan. Ze kunnen er zo in. Je kan het ook praktisch aanpakken en de kist tot die tijd een functie geven. De toekomstige kist van Nick Raadschelders (58) wordt nu gebruikt als kamerscherm en die van Puck Kooij (83) gebruikt ze tijdens haar leven als boekenkast. Haar graf en grafsteen heeft ze ook al. “Wat staat het er mooi bij hè? Ik kan bijna niet wachten tot het zover is. Spijtig dat ik er zelf niet bij kan zijn.”
Saskia Aukema noemt zichzelf een slow-photographer. Ze werkt graag aan langere projecten, zoals de serie Veiled waarvoor ze in 2016 de Zilveren Camera voor Portretten-serie won. Verhalen die zich langzaam prijsgeven, daar houdt Aukema van. Kleine onderwerpen waar grote verhalen in schuilen. “De gesprekken die ik voerde voor De kist al in huis, gingen over veel meer dan iemands uitvaart alleen. Ze gingen vooral over hoe mensen in het leven staan.”
Marjolein Keijser hoeft geen kist in huis, maar heeft haar lichaam wel alvast aangeboden aan Body Worlds. Dan wordt haar van huid en weefsel ontdane lichaam wellicht getoond aan het publiek in een door de samenstellers gekozen pose. Welke? Dat maakt haar niet uit, als het maar geen seksueel getinte pose is. Een doodswens hebben de door Aukema geportretteerden niet, maar “als mijn tijd komt, dan komt die”, zoals Ibrahim Wijbenga stelt. Hij heeft zijn lijkwade al in huis. “Het is goed om je gedachten bij de dood te houden, en op die manier bewuster te leven.”
De gefotografeerde mensen omarmen het leven. Ze steken de kop niet in het zand. Ze zijn actief bezig met hun uitvaart én met hun leven. “Nee, bang voor de dood ben ik niet. Eerder nieuwsgierig.”
