CBS: Bijna 4,4 duizend mensen overleden aan COVID-19 in januari
dinsdag 4 mei 2021
In januari 2021 stierven 4 387 mensen aan COVID-19, de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus. Dat is het hoogste aantal per maand sinds mei vorig jaar. Het totaal aantal coronadoden van maart 2020 tot en met januari 2021 komt daarmee volgens de voorlopige cijfers op 24 484.
Van hen overleden 21 727 mensen aan vastgestelde COVID-19 en 2 757 aan vermoedelijke COVID-19. Bijna 6 op de 10 van de aan corona overleden mensen kregen Wlz-zorg. Dit blijkt uit voorlopige cijfers over doodsoorzaken die het CBS vandaag publiceert.
Het CBS publiceert wekelijks over het aantal overledenen, gebaseerd op sterfteberichten die het CBS dagelijks binnenkrijgt van gemeenten. Die sterfteberichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaken. De cijfers over doodsoorzaken zijn gebaseerd op de doodsoorzaakverklaringen van een arts. Het CBS ontvangt deze verklaringen via de gemeente waar iemand is overleden. De cijfers die vandaag worden gepresenteerd zijn gebaseerd op 98,0 procent van alle doodsoorzakenverklaringen in 2020 en op 96,1 procent van die in januari 2021. Voor meer informatie: Hoe het CBS de doodsoorzakenstatistiek samenstelt in coronatijd. De huidige cijfers zijn voorlopig. Het CBS publiceert later een breder overzicht van de doodsoorzaken van alle overledenen in 2020.
Daling in laatste weken januari
In de tweede golf van de coronapandemie steeg het aantal overledenen per week aan COVID-19 gestaag, van 139 in week 39, tot 1 172 in week 53 (28 december 2020 tot en met 3 januari 2021). In die week had 29 procent van de overlijdens COVID-19 als oorzaak. Hierna nam het wekelijkse aantal sterfgevallen aan COVID-19 af, tot 806 in de laatste week van januari (22 procent van alle sterfgevallen die week).
Geleidelijke daling sterfte aan andere doodsoorzaken
De voorlopige cijfers van november 2020 tot en met januari 2021 tonen dat de sterfte aan enkele veelvoorkomende doodsoorzaken stabiel is. De hogere sterfte aan de ziekten van de ademhalingsorganen, ziekten aan psychische stoornissen of ziekten van het zenuwstelsel (zoals dementie) in de winterperiode (een ‘seizoenspiek’) is nu niet zichtbaar. Dit geldt ook in mindere mate voor de sterfte aan hart- en vaatziekten.
Informatiebronnen CBS en RIVM
Op basis van GGD-meldingen rapporteerde het RIVM in de tweede golf in 2020 (week 39 in 2020 tot en met week 4 in 2021, 21 september 2020 tot en met 31 januari 2021) 7 957 mensen die overleden aan COVID-19. Het CBS registreerde in dezelfde periode op basis van doodsoorzaakverklaringen 13 538 mensen die overleden aan vastgestelde COVID-19. Tevens zijn er 399 overledenen met vermoedelijke COVID-19 als de onderliggende doodsoorzaak. Bij elkaar zijn dat 13 879 COVID-overlijdens.
Dat de cijfers van het CBS en het RIVM verschillen heeft meerdere mogelijke oorzaken. Ten eerste, er kunnen overledenen zijn bij wie de arts op basis van het klinisch beeld COVID-19 aangaf als doodsoorzaak, zonder dat dit door een laboratoriumtest is bevestigd. Die overledenen ontbreken dan in de RIVM-cijfers. Ten tweede, overledenen bij wie COVID-19 was vastgesteld (ook met een positieve laboratoriumtest) zijn mogelijk niet (direct) gemeld bij de GGD (ook omdat er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan COVID-19), daardoor ontbreken deze in de cijfers van het RIVM. De gemelde COVID-19-sterfte in RIVM-rapportages over eerdere periodes kan nog regelmatig veranderen door nagekomen meldingen. Het CBS actualiseert de cijfers over doodsoorzaken als de nog ontbrekende verklaringen ook verwerkt zijn.
