Verbieden foto's op begraafplaats maken
18 april 2013
Vraag nummer: 34323
Ik zou graag uw advies willen hebben.
Een groepje vrijwilligers willen op onze begraafplaats foto's maken en die plaatsen op de site van Online-begraafplaatsen.nl.
Mijn vraag aan u is, kunnen we dit weigeren ? Kunnen we de nabestaanden beschermen tegen deze actie ? Moeten we het weigeren ? Hebben de overledenen ook geen recht op privacy, dat iedereen zomaar weet dat ze hier begraven zijn ?
Ik heb wel zitten na te denken over de toestemming van rechthebbende. Zou het misschien een optie zijn om een aankondiging op te hangen op een mededelingen bord? Dat er gefotografeerd gaat worden en dat mensen via de mail kunnen melden als ze dat niet willen?
Tussen het ophangen van de aankondiging en het maken van de foto's kan een aantal maanden zitten.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Een beheerder van een begraafplaats kan iemand niet zomaar verbieden om te fotograferen op de begraafplaats. Als men het wil verbieden, moet men een verbod om te fotograferen of te filmen opnemen in de beheersverordening van de begraafplaats. Maar dat betekent ook dat mensen dan geen foto van het graf van hun grootouders, man/vrouw/levenspartner of kind mogen maken. Tenzij men dan gaat werken met een ontheffing of vergunning. Dat lijkt mij nogal ver gaan, om een foto van het graf van een familielid of bekende te mogen maken. En niet erg praktisch.
Ik zou, als ik beheerder of houder van een begraafplaats was, mij er gewoon niet mee bemoeien. Feitelijk kun je toch nooit voorkomen dat iemand een foto op een begraafplaats maakt. Een verbod is niet te handhaven; bij grote begraafplaatsen zouden tientallen handhavers permanent toezicht moeten houden. Een verbod om te fotograferen kan alleen zin hebben bij uitvaartplechtigheden, omdat er dan toezicht en sociale controle kan zijn.
Veel mensen hebben geen enkel bezwaar tegen het fotograferen en publiceren van graven. Ze zijn er soms zelfs wel trots op dat de graven van opa en oma op een site te vinden zijn. Voor genealogen is het een onmiskenbaar voordeel.
De gegevens wie waar begraven is, zijn altijd openbaar. Zie artikel 27 van de Wlb over het register. Als het openbare gegevens zijn kan er m.i. redelijkerwijs geen bezwaar zijn tegen het gebruik maken van die gegevens. Een nabestaande kan dus geen bezwaar maken tegen het publiceren van de naam, voornamen en geboorte- en sterfdatum en naam en adres van de begraafplaats.
Het enige waar men misschien wel bezwaar tegen kan maken is het publiceren van een foto van het graf. Daar is ook nog discussie over mogelijk. Mag dan alleen de rechthebbende op het graf bezwaar maken? Andere nabestaanden? Is er wel een juridische grondslag om bezwaar te hebben, want het graf is voor iedereen openbaar toegankelijk te aanschouwen. Is er sprake van schending van een intellectueel eigendomsrecht op het ontwerp van het grafmonument?
Voor mij is helemaal nog niet zeker dat een rechthebbende op een graf het fotograferen van 'zijn' grafmonument kan verbieden. Dat is namelijk ook nog iets anders dan het publiceren van een foto (die door een ander gemaakt kan zijn).
Ik weet dat het beleid van online-begraafplaatsen.nl is dat wanneer nabestaanden klagen over de publicatie van een foto, men die verwijdert. Gewoon omdat men niets wil doen wat een ander vervelend of pijnlijk vindt, los van de juridische aspecten.
Ik zou als ik beheerder was geen bezwaar hebben tegen fotografie op de begraafplaats, maar dan wel tegen de fotograaf zeggen dat dit niet betekent dat dit toestemming van rechthebbenden of andere nabestaanden impliceert. Zie http://www.uitvaart.nl/juridisch/begraven/overig-begraven-begraafplaats/foto-s-van-graven-toestemming/851
Het lijkt mij overdreven om over het fotograferen een mededeling op te hangen op het mededelingenbord. In de praktijk heeft bijna niemand bezwaar. Fotograferen is nog iets anders dan publiceren. Wie bezwaar heeft tegen de publicatie kan zich tot de beheerder van de site wenden.
Over fotografie - en deels ook over publiceren - heb ik eerder vragen beantwoord.
Ik verwijs naar vragen in de sub-rubriek 'Grafsteen/momument' van de rubriek 'Begraven':
- Publicatie van persoonsgegevens? (foto's van grafstenen);
- Foto grafsteen door beheerder;
- Foto's van grafzerken op internet;
- Klacht fotograferen van graven;
- Graven fotograferen;
- Foto van grafsteen op Facebook;
- Vreemde uitleg fotograferen grafmonumenten (1);
- Verdere uitleg van vragen over het fotograferen van graven (2);
- Verdere uitleg van vragen over het fotograferen van graven (3);
- Verdere uitleg van vragen over het fotograferen van graven (4).
Zie in de sub-rubriek 'Overig begraven / begraafplaats' de volgende vragen:
- Foto's van (oorlogs)graven; beeldrecht?;
- Foto's nemen grafmonument;
- Foto's van graven. Toestemming?;
- Foto grafsteen;
- Illegale fotografie op begraafplaats;
- Fotograferen Joodse grafstenen;
- Mag je filmen op een begraafplaats?.
In de subrubriek ‘Verordening/reglement’:
- Gemeente verbiedt fotograferen op begraafplaats;
- Ongewenste publicatie foto's begraafplaats (verbod om te fotograferen in reglement).
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld: wie bepaalt of iemand wordt begraven of gecremeerd?
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
