Crematie en protheses terug 2
26 maart 2017
Vraag nummer: 50236
Geachte heer,
Dank voor uw reactie (vraag 50167). Ik zou nog graag van u vernemen hoe u argumenteert dat de opdrachtgever van alles afstand heeft gedaan. N.m.m. geeft de opdrachtgever alleen opdracht tot crematie, en doet hij geen ongeclausuleerde afstand van het lijk. Over de behandeling van de as moet de opdrachtgever vooraf of achteraf apart beslissen. Waarom dan niet evenzo over edele metalen en prothesen ?
Als ik de vakliteratuur goed heb begrepen is de situatie in Duitsland anders.
Met vriendelijke groeten,
Antwoord:
Geachte heer,
Het is juridisch flauwekul en ongewenst om te (kunnen) zeggen dat je de overledene alleen laat cremeren, maar toch eigenaar blijft van de spullen die hij bij en in zich had. Wil je dan achteraf de kist terug? De bril en kleding van de overledene, kindertekeningen of andere dingen die mensen in de kist hebben gestopt?
Het recht is uitermate praktisch: wie een kist met inhoud laat cremeren doet afstand van alles wat in de kist zit; en de kist zelf ook. Bij begraven is dat ook zo. Denkt u dat de opdrachtgever van de begrafenis of een ander familielid na 2 jaar nog tegen de beheerder van de begraafplaats kan zeggen dat hij de heupprothese van vader 'terug' wil? En wel nu meteen? Waarom zou dat na crematie wel kunnen?
Bovendien, wat is 'terug' willen hebben? De opdrachtgever van de crematie of begrafenis, of een andere nabestaande, was eerder ook geen eigenaar van die prothese en is geen eigenaar geworden. Laat de persoon die het vraagt eerst maar eens motiveren waarom hij er recht op zou kunnen doen gelden. Juridisch is dat moeilijk hard te maken, denk ik.
De opdrachtgever van een crematie doet in ons recht wel ongeclausuleerd afstand van het lijk, met alles wat er in en omheen zit. Tenzij hij vooraf (!) andere afspraken kan maken. Maar dat geldt voor alles in ons recht. Er is vrijheid van overeenkomst; men kan afspreken wat men wil. Maar wel vooraf en niet achteraf.
Je kunt niet zeggen dat als je iemand laat cremeren, het automatisch zo is dat je de heupprothese wel terug wilt kunnen krijgen, maar de bril of sieraden van iemand niet. Wie een overledene laat cremeren laat alles cremeren en doet afstand van alles in en om het lijk. Als iemand dat niet wil doen, moet hij tevoren afspraken maken want dan kan het crematorium afwegen of hij aan die wens kan en wil voldoen of niet. En als het crematorium het niet wil of kan doen, kan de familie voorafgaand aan de crematie de prothese laten verwijderen of de bril uit de kist halen etc. Dat is ook veel logischer. Als je iets wilt hebben of houden, moet je het meteen pakken en niet later opeisen bij een derde die het een behandeling heeft laten ondergaan.
Ik ken de juridische situatie in Duitsland niet. Ik heb hier handboeken van het Duitse lijkbezorgingsrecht in de kast staan. Ik heb ze er even uit genomen, maar zie geen aparte regeling voor sieraden. Als iemand beweert dat het anders is dan in Nederland, ben ik benieuwd. Maar wil ik ook weten op grond van welke regeling, welk artikel of welke jurisprudentie het is.
Vage verhalen dat ‘het’ in Duitsland anders is, daar kan ik niets mee. Ik geloof ze ook niet, omdat er enkele jaren geleden een schandaal was over medewerkers van een crematorium die gesmolten sieraden uit de as haalden en zelf verkochten. Dat was destijds juridisch volstrekt legaal, maar het schokte mensen wel. Misschien is er daarom nu in Duitsland een andere - informele - regel of richtlijn. In Nederland is het - net als in Duitsland - ook geen aparte wet en vallen edelmetalen toe aan degene die ze uit de as neemt. Alleen heeft in Nederland de branche die werkwijze gereguleerd in die zin dat medewerkers de metalen niet in eigen zak mogen steken, maar voor hun werkgever verzamelen. Die werkgever verkoopt ze, maar houdt de opbrengsten niet zelf maar geeft ze aan een goed doel. Dat kan alleen omdat de opdrachtgever afstand doet van die metalen door ze ter crematie aan te bieden.
Ik heb maar eens even op de site van een willekeurig Duits crematorium gekeken. Op de site van het crematorium in Hamburg staat:
"Was passiert mit dem Zahngold, sofern vorhanden?
Das Zahngold verbleibt ohne Ausnahme in der Asche des Verstorbenen und wird in der versiegelten Urne beigesetzt."
Als alle crematoria zo handelen, worden de gesmolten trouwringen, gouden vullingen e.d. in de as gelaten. Daarmee krijgen nabestaanden ze nog niet in handen, omdat men in Duitsland zogenaamde Friedhofszwang kent: men moet de asbus op een begraafplaats bijzetten. De familie krijgt de asbus niet zelf in handen. Ook als men de as laat verstrooien, bijvoorbeeld op zee, krijgt men de as niet zelf in handen en verdwijnt het gesmolten goud in de golven.
Ik vermoed dat men edelmetaal zoals prothesen niet in de as laat zitten. Ik zie nergens dat nabestaanden ze kunnen krijgen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
