Beleid eeuwigdurende rust voor Islamieten
6 april 2020
Vraag nummer: 60450
Geachte heer Van der Putten,
Onze gemeente is op zoek naar mogelijkheden voor eeuwigdurende rust, begraven voor de Islamitische gemeenschap.
Zou u me kunnen helpen met enkele vragen hierover:
- Hebben we het in zo’n geval juridisch over een eeuwigdurende ingebruikgeving, of ga je het stuk dan laten afkopen, middels een afkoopsom. En wordt b.v. het onderhoud dan ook afgekocht.
- Is het mogelijk om een dergelijke maatregel op de islamitische begraafplaatsen alleen tijdens crisis (b.v. corona) tijden te laten gelden, en heeft een dergelijk beleid voor de islamitische gemeenschap ook precedentwerking op andere gemeenschappen of individuen.
Zijn er verder juridisch nog punten om op te letten.
Groet,
XX
gemeente X
Antwoord:
Geachte heer,
Ik kreeg afgelopen week van veel gemeenten, raadsleden en ook Islamitische organisaties dezelfde vraag.
Ik adviseer gemeenten om geen graf met eeuwigdurende grafrust ter beschikking te stellen. Grafrechten die eeuwigdurend zijn, bestaan niet in de Nederlandse wetgeving. Zij hebben ook nooit bestaan.
Het lijkt mij niet verstandig om daar nu een uitzondering voor te maken, want dat heeft natuurlijk een precedentwerking. Ik kan u zo al uit mijn klantenkring van de afgelopen jaren tientallen mensen noemen die dat ook graag hebben.
Om toe te zeggen dat een graf nooit geruimd zal worden, vormt ook een groot precedent. Vele andere mensen willen die toezegging ook wel.
Het is niet mogelijk om gedurende een korte periode of voor een bepaalde bevolkingsgroep een uitzondering te maken. Juist niet als het gaat om iets dat 'eeuwigdurend' pretendeert te zijn.
Er zijn in Nederland wel begraafplaatsen die al eeuwen lang de traditie kennen dat graven niet geruimd worden. Dat zijn de Joodse begraafplaatsen. Maar die begraafplaatsen geven geen grafrechten uit! Men laat er Joden begraven en men ruimt de graven niet. Maar men vestigt er - bij mijn weten - geen grafrechten omdat het alle partijen duidelijk is dat de begraafplaatseigenaar de graven niet zal ruimen.
Er zijn ook enkele christelijke dorpen in Nederland, waar het ook zo is dat graven nooit geruimd worden. Die plaatsen kan men vinden in Zeeland, op de Veluwe en in Overijssel. Daar worden geen eeuwigdurende grafrechten gevestigd, want dat kan volgens de wet niet. Maar wel voor onbepaalde tijd. In combinatie met de wetenschap dat er niet geruimd wordt, geeft dat toch eeuwige grafrust. Maar een absolute garantie kan niet worden geboden, zoals o.a. blijkt uit jurisprudentie over langlopende verplichtingen op particuliere graven.
Wat mijn inziens zou moeten gebeuren, is dat er Islamitische begraafplaatsen komen, voor en door Islamieten beheerd. Dan hoeven er geen grafrechten gevestigd te worden, net als bij de Joodse begraafplaatsen en houdt de eigen gemeenschap de begraafplaats in stand. Dat is ook het systeem van de wet, die kerkgenootschappen het recht geeft om eigen begraafplaatsen op te richten en in stand te houden. Maar de gelovigen moeten het zelf doen; zij kunnen niet van de overheid eisen dat die het voor hen regelt.
Ik adviseer gemeenten dezer dagen om te bekijken of een gedeelte van een of meer begraafplaatsen kunnen worden overgedragen aan een stichting of een moskee of een vereniging van Islamieten, die daar volgens hun eigen wensen een begraafplaats kunnen inrichten. Dan is de gemeente niet verantwoordelijk voor de regels op dat begraafplaatsje en ontstaan er geen problemen met precedentwerking.
Als er heel snel een principebesluit zou kunnen worden genomen (de kwestie komt morgen in meerdere college's van B&W aan de orde), zou er deze week al begraven kunnen worden onder het vooruitzicht dat de islamitische gemeenschap zich over dat terrein ontfermt.
Ik begrijp dat het in verschillende plaatsen een probleem is dat er verschillende stromingen zijn in de Islam, die geen begraafplaats willen delen. Maar ik denk dat men lokaal of regionaal in eigen Islamitische kring een oplossing moet zoeken.
Er zijn nog heel veel punten om op te letten. O.a. dat een geloofsgemeenschap volgens de wet ook RECHT op een eigen bijzondere begraafplaats heeft. Zie vraag 60807 'Recht van kerkgenootschap op begraafplaats op eigen grond versus ruimte op gemeentelijke begraafplaats'.
Maar ik denk dat het onverstandig is als een gemeente nu toezeggingen doet die later grote gevolgen hebben.
Ik zou moslims die het heel erg belangrijk vinden om later eeuwige grafrust te krijgen, adviseren om zich langdurig te laten koelen en zich naar een gewenste locatie in het buitenland te laten vervoeren als vervoer weer mogelijk is.
Een andere optie is om zich tijdelijk te laten begraven in een (liefst kelder)graf om later te kunnen worden bijgezet op een begraafplaats waar de garantie is dat graven niet geruimd worden. Dat komt wel vaker voor.
Op zich biedt een gemeente al te mogelijkheid om een graf bijna oneindig in stand te houden. Men mag de grafrechten op grond van de wet altijd verlengen.
Er moet alleen iemand zijn die dat doet. Daar zijn instellingen voor, zoals de stichting Grafzorg Nederland, maar die zijn in de Islamitische gemeenschap niet bekend.
Zie ook andere vragen over eeuwige grafrust , zoals vraag 60807 'Recht van kerkgenootschap op begraafplaats op eigen grond versus ruimte op gemeentelijke begraafplaats'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
