Lichaam ter beschikking / uitvaart als dat niet kan
11 oktober 2016
Vraag nummer: 47681
Geachte heer, mevrouw,
Wij zijn benaderd door een oudere vrouw welke geen nabestaande meer heeft. Zij wil ons aanwijzen als testament executair en enige erfgenaam. Ze heeft in haar testament laten vastleggen dat ze haar lichaam ter beschikking stelt aan de wetenschap .
Wij hebben begrepen dat het lichaam binnen 24 uur moet worden bezorgd bij de organisatie . Indien dit niet binnen 24 uur gebeurd wie is er dan verantwoordelijk voor de begravenis / crematie.
Er wordt gezegd dat er dan een beroep gedaan kan worden op de wet van de lijkbezorging en dat de gemeente verantwoordelijk is en de kosten draagt .
Is deze stelling juist ?
Wellicht is er een erfenis is de erfgenaam dan verantwoordelijk voor de kosten ?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Iemand kan wel in haar testament vastleggen dat ze wil dat haar lichaam ter beschikking van de wetenschap gesteld wordt, maar de kans is groot dat er geen anatomisch instituut is dat haar lichaam wil. De instituten hebben een te groot aanbod. Bij mijn weten accepteren ze ook alleen lichamen van mensen met wie ze er van tevoren een afspraak over hebben.
Het is dus reëel om te regelen dat als er geen acceptatie van een anatomisch instituut is, er nog een uitvaart plaats vindt. Als u als executeur en erfgenaam in het testament bent aangewezen, bent u degene die het moet regelen en betalen.
Als mevrouw toch een testament heeft, zou ze daar ook in moeten zetten wat voor uitvaart ze wenst als het ter beschikking stellen niet mogelijk blijkt.
Het is inderdaad zo dat als niemand de uitvaart van iemand regelt, de gemeente dat doet. Maar dat gaat niet zo makkelijk als dat het er met 1 zin staat. Een gemeente bekijkt de situatie eerst als zij een melding krijgt dat niemand de uitvaart regelt. Als ze een testament opvraagt en zien dat daar een erfgenaam is aangewezen, dan concludeert een gemeente dat de uitvaart een zorg voor de erfgenaam is. En dan gaat ze niets doen. Pas als blijkt dat de erfgenaam zelf niets doet - maar dan wacht zij dat eerst een aantal dagen of een week af - dan zal de gemeente de noodsituatie onderkennen en de uitvaart gaan regelen. Maar de rekening zal de gemeente dan naar de erfgenaam sturen. Die is verantwoordelijk. Zie de vele vragen hierover in de subrubriek 'Uitvaart door gemeente'.
In uw geval kunt u best met betrokkene afspreken dat u de uitvaart of het ter beschikking stellen van het lichaam regelt (als ze dat zelf voldoende voorbereid heeft), maar dan zou u ook zekerheid moeten hebben dat u de mogelijkheid hebt om een uitvaart te regelen en dat u er financieel niet bij in schiet. Dat lijkt me niet de bedoeling.
De betreffende vrouw zou zekerheid moeten geven dat het geld voor een uitvaart aanwezig is. Als erfgenaam krijgt u toegang tot haar spaarrekening, maar dat is een risico. Want die toegang krijgt u niet meteen, maar pas na afhandeling van een aantal formaliteiten. Dat kost tijd. U weet dus bij de start van het regelen van de uitvaart niet zeker of en hoeveel geld beschikbaar is. U zou kunnen denken aan het samen hebben van een en/of rekening, dan zou u bij dat geld kunnen. Maar dan bestaat het risico dat de belastingdienst dat geld ziet als uw spaargeld, waardoor u er belasting over moet betalen. Weliswaar een beetje, maar elk jaar een beetje wordt toch wel veel.
Mevrouw zou ook een deposito voor haar uitvaart kunnen doen bij een uitvaartverzekeraar of bij de stichting Grafzorg Nederland. Dan is er zekerheid dat een bedrag voorhanden is, ook los van uw persoon. Stel dat u zelf eerder zou komen te overlijden dan de bedoelde mevrouw - je weet nooit - dan blijft dat geld beschikbaar. Als de betreffende mevrouw u vooraf geld zou geven of u zou samen een rekening hebben, kan een probleem ontstaan met uw erfgenamen die niet weten waar het geld voor is en van wie het eigenlijk is.
Een deposito voor uitvaartkosten lijkt mij in een geval als dit een verstandige oplossing. Het deposito moet wel waardevast zijn. Bij veel verzekeraars is het een probleem dat een bedrag in de loop van de tijd niet aangroeit, zodat men later met een tekort zit. Een deposito bij Grafzorg Nederland is waardevast.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek > Reportages > Uitvaartvoorlichting.
Bijvoorbeeld over het ter beschikking stellen van je lichaam aan de wetenschap na overlijden (ontleding).
Spelregels
