Overlijdensakte vermist persoon na het zinken van een schip
24 september 2017
Vraag nummer: 52087
Bij de zoektocht naar gegevens over een ver familielid, dat vermist is na het zinken van een japans transportschip in Nederlands Indie, komt altijd de vraag naar een overlijdensakte. Deze akte is er niet of misschien wel nooit gemaakt ivm de vermissing.
Wordt er dan toch een of ander document opgemaakt, dat plaatsvervangend gebruikt kan worden.
Antwoord:
Geachte heer,
Ik kan u er geen antwoord op geven, maar misschien wel een eindje op weg helpen. Als iemand op zee overlijdt, tekent de kapitein van het schip dat op in het scheepsjournaal. Dat is denk ik een internationaal gebruik of regel. Als het schip zinkt, gaat het scheepsjournaal verloren. Ik denk niet dat er dan ergens een plaatsvervangend document wordt opgemaakt, dat het verlies van het scheepsjournaal opheft. Want ik denk dat men eenvoudigweg de feiten niet kent.
Een algemene 'oplossing' als er geen overlijdensakte, aantekening in een scheepsjournaal of een daaraan gelijkgesteld document is, is dat de rechter iemand dood verklaart.
Maar het is allemaal niet mijn vakgebied, dus ik denk maar even hardop.
Artikel 25 van het Besluit op de lijkbezorging luidt: "Van het overlijden of dood geboren worden, van de wijze van bewaren van het lijk en van de duur daarvan, van de positie van het schip op het moment van het overboord zetten van het lijk, van de redenen daartoe en van het in voorkomende gevallen daaraan voorafgaande overleg, alsmede van de bevindingen van het in het artikel 24 bedoelde onderzoek, wordt melding gemaakt in het scheepsdagboek."
Deze bepaling is van 1991, maar had natuurlijk een voorganger, want Nederland deed al wat langer aan scheepvaart. De voorganger, het Besluit van 18 oktober 1869, Stb. 162, bevatte ook regels over het over het opmaken van een proces-verbaal bij overlijden op zee en het melden in het dagregister als bedoeld in een bepaald artikel van het toenmalige Wetboek van Koophandel.
Deze regels hebben en hadden betrekking op Nederlandse koopvaardijschepen. U hebt het over een Japans transportschip, dat natuurlijk niet gebonden was aan Nederlandse wetgeving maar aan Japanse wetgeving. Maar men zal hoogstwaarschijnlijk vergelijkbare regelingen hebben gehad: aantekeningen in het scheepsregister. Echter, als het schip gezonden is, houdt het daarmee op. Net als wanneer vroeger in de 18e eeuw een gemeentehuis afbrandde: dan ging het bevolkingsregister verloren en was er geen kopie.
Misschien is de vermissing later geformaliseerd in een dood-verklaring door de rechtbank, omdat men op een gegeven moment toch een nalatenschap moet afwikkelen. Misschien had dat verre familielid ergens een huis dat niet verkocht kon worden zonder een dergelijke verklaring, familie die geen zaken konden afwikkelen e.d.
Over hoe dat ging kunt u misschien nadere gegevens krijgen bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) van het ministerie van Defensie in de Frederikkazerne gebouw 35 H-toren, Van Alkemadelaan 786, 2597 BC Den Haag. Telefoon nummer
(070) 316 58 36 E-mailadres nimh@mindef.nl.
Misschien kan men u daar zonodig verwijzen naar instanties die het beter weten.
Een kenniscentrum van regelingen met betrekking tot burgerlijke stand, vermissing en (vervangende) documenten zit bij de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (zie www.nvvb.nl).
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
