Als patholoog ben ik naast mijn normale werk aan het NFI ook min of meer vrijwillig verbonden als prosector aan de Nederlandse Hersenbank. Een stichting die gedoneerde hersenen verwerkt voor diverse wetenschappelijke onderzoeken.
Nu komt het nogal eens voor dat iemand met een hersencodicil wordt ge-euthanaseerd. Dit gebeurt vaak in de namiddag of avond, als het parket reeds dicht is. De schouwarts geeft dan een verklaring van niet natuurlijke dood af (euthanasie) en in overleg met de OvJ een vrijgave. Echter, en dan komt het probleem. Dit wordt vaak pas de volgende morgen per fax zwart op wit doorgestuurd. Nu moeten de hersenen binnen 6 uur zijn verwerkt, anders is het te laat. Vaak krijgen we mondelinge toestemmingen van schouwartsen (via via, is in orde). Mijn medewerkers weigeren (terecht) aan de obductie te beginnen zonder vrijgave op papier.
Hoe het beste deze zaak te behandelen? Mijn vraag is eigenlijk of het verrichten van een schedelobductie bij iemand met een MONDELINGE vrijgave strafbaar/laakbaar is (als opeens de vrijgave er niet blijkt te zijn (komt helaas voor, we hebben reeds leergeld gegeven).
Graag uw advies hoe hiermee om te gaan, of tot welke instantie ik mij hiervoor moet wenden.
Met vriendelijke groet
FRW van de Goot
Antwoord:
Geachte heer Van de Goot,
Ik ben niet zeker van een verplichting om de vrijgave door of namens de Officier van Justitie op schrift te zetten. Het kan mijns inziens ook mondeling/telefonisch, waarbij het natuurlijk raadzaam is om een aantekening te maken wie vrijgeeft (naam en functie) en hoe laat precies het (telefoon)gesprek plaats vond en of er nog bijzonderheden waren. Dat er dan later een schriftelijke bevestiging per fax komt, lijkt mij dan geen probleem.
Een mondelinge toestemming van schouwartsen lijkt mij echter beslist onvoldoende. De toestemming moet komen van of namens de dienstdoende OvJ. De schouwarts kan misschien wel al vast melden: ik zie geen complicatie, dus ga er maar van uit dat er een vrijgave komt. Dan kun je voorbereidingen treffen. Maar men mag niet aan de obductie beginnen zonder de vrijgave door de OvJ, mondeling dan wel schriftelijk.
Mij lijkt dat er altijd een OvJ beschikbaar of bereikbaar moet zijn, ook s nachts. OvJ's draaien immers ook piketdiensten. Het probleem is misschien dat zo'n kwestie onvoldoende prioriteit heeft. En dat is wellicht het geval omdat men niet weet/beseft dat er binnen een aantal uren actie móet worden ondernomen.
De kwestie is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie. Dáár moeten de afspraken over de vrijgave gemaakt worden. Ik weet niet of men in de diverse arrondissementen er een eigen werkwijze of op na kan houden, dan wel dat de bevoegdheid voor werkafspraken bij het College van Procureurs Generaal in Den Haag ligt.
Mijn eerste stap zou zijn, als ik de Nederlandse Hersenbank was, om over de kwestie een brief te schijven aan de Hoofdofficier van Justitie van het betreffende arrondissement. Gewoon een feitelijke brief, die de urgentie aangeeft, ervaringen weergeeft, cijfers noemt hoe vaak het voorkomt, en een duidelijk geformuleerde wens hoe u het graag zou willen hebben.
Ik denk dat de kans heel erg groot is, dat u dan al de zaak kunt regelen.
Stel dat in de regio geen goed werkbare afspraak kan worden gemaakt, moet men naar Den Haag. En 'men' is in dit verband de Nederlandse Hersenbank. Als men niet precies weet hoe men dat aan moet pakken, dan zou ik contact opnemen met het ministerie van Volksgezondheid en dat vragen om haar ervaring en invloed aan te wenden om bij Justitie een praktische werkwijze te bewerkstelligen. Zoiets is vaak ook even zoeken, tot men de juiste mensen van de juiste afdeling of organisatie te pakken heeft. Maar uiteindelijk lukt dat allemaal wel.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
