Kan beheerder aansprakelijk gesteld worden voor niet nakomen afspraken
16 november 2022
Vraag nummer: 65706
Beste heer van der Putten,
Ik heb dringend advies nodig. Mijn vader is gecremeerd en lag tegen zijn wens in begraven. het contact tussen mijn stiefzus en mij was vrijwel nihil en mijn stiefmoeder was alcoholiste en heeft zich dood gedronken na het overlijden van mijn vader. er is mij nooit verteld wat er met de urn van mijn vader is gebeurd en ik ben na een jarenlange zoektocht in 2017 erachter gekomen dat mijn vader in de grond is bijgezet bij mijn stiefmoeder. Dit tegen zijn wil ende relatie die mijn vader met mijn stiefmoeder had was niet lang, 3 jaar maar mijn stiefzus deed voorkomen alsof het haar eigen vader was en zette mij buiten spel. Ik heb met de beheerder/directeur van de begraafplaats afspraken gemaakt en deze ook schriftelijk vast laten leggen dat als de rechten in 2023 vervallen en mijn stiefzus deze niet verlengt ik deze wil hebben en dan de urn zodat ik conform de wens van mijn vader de as kon uitstrooien zoals zijn wens was . Door corona en ziekte van mij zelf kon ik twee jaar niet naar de begraafplaats maar vorige maand was ik daar weer en tot mijn ontsteltenis bleek het monument weg te zijn van mijn vader. Na verschillende telefoontjes en mailtjes waarbij eerst wordt gezegd dat de grafrechten in 2019 helemaal opgeheven zijn maar de urn wel nog in de grond ligt, blijkt nu dat de grafrechten inderdaad in 2019 al opgeheven zijn (die eigenlijk tot 2023 waren en ook betaald tot die periode) maar dat de urn leeg gestrooid is en dat de afspraken die schriftelijk waren vastgelegd zijn niet nageleefd zijn. Als de rechten opgeheven zijn mag dan de urn dan zonder meer uit de grond gehaald worden door stiefzus en uitstrooien of door beheerder terwijl er een schriftelijkbevestiging ligt dat als rechthebbende de rechten opheft dat ik hierover ingelicht wordt? Ik ben nog aan het uitzoeken wie de opdracht gegeven heeft hiervoor. Maar de directie werkt niet echt mee en is allesbehalve meelevend. Ik kan mijn vader niet meer cremeren, en uitstrooien enz en het vergt psychisch veel van mij. Wat zijn mijn mogelijkheden nu? Kan ik de directie aansprakelijk stellen voor mijn leed wat ik heb en niet na komen van gemaakte afspraken? En mag er nadat de rechten zijn opgeven zomaar de as uitgestrooid worden? Dan wel door stiefzus danwel door de beheerder zonder resterende partijen te raadplegen/in te lichten? Graag uw advies en of ik mogelijkheden heb om beheerder aansprakelijk te stellen door een schade te betalen voor het leed wat ik nu weer ondervind.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Deze rubriek is gericht op het geven van advies op algemene vragen. Het geven van advies in concrete situaties is vaak heel moeilijk, omdat men (ik) daarvoor veel gedetailleerde gegevens moet hebben.
Het maakt voor de mogelijkheid van juridische acties al een heel groot verschil of sprake is van een gemeentelijke begraafplaats of van een bijzondere (kerkelijke of andere) begraafplaats. Voor gemeenten zijn er bezwaren- en klachtenprocedures, voor andere begraafplaatsen soms wel en soms niet. Juridische procedures tegen een gemeente kan men in beginsel zelf doen, ook bij de rechtbank. Voor juridische procedures tegen andere eigenaren van een begraafplaats heeft men in principe een advocaat nodig, als het een rechtszaak wordt. U weet, dat is meestal duur.
U schrijft niet of het om een gemeentelijke begraafplaats gaat, of niet.
U schrijft dat u er pas na een jarenlange zoektocht achter bent gekomen dat de urn van uw vader in het graf van uw stiefmoeder is begraven.
Daar had u misschien veel eerder achter kunnen komen. Het graf van de langstlevende echtgenoot is een logische mogelijkheid om een urn in bij te plaatsen. U had de begraafplaats kunnen vragen of de urn van uw vader daar bijgezet was. Men is wettelijk verplicht dat te bevestigen, als u dat gevraagd zou hebben.
Zie vraag 61240 'Begraven of gecremeerd' en tientallen gelijke vragen in de sub-rubriek 'Diversen' van de rubriek 'Overige onderwerpen'.
Terug naar uw vraag. Ik zie 2 verschillende situaties:
1. Als de rechten op het graf tot 2023 liepen, kan de rechthebbende op het graf op elke datum voorafgaande aan de laatste dag in 2023 besluiten om het graf op te heffen en om de as te laten verstrooien. Uw stiefzuster kan hier als rechthebbende toe besloten hebben. Dat mag een rechthebbende doen zonder resterende partijen in te lichten.
Als de rechthebbende dat besluit, kan de beheerder niets anders dan die wens uitvoeren. Gelet op uw afspraken met hem, had het wel voor de hand gelegen dat de beheerder u hierover zou hebben geïnformeerd. Of u dan het verstrooien van de as had kunnen tegenhouden, is nog een andere vraag. Dan speelt een rol wat de wens van uw vader was en hoe die nog aan te tonen is.
2. Als de grafrechten geëindigd zijn kan de beheerder het graf ruimen en ook de urn ruimen. Dat moet volgens de wet door het verstrooien van as.
Hier had het in de rede gelegen dat de beheerder zijn afspraken met u zou zijn nagekomen, u had geïnformeerd en u in de gelegenheid zou hebben gesteld om de grafrechten over te nemen.
Als er voor een eigenaar van een begraafplaats een mogelijkheid is om bij wijze van ruiming as te verstrooien of de as aan een nabestaande te geven (al dan niet tegen betaling van kosten, bijvoorbeeld van opgraving), dan moet de as aan de nabestaande worden aangeboden.
Ik weet niet of de stiefzus zelf het graf heeft laten ruimen of alleen de rechten heeft opgezegd. En of het verstrooien van de as een opdracht van de stiefzus was of een eigen besluit van de beheerder.
Dat maakt verschil of u de begraafplaats een verwijt kunt maken of niet.
Ik spreek van 'een verwijt' en niet over aansprakelijk stellen, omdat aansprakelijk stellen alleen kan in de situatie dat er schade is. U schrijft leed te ondervinden. Dat kan ik begrijpen. Maar in het Nederlands recht is 'leed' geen 'schade', behalve in enkele bijzondere gevallen die hier niet aan de orde zijn (bijvoorbeeld leed na een ernstig ongeval).
In de door u beschreven situatie kunt u niemand aansprakelijk stellen, omdat er geen financiële schade is. Dat is in het Nederlandse recht een voorwaarde.
Maar ik denk dat u wel een punt hebt waarover u een klacht kunt indienen. In elke situatie zou het netjes zijn geweest als de beheerder u zou hebben geïnformeerd dat de as verstrooid was of zou gaan worden. Maar alleen in het geval dat de beheerder zelf zou hebben besloten om de as te verstrooien, zou de situatie klachtwaardig zijn. Want dan ging het om een eigen actie van de beheerder. Over een actie van de stiefzus kunt u zich niet bij de beheerder beklagen. U kunt zich wel beklagen over het dan niet informeren.
De vraag is vervolgens bij wie u een klacht kunt indienen. Dat kan ik zonder meer gegevens niet zeggen. Het hangt er van af of het een gemeentelijke begraafplaats is of niet. Maar het hangt ook af van de correspondentie die u heeft waarin de beheerder volgens u een toezegging doet. Is die toezegging gedaan namens B&W van de gemeente? Of namens het bestuur van een andere begraafplaats?
In het geval van een gemeente is een toezegging die niet 1) schriftelijk per brief en 2) door of namens burgemeester en wethouders is gedaan, geen juridisch harde toezegging. Daar kunt u geen rechten aan ontlenen.
Als dat wel zo is gegaan, per brief door B&W, kunt u een formele klacht indienen bij het college van B&W. Dan kan men de klacht onderzoeken en u eventueel excuses aanbieden. Maar ja, als de as verstrooid is, kan men u die as niet meer geven.
Als de toezegging door de beheerder was gedaan, niet namens B&W, was zijn handelen niet netjes. Daar kunt u dan wel over klagen, maar dat heeft minder impact.
Als het gaat over een niet-gemeentelijke begraafplaats, kunt u mogelijk een klacht indienen bij de Ombudsman uitvaartwezen. De begraafplaats moet dan wel aangesloten zijn bij de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB). Zie voor de mogelijkheden en procedure diens site www.ombudsmanuitvaartwezen.nl.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIPTIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
