Vergunning tot opgraving; verschillende vormen/layouts
11 maart 2020
Vraag nummer: 60259
Geachte heer Van der Putten,
Door de jaren heen kom ik in onze archieven verschillende vormen/layouts van verloven tot opgraven tegen; maar wat is nu juist?
Wat moet er expliciet in vermeld worden?
En moet de procedure van een bezwaarschrift ook nog hierin worden vermeld (het verlof gaat uiteindelijk naar aanvrager, dus is dit dan nodig)?
BVD,
Per
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Er is niet een vaste tekst is die altijd en als enigste gebruikt moet worden. Het hangt van de omstandigheden af wat de voorwaarden kunnen zijn, hoe uitgebreid of eenvoudig een vergunning moet of kan zijn.
Er zijn wel enkele essentiële zaken die altijd in elke vergunning moeten staan, namelijk wie de overledene is (namen, geboortedatum en sterfdatum), en wat er na de opgraving gaat gebeuren: begraven of cremeren en waar dat gaat gebeuren.
Het verlof tot opgraving functioneert namelijk tevens als het verlof tot begraven of cremeren op een andere locatie. Dat moet er dan wel in staan. Bovendien zou het vreemd zijn om verlof te geven als onduidelijk is wat er verder gebeurt ("Misschien gaan ze herbegraven, misschien ook niet"); dat moet altijd duidelijk zijn.
Ik zou ook altijd opnemen wie de aanvrager van het verlof is en of er instemming is van de rechthebbende van het graf, als het gaat om een graf waar nog grafrechten op rusten. Als de grafrechten verlopen zijn, is instemming van de voormalige rechthebbende niet meer aan de orde.
Ook moet in de overwegingen van de vergunning meegenomen zijn of het lichaam dat opgegraven moet worden, vrij toegankelijk ligt en of er niet iemand boven begraven is. Dat is informatie die gemeente behoort op te vragen bij, of bevestigd te krijgen door, de beheerder van de begraafplaats. De gemeente mag niet alleen afgaan op mededelingen daarover van de aanvrager. Er moet ook aan de beheerder gevraagd worden of er andere belemmeringen of feiten relevant zijn in de afweging om well of geen vergunning te geven. De informatie kan per brief of e-mail worden gevraagd. Een eenvoudige bevestiging kan ook telefonisch gebeuren, waarvan van het telefoongesprek een aantekening wordt gemaakt voor in het dossier. Dat dossier is van belang voor het geval er bezwaren komen of een rechtszaak volgt.
In de vergunning kunnen ook voorwaarden worden opgenomen over de opgraving zelf, zoals wie of welk bedrijf het doet en of het terrein afgeschermd moet worden tijdens de werkzaamheden. Persoonlijk vind ik dergelijke voorwaarden overbodig, als het gaat om een overledene die al 10 jaar of langer geleden overleden is. Dat lijken mij zaken die de beheerder van de begraafplaats naar eigen inzicht kan regelen.
Als het gaat om iemand die recent overleden is, een paar weken of maanden, zijn voorzorgsmaatregelen voor de bescherming van de personen die de werkzaamheden uitvoeren wel zinvol. Ik zou dan echter verwijzen naar de procotollen van de BVOB.
In een vergunning kunnen ook voorwaarden worden opgenomen over het vervoer. Dat is niet zinvol als de herbegraving op dezelfde begraafplaats plaatsvindt. Maar soms willen nabestaanden de botten van een overledene overledene zelf vervoeren. Vindt u dat goed of niet? Of vindt u dat goed als er een waarborg is dat de botten ook aankomen op de bestemde plek en dat de beheerder van de begraafplaats of het crematorium de ontvangst van de botten moet bevestigen. Het is evenwel niet altijd zeker dat een opgraving schone botten oplevert; wat dan?
Ja, altijd moet de mogelijkheid van een bezwaarschrift worden vermeld. Dat is belangrijk voor derden die het er niet mee eens zijn. Maar het kan ook zijn dat de persoon die de vergunning vraagt en krijgt, het niet eens is met de voorwaarden. Dat kan ook een reden voor een bezwaarschrift zijn. Altijd doen, dus.
Nog een belangrijk punt is de vraag op wat voor termijn de vergunning uitgeoefend kan worden. Als bekend is dat er personen zijn die bezwaar hebben tegen de opgraving, ligt het voor de hand om in de vergunning te bepalen dat de opgraving op zijn vroegst 2 maanden na de datum van afgifte plaats mag vinden. Dan hebben belanghebbenden de tijd om een bezwaarschrift in te dienen en om eventueel een voorlopige voorziening bij de rechtbank te vragen of gewoon afspraken te maken dat er niet opgegraven wordt voordat beslist is op het bezwaarschrift.
Het is zelden zo dat een opgraving heel veel haast heeft. Daarom zou ik vanuit het oogpunt van rechtsbescherming van derden en ook van de overledene zelf, er voorstander van zijn om een opgraving pas na 2 maanden na de vergunning uit te laten voeren. En dat uiteraard in de vergunning zetten. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de overledene zelf in een testament of codicil heeft aangegeven op die betreffende begraafplaats begraven te willen worden. Dan moet het niet zo zijn dat nabestaanden later een andere begraafplaats of voor cremeren kiezen. Iemand moet dan met het testament of codicil in de hand bezwaar kunnen maken.
Er kunnen wel omstandigheden zijn om iemand heel snel her te begraven, bijvoorbeeld als blijkt dat iemand in een verkeerd graf begraven is. Dat komt wel eens voor. Voor de gemoedsrust van nabestaanden en omdat de werkzaamheden eenvoudiger zijn als ze op korte termijn worden uitgevoerd (de kist is dan nog in een betere staat) is actie op heel korte termijn wenselijk.
Nog een aandachtspunt is de vraag of de vergunning gepubliceerd moet worden. Er is geen vaste regel dat het wel of niet moet. En waar publicatie moet plaatsvinden.
Ik zou de vergunning publiceren als redelijkerwijs te verwachten is dat derden bezwaar zouden kunnen hebben. Dan denk ik vooral aan opgravingen van minderjarige kinderen waar slechts 1 ouder om de opgraving vraagt (maar daar zou ik liefst de vergunning ook toesturen aan de andere ouder), of aan opgravingen binnen de termijn van grafrust van 10 jaar. Publicatie kan via de in de gemeente gebruikelijke kanalen.
Vergelijk vraag nummer 35938 'Eisen aan vergunning opgraving'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Zie over opgraven en herbegraven of cremeren ook:
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
