Vorig jaar september is onze vader plotseling overleden en nu zijn we zover dat er een grafzerk kon worden besteld. De uitvaart vond plaats in kerk en daar is mijn vader ook begraven.
Deze graven zijn jaren geleden over genomen door mijn ouders en daar zijn ook altijd grafrechten voor betaald. Tot aan de begrafenis van mijn vader hebben daar ook altijd stenen opgestaan. De steenhouwerij heeft die weggehaald en nu komt dus de nieuwe er binnenkort op. Op de offerte staat een bedrag voor een aanvraag van plaatsingsrecht.
Mijn moeder was het hier niet mee eens en heeft de beheerder hier over gebeld.Deze wil niet uitleggen waar dit geld voor word gebruikt. Van de steenhouwerij weten we inmiddels dat dit bedrag door hen word voor gefinancierd en dus dan op rekening komt van de klant.
Waar het nu om gaat: het graf is jaren geleden aangekocht en vanaf toen tot heden is daar grafrecht over betaald.Toen daar een steen op werd geplaatst is er ook al plaatsingsrecht betaald.Nu er een nieuwe steen moet worden geplaatst dus weer. Hoezo melkkoe? Wanneer mijn moeder dit weigert te betalen krijgen we dus geen ‘vergunning’ om de steen te plaatsen en word de betreffende steenhouwerij geweerd van deze begraafplaats. Dat is nu de kerk.
Zou u ons uit kunnen leggen hoe dit nu allemaal in elkaar zit?
Bij voorbaat dank.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Hoe dit in elkaar zit is eigenlijk alleen met zekerheid te zeggen als ik inzage zou hebben in de akte waarmee het graf is uitgegeven en in het beheersreglement van de begraafplaats. Daar zou namelijk dan ook in moeten staan wanneer plaatsingsrechten verschuldigd zijn en wat zij inhouden.
Indien nergens beschreven is wat de plaatsingsrechten inhouden, is het maar de vraag of zij überhaupt verschuldigd zijn. Het gaat bij graven op een kerkelijke begraafplaats in de kern immers om een gewone overeenkomst, waar beide partijen aan gebonden zijn. Blijkt uit die overeenkomst niet dat zoiets als plaatsingsrecht verschuldigd is, dan hoeft men ze niet te betalen. Zo simpel is het met overeenkomsten. Meestal is het zo dat bij de uitgifte van een graf een grafbrief wordt verstrekt en dat in die brief wordt verwezen naar het beheersreglement, waar de meeste voorwaarden in staan. Hoe het bij het graf van uw ouders geregeld is, weet ik natuurlijk niet. Ik ben jurist, geen helderziende.
Het gebruik van de term 'plaatsingsrecht' doet vermoeden dat het gaat om het verkrijgen van vergunning voor de plaatsing van een grafmonument op een graf. Als dat recht is verkregen en betaald, dan blijft dat in principe geldig voor de hele looptijd van een graf. Dat een grafsteen tijdelijk moet worden afgenomen voor een bijzetting of dat de steen tijdelijk moet worden afgenomen om bijvoorbeeld iets aan de belettering te doen, maakt niet dat het recht op plaatsing tussentijds eindigt en later opnieuw moet worden verworven.
Er zijn soms wel begraafplaatsen die voor elke wijziging van een grafmonument een vergunning eisen. Men wil namelijk elke wijziging beoordelen. Dat kan, maar zo'n nieuwe vergunning voor de beoordeling van het uiterlijk betreft niet het principe van plaatsing van het gedenkteken. Men noemt de kosten daarvan dan natuurlijk ook geen plaatsingsrecht. Het zijn vergunningskosten.
Afgaande op de naam 'plaatsingsrecht' ben ik met u eens dat het onjuist is dat het kerkbestuur deze kosten wederom in rekening brengt.
Het is een vreemde zaak dat de steenhouwer de kosten van een vergunning zou moeten voorschieten. De steenhouwer is waarschijnlijk niet zo kritisch dat hij bij het kerkbestuur protesteert tegen deze kosten. Maar ja, als u ze niet verschuldigd bent, hoeft u ze natuurlijk ook niet aan de steenhouwer te betalen.
Ik ben er tegenstander van dat begraafplaatshouders allerlei kosten via derden in rekening brengen. Dat zouden zowel die derden als de nabestaanden niet moeten accepteren. Het is vaak onduidelijk om welke kosten het precies gaat omdat ze soms anders omschreven op facturen van derden komen. En als ze onterecht in rekening worden gebracht, is het lastiger om de zaak recht te zetten.
Ik heb bijvoorbeeld wel eens meegemaakt dat een gemeente voor een graf een verkeerd tarief in rekening bracht bij de uitvaartondernemer. De ondernemer stuurde zijn factuur met het onjuiste bedrag met twee maanden vertraging naar de familie. De familie zag dat de gemeente een onjuist bedrag in rekening had gebracht en weigerde (terecht) dat te betalen. Maar tegen de onjuiste aanslag van de gemeente (het gaat formeel om een belasting) had de uitvaartondernemer binnnen 6 weken bezwaar moeten maken (na 6 weken is de aanslag onherroepelijk). Nu ging de uitvaartonderneming voor het verschil het schip in. Op het moment dat hij een factuur accepteerde, werd hij ook verantwoordelijk voor de juistheid ervan. Een fout werd zijn risico.
In uw geval is de steenhouwer, als hij die kosten van de begraafplaatshouder accepteert, ook verantwoordelijk voor de juistheid ervan. Met andere woorden: als de kosten onjuist zijn, hoeven ze (door uw familie) niet aan hem betaald te worden en moet hij zelf de kwestie met het kerkbestuur regelen.
Praktisch is het de vraag: hoe verder? U kunt de nieuwe steen gewoon laten plaatsen, want het plaatsingsrecht is in het verleden betaald.
Als het kerkbestuur het daar niet mee eens is, kan zij (in theorie) een rechtszaak hierover beginnen. Dat zal zij nooit doen, omdat de kosten niet in verhouding staan. Maar ook, omdat men dan natuurlijk glashelder zal moeten aantonen dat de kosten rechtmatig zijn. Dat heeft men al aan u niet duidelijk kunnen maken; dan zal men het ook de rechter niet duidelijk kunnen maken.
Als het kerkbestuur blijft aandringen op betaling, kunt u ook overwegen om een klacht in te dienen bij de Ombudsman uitvaartwezen, als deze begraafplaats is aangesloten bij de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. Voor informatie over de Ombudsman klik hier.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Van wie is de grafsteen?
Spelregels
