Werkzaamheden aan grafkelder (grafrust en aansprakelijkheden) 1
21 september 2017
Vraag nummer: 52054
Geachte Mr. van der Putten,
Een 90 jarige kennis van mij heeft in 2011 het graf van zijn moeder geruimd en daarvoor in de plaats een dubbele grafkelder laten plaatsen. Hierin zijn de beenderen van moeder gezet. In 2016 is de vrouw van mijn kennis overleden en is de grafkelder geopend. Tot onze verbazing stond er water in de Grafkelder. De aannemer heeft toen de kelder leeggepompt en grind op de bodem van de grafkelder gestrooid. De echtgenote is toen bijgezet en de grafkelder is toen gesloten. De ontdekking van het water zat mijn kennis niet lekker en heeft dit kenbaar gemaakt bij de aannemer. Laatstgenoemde vertelde dat hij waarschijnlijk de grafkelder te diep heeft geplaatst en wellicht slecht heeft afgedicht en beloofde dat wanneer de kelder definitief gesloten zou gaan worden hij deze goed zou afdichten. Deze opties stelde mijn kennis niet gerust en stelde hij voor om een verhoging op de grafkelder te plaatsen zodat deze boven het maaiveld uit zou komen. Bij navraag bij begraafplaatsbeheerder bleek dit geen optie te zijn. Dit omdat er volgens hem grafrust op zit i.v.m. het onlangs overlijden van de echtgenote. Er zit wel een betonnen tussenschot in de grafkelder.
De vragen waar mijn kennis nu mee zit zijn de volgende:
1) Mogen er werkzaamheden aan de grafkelder uitgevoerd worden?
2) Mag de grafkelder opnieuw geopend worden om te controleren of er na een jaar weer water in staat?
3) Mag de kist van de echtgenote verplaatst worden naar een nieuw te bouwen grafkelder?
4) Heeft mijn kennis recht op een eventuele schadevergoeding indien de grafkelder niet gerepareerd kan of mag worden?
5) Welke rechten heeft mijn kennis ten opzichte van de ondeugdelijk gebouwde grafkelder?
De garantie op de grafkelder is 25 jaar. De aannemer geeft toe dat hij wellicht een fout heeft gemaakt.
Bij voorbaat dank.
Met vriendelijke groet,
Een bezorgde kennis
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Ik hoorde toevallig begin van de week een vergelijkbaar verhaal over een grafkelder, waar ook water in lekte omdat de bovenrand onder het maaiveld ligt. Daar is toen een nieuw rand op gezet waardoor de afdichting van de kelder boven het maaiveld ligt.
Maar dat verhaal was niet uniek en het uwe ook niet. Kelders met een afdichting onder het maaiveld zijn per definitie kwetsbaar. Ook ieder kind kan zeggen dat een afdichting boven het maaiveld veel verstandiger is.
Maar nu uw vragen.
1. Mogen er werkzaamheden aan een grafkelder uitgevoerd worden? Ja. De grafrust staat dat niet in de weg. Wellicht kunnen werkzaamheden zo uitgevoerd worden dat de kist(en) goed afgedekt is/zijn. De kisten kunnen echter ook tijdelijk uit het graf worden genomen en tijdelijk in een ander graf of een container worden geplaatst; dat is waarschijnlijk beter. Dat is een normale beheersdaad, die niet als een verstoring van de wettelijke grafrust wordt gezien.
Misschien heeft de beheerder van deze begraafplaats weinig ervaring met kelders, maar op grote oude begraafplaatsen met veel kelders is het heel normaal dat er regelmatig onderhoudswerkzaamheden aan kelders plaatsvinden om te voorkomen dat ze niet instorten of vol water lopen. Het is nauwelijks anders mogelijk om werkzaamheden uit te voeren, dan gedurende de termijn dat een kist korter dan 10 jaar geleden is bijgezet. In de wat grotere familiekelders met plek voor 6 of 9 kisten vindt er gemiddeld korter dan eens per 10 jaar een bijzetting plaats. Dan zou er nooit iets aan onderhoud of restauratie van zulke kelders gedaan kunnen worden. Dat kan niet. Dat is soms ook gevaarlijk omdat kelders op den duur in zouden kunnen storten. Dat moet natuurlijk voorkomen worden.
Het is ook geen serieuze optie om te zeggen: wacht tot de volgende bijzetting in het graf en maak dan van de onvermijdelijke opening van het graf gebruik om een reparatie uit te voeren. Dat kan niet, omdat een aannemer zulke werkzaamheden moet plannen. Het is niet iets wat je even in een uurtje tussendoor kunt doen. Er zijn een aantal dagen en soms ook weken voor nodig, ook wanneer de werkzaamheden gepland zijn. Sommige overledenen moeten worden omgekist, men moet een bovenrand kunnen egaliseren en het metselwerk of beton heeft een droogtijd. Als het toevallig een paar dagen hard regent, kan men niet werken. Het is geen klein klusje.
Het is al met al dus eigenlijk onontkoombaar om geen acht te slaan op grafrust, maar werkzaamheden uit te voeren wanneer het nodig is. Gelet op de gevorderde leeftijd van uw kennis zou ik als ik hen was niet lang wachten met werkzaamheden. Bovendien geeft de huidige situatie uw kennis veel onrust. Ik zou daarom adviseren om de kwestie zo snel mogelijk aan te pakken, liefst nog voor de winter.
2. Ja, de kelder mag opnieuw geopend worden om te controleren of er weer water in staat, wanner er voldoende aanleiding is om dat te vrezen. Dat lijkt mij in dit geval inderdaad zo te zijn.
3. Ja, de kist mag tijdelijk verhuizen naar een andere locatie. Dat kan een ander keldergraf in de buurt zijn. Bij grote kelders met meerdere kisten plaatst men soms ook wel een container op het terrein.
4. Zeker heeft uw kennis recht op een schadevergoeding van de leverancier indien de grafkelder niet gerepareerd kan worden. Maar als de grafkelder van de beheerder niet 'tussentijds' gerepareerd mag worden is die beheerder aansprakelijk voor schade. Maar het ligt in de rede dat men het eerst eens even rustig met de beheerder overlegt en dat de beheerder inlichtingen inwint bij een deskundige partij zoals de consulenten van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. Die hebben hier ervaring mee en kunnen de beheerder nuttige tips geven.
5. Als de grafkelder niet goed te repareren valt, heeft uw kennis recht of op 1) levering van een nieuw goed exemplaar, of op 2) ontbinding van de overeenkomst, zodat hij zijn geld terug krijgt. Een consument heeft recht op levering van een goed product zonder mankementen. Als er toch mankementen zijn moet eerst de leverancier de kans krijgen om de mankementen te verhelpen. Maar als dat niet of onvoldoende lukt kan hij het product terug geven. Dat geldt net zo goed voor een wasmachine die lekt als voor een grafkelder die lekt.
Over de grafrust wil ik nog een opmerking maken. Soms denken mensen dat de grafrust inhoudt dat stoffelijke overschotten nooit aangeroerd of verplaatst mogen worden. Dat is niet het geval. Als er goede redenen voor zijn, zoals een (vergunning tot) opgraving, of een opgraving van een andere overledene in hetzelfde graf, of de noodzaak van reparaties van een grafkelder of een andere daad van 'normaal beheer' van de begraafplaats mag men een graf openen en mag een overledene ook tijdelijk elders worden bewaard. Dat geldt zowel voor algemene graven als voor particuliere graven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Zie vervolgvraag Werkzaamheden aan grafkelder (grafrust en aansprakelijkheden) 2.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
