Verlopen grafrecht; alsnog verlengen of nieuwe uitgifte graf?
6 juni 2018
Vraag nummer: 55212
Geachte heer Van der Putten,
Ik heb een vraag over het verlopen van grafrechten.
In 2010 is rechthebbende meerdere malen gewezen op het verlopen van zijn grafrechten. Hier is nooit een reactie op geweest. Nu wil een ander familielid – jaren later - dit grafrecht wel graag overnemen.
De vraag is of dit familielid het grafrecht nu zomaar kan overnemen van de rechthebbende.
In principe zou ik zeggen:
In casu heeft de rechthebbende niet gereageerd en niet verzocht om verlenging van het grafrecht. Het grafrecht is hierdoor verlopen. Hierdoor kan rechthebbende niet meer als rechthebbende worden aangemerkt en heeft hij geen zeggenschap meer over het graf. Als gevolg hiervan kan een andere familielid – zonder toestemming van de (voormalig) rechthebbende – aan de gemeente vragen om een nieuwe uitgifte van het graf. Hij of zij zal dan een nieuw grafrecht krijgen en hierdoor als nieuwe rechthebbende aangemerkt worden.
Overigens zou verlenging ook kunnen, maar juridisch is dit niet helemaal terecht, omdat het grafrecht immers al jaren is verlopen en er niets te verlengen valt. Het is maar net hoe strikt hier mee wordt omgegaan, lijkt mij.
Nu is mijn specifieke vraag:
1. Klopt het dat het grafrecht - nu de rechthebbende al jaren niet heeft gereageerd – inderdaad is verlopen? Of is daar een officieel besluit voor nodig van het college van B&W? In de beheersverordening staat enkel dat ‘indien na het overlijden van de rechthebbende het schriftelijk verzoek tot overschrijving aan het college niet wordt gedaan binnen de in het tweede lid van dit artikel gestelde termijn, is het college bevoegd het recht op het particulier graf te doen vervallen.’ En ‘Na het verstrijken van de in het tweede lid genoemde termijn van een jaar kan het college het particulier graf alsnog op naam stellen van een nieuwe rechthebbende, tenzij dit recht betrekking heeft op een particulier graf dat inmiddels is geruimd.’ Echter in beide gevallen gaat het om overlijden, dat doet zich in casu niet voor. Ook hebben ze het niet zozeer over het verlopen van een grafrecht maar juist over het vervallen van het grafrecht waar een besluit voor nodig is (is het vervallen hetzelfde als verlopen?).
2. Stel verlopen is hetzelfde als vervallen. Daar is dan een besluit van het college nodig. In casu is dit niet gebeurd. In dat geval heb je niet te maken met een nieuwe uitgifte, maar kan het grafrecht gewoon op naam van het familielid geplaatst worden. Maar wat is het verschil tussen ‘op naam plaatsen’ en een nieuwe uitgifte? In principe is het toch hetzelfde? Ik kan namelijk geen separaat tarief vinden voor het ‘op naam plaatsen’. Ik zou dan gewoon weer kijken bij verlenen van een grafrecht. Klopt dit?
Zou u mij hiermee kunnen helpen? Alvast dank!
Met vriendelijke groet,
MRB
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Als de rechthebbende niet gereageerd heeft op het verlopen van de grafrechten en de rechten dus niet verlengd heeft, zij de rechten verlopen.
Zeker kan dan een ander familielid het grafrecht krijgen. Juridisch is inderdaad geen sprake van overnemen of verlengen, want er is geen overdracht van de oude rechthebbende naar de nieuwe rechthebbende. Maar het graf kan opnieuw worden uitgegeven.
Voor de uitgifte van het graf hoeft de voormalige rechthebbende uiteraard geen toestemming te geven; diens zeggenschap is verlopen.
1. Als de datum waarop het grafrecht verlengd had kunnen worden, verlopen is, is het grafrecht vervallen. Er is geen besluit van B&W nodig om dat te bevestigen of vast te stellen. Het verlopen gebeurt vanzelf. Dat er een besluit nodig is als de rechthebbende overleden is, is een andere zaak, omdat het grafrecht zelf dan nog niet verlopen is, maar vervallen verklaard kan worden.
2. 'Vervallen verklaren' is niet hetzelfde als 'verlopen'. Stel dat een graf voor 20 jaar is uitgegeven. Dan is het grafrecht na 20 jaar en 1 dag verlopen. Maar als de rechthebbende na bijvoorbeeld 8 jaar is overleden, kan het college de rechten na 11 jaar (of eerder of later) vervallen verklaren. Dan heeft het grafrecht geen 20 jaar bestaan, maar 11 jaar.
Een graf op naam plaatsen speelt alleen als het grafrecht nog doorloopt. Bijvoorbeeld dat als de rechthebbende na 8 jaar overlijdt, kort daarop zich een nieuwe rechthebbende meldt. Die neemt het bestaande grafrecht over. Dan hoeven geen (nieuwe) grafrechten betaald te worden, alleen misschien administratieve kosten.
Bij een nieuwe uitgifte moeten wel nieuw grafrechten betaald worden.
U roert een belangrijk punt aan: als een rechthebbende het grafrecht niet wil voortzetten en het niet verlengt, maar de rechten niet overdraagt aan een ander, maar een ander ze wel wil voortzetten, hoe formeel moet je dan zijn om de zaak te benaderen als een nieuwe uitgifte of als een verlenging. Formeel is het zo, als de rechten verlopen zijn, dat het een nieuwe uitgifte is. Maar een nieuwe uitgifte is vaak voor 20 of 30 jaar, wat natuurlijk hogere kosten betekenen dan een verlenging met 10 jaar. Kun je dan soepel zijn en de grafrechten met terugwerkende kracht toch verlengen met 10 jaar?
Ik zou het persoonlijk niet zo'n probleem vinden om de rechten voor 10 jaar toe te kennen als een vorm van verlenging. Niemand ondervindt er last of schade door; de nieuwe rechthebbende krijgt wat hij graag wil. Dat is alleen maar gunstig, zou ik zeggen.
Maar een meer zuivere oplossing zou zijn dat uw gemeente de optie invoert om graven voor 10 jaar uit te geven. Dan kun je een nieuwe uitgifte van 10 jaar doen, die formeel juridisch correct is en toch helemaal aan de wens van de nieuwe rechthebbende voldoet. Sinds 2010 is dit ook wettelijk mogelijk.
Ik zie trouwens dat steeds meer gemeenten deze mogelijkheid van uitgifte voor 10 jaar invoeren. In maart jongstleden nog de gemeente Twenterand.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
