Grafrechten delen gescheiden ouders
9 mei 2012
Vraag nummer: 28243
In mijn vriendenkring is een 21jarige zoon van gescheiden ouders om het leven gekomen door een ongeval. De verhouding tussen de gescheiden ouders was al enigszins verstoord. De vader trok de hele organisatie van de begrafenis naar zich toe en stond weinig inmenging van de moeder toe. Nu blijkt dat de vader bij het kerkgenootschap ook alleen de grafrechten heeft geregistreerd. De moeder wil natuurlijk gedeelde zeggenschap over het graf van haar zoon. De vader staat geen bemiddeling toe en wenst het graf niet te delen. Dit conflict maakt de verwerking van het verlies van de zoon alleen maar zwaarder. Wat kan u adviseren in deze moeilijke situatie en is er sprake van een regeling waar de moeder alsnog haar recht kan eisen?
Antwoord:
Geachte heer,
Dit is inderdaad een moeilijke situatie.
Begraafplaatsen, zowel gemeentelijke als kerkelijke en overige, hanteren altijd de regel dat de grafrechten slechts op naam van 1 persoon kunnen staan. Begraafplaatshouders willen niet te maken hebben met meer rechthebbenden, die allemaal verschillende wensen kunnen hebben of zich individueel niet aansprakelijk achten voor kosten e.d.
Als er twee rechthebbenden zijn en de ene een zwart grafmonument wenst en de andere een wit, om maar eens een voorbeeld te geven, kan een begraafplaatshouder niet kiezen. Een begraafplaatshouder wil niet in de situatie komen dat ze speelbal van twee partijen kan worden. En dat lijkt mij eerlijk gezegd heel verstandig.
Er zijn wel voorbeelden van begraafplaatsen die in het verleden, met name bij de graven van kleine kinderen, het graf op naam van beide ouders hebben gezet. Als die ouders later gingen scheiden was zo'n situatie een bron van forse ellende voor de begraafplaats. De ene ouder kwam klagen dat speelgoed bij het graf werd gezet en de ander kwam klagen dat speelgoed werd weggehaald. Dat kan een begraafplaatshouder niet oplossen, als beiden rechthebbenden zijn. Alleen maar als er 1 rechthebbende is.
Een moeder heeft als moeder geen rechten op het graf van een kind. Net zo goed als een vader als vader geen rechten heeft. En een kind geen rechten heeft op het graf van ouders.
Objectief gezien is dat maar goed ook, omdat men het nu eenmaal vaak niet iedereen tegelijk naar de zin kan maken.
Ik zie geen mogelijkheid voor de moeder om enig recht te claimen. Het is in dit soort situaties zo dat degene die het eerst handelt en zijn of haar belangen behartigt en veilig stelt, het voor het zeggen heeft. Dat zou in dit geval ook gegolden hebben als de moeder alles geregeld had en naar zich toegetrokken had. Dan had de vader niets meer te zeggen.
De enige mogelijkheid zou zijn (geweest, in theorie) dat de zoon een testament of codicil zou hebben opgemaakt en daarin vast had gelegd dat als hij zou komen te overlijden, de moeder de uitvaart moest regelen en de rechten op zijn graf zou moeten krijgen. Dat zal niet het geval zijn, daar denken 18- of 20-jarigen zelden aan. Maar dan had de moeder rechtsgeldige aanspraken gehad. Nu niet.
Ik begrijp dat het hard is voor de moeder, maar het is niet anders. Alleen in goed overleg met haar ex-man kan zij iets bereiken, bij voorbeeld ten aanzien van de keuze van een grafmonument. Wellicht kunnen eventuele andere kinderen bemiddelen, maar vaak willen kinderen geen keuzes tussen hun ouders moeten hoeven maken. Dan is het verstandig de kinderen niet te belasten met onmin tussen de ouders.
Ik heb eerder vragen over deze gevoelige materie behandeld, zoals Grafrechten van gescheiden ouders (wie is na overlijden rechthebbend?) en Echtscheiding en rechthebbende graf. Ze zijn te vinden in de subrubrieken 'Eigen graf of familiegraf' en 'Graf overschrijven'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld over de vraag: Wat mag in de kist mee begraven of gecremeerd worden?
