Kistsluiting (van GGD t.b.v. transport buitenland)
2 februari 2002
Vraag nummer: 757 (oude nummer: 911)
Tue Oct 20 18:38:21 1998
Geachte heer,
Onze vraag is de volgende: Is het noodzakelijk/verplicht dat er bij een transport naar het buitenland een kistsluitingsverklaring door de GG&GD wordt afgegeven? Wij hebben laatst ondervonden dat in de gemeente van overlijden de GG&GD dit niet wilde doen, daar de overledene naar de Verenigde Staten moest worden getransporteerd werd dit echter wel door het consulaat van de VS verplicht gesteld. Na een herhaald verzoek wilde de betreffende gemeente nog steeds geen kistsluiting doen. We hebben dit uiteindelijk door een buurgemeente cq GG&GD laten doen. met vriendelijke groet
J.J. Nieuwlaat
Antwoord:
Geachte heer Nieuwlaat,
U vraagt of het verplicht is dat er bij een transport naar het buitenland een kistsluitingsverklaring door de GG&GD wordt afgegeven.
Nee, dat is volgens de Nederlandse wetgeving en het (ene) internationale verdrag dat voor ons land geldt, niet verplicht.
Om precies te zijn, dat wat u een 'kistsluitingsverklaring" noemt, komt in onze wetgeving en in het verdrag van Straatsburg niet voor. De 'Overeenkomst van Straatsburg inzake het vervoer van lijken' geldt voor een beperkt aantal landen die deel uitmaken van de Raad van Europa. Nederland kent een heel beperkte regelgeving voor transport naar landen die geen partij zijn in dat verdrag, namelijk dat een document bij de kist wordt gevoegd van de burgemeester, waar in staat wie de overledene is en waar hij naar toe gaat. Dat kan dus in 1 regel op het briefpapier. Verder zijn geen medische verklaringen vereist. En ook geen verklaring dat de kist gesloten is.
Sommige landen stellen bepaalde eisen die niet op deze regelgeving aansluiten. Formeel kun je stellen dat die landen die eisen niet mogen stellen voor transport uit ons land, want ze hebben het simpelweg niet met ons land afgesproken. Er is geen verdrag. Er is dan ook geen enkele verplichting voor overheidsorganen zoals een gemeente, of gemeentelijke of intergemeentelijke diensten zoals een GGD, om verklaringen op te stellen of af te geven die 'men' weet ik waar ter wereld stelt.
Ik kan alleen bevestigen, dat dit een probleem is. Want aan u worden die eisen wel gesteld bij invoer in een land. U bent dan afhankelijk van de welwillendheid van overheidsdiensten om hier toch aan mee te werken, ook al hoeft men het niet te doen. Misschien zou ik zelfs moeten stellen dat men het niet eens mag doen. Want het behoort strikt genomen niet tot hun taken of bevoegdheden. Juridisch is het dan ook een verklaring zonder waarde, althans naar Nederlands recht. Sommige landen stellen die eis, omdat ze denken dat het een verplichting is in het land van vertrek. Dan is het al helemaal waanzin, want dat is het bij ons dus niet.
Ik denk dat u er goed aan zou doen om dit probleem eens - eventueel in samenwerking met een koepelorganisatie voor het uitvaartwezen - aan de minister van Binnenlandse Zaken voor te leggen. Die is primair verantwoordelijk voor dit soort regelgeving en internationale afspraken op dit vlak. Men is daar juist bezig knelpunten in en rond de wetgeving inzake lijkbezorging te signaleren. En dit lijkt mij er een.
Een aantal organisaties is uitgenodigd dit vóór 15 oktober te doen. Velen halen die datum niet, maar ik stel u voor er toch haast mee te maken. Het postadres is Postbus 20011, 2500 EA Den Haag. U kunt gewoon ook zelf een briefje schrijven. Ik adviseer u om ook voorbeelden van de gewenste verklaring e.d. bij te voegen, eventueel ook voorbeelden van andere landen, anders weet men niet waar u het over hebt. Want, zoals gezegd, Nederland kent dit niet.
mr W. van der Putten
20 oktober 1998
