23 september 2002
Vraag nummer: 1104 (oude nummer: 1439)
Mon, 23 Sep 2002 08:21
Bejaardencentrum maakt melding dat bewoner is overleden om 23.30 uur.
We gaan erheen en verzorgen de overledene en gaan de begrafenis regelen.
De volgende morgen 11.30 uur komt er een arts en moet, zo hij zegt, de dood constateren.
Ik meld dat dat niet meer nodig is want deze mevr. heeft 12 uur bij 2 graden boven 0 gelegen en is nu van de kou wel overleden.
Mijn vraag is: moet een arts niet direct na een overlijden verschijnen om te zien of het om een natuurlijke of en onnatuurlijke dood gaat.
Dit geval staat niet op zichzelf maar is schering en inslag, met in het achterhoofd de verpleegster in den Haag en eerder in Delfzijl.
Hoeveel mensen worden er begraven of gecremeerd zonder dat er een arts bij is geweest.
Antwoord:
Geachte heer,
Er mag - en kan! - niemand worden begraven of gecremeerd, zonder dat er een arts bij is geweest. Een begraafplaats en een crematorium 'accepteren' alleen een overledene als men met een verlof tot begraven of een verlof tot cremeren komt aanzetten. En dat verlof geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand van een gemeente alleen af, nadat hij een verklaring van overlijden van een arts heeft ontvangen.
Een uitvaartverzorger begeeft zich op glad ijs, wanneer hij een overledene gaat verzorgen en koelen vóórdat een arts het stoffelijk overschot heeft gezien. In theorie is het immers inderdaad mogelijk dat, zoals u zegt, betrokkene is overleden van de kou en niet van ouderdom, ziekte e.d. En wie iemand bewust aan zo'n extreme kou heeft bloot gesteld, vermoordt iemand. Je kunt dan - in theorie - niet goed meer zeggen of iemand een natuurlijke dood is gestorven of niet.
Het is daarom van groot belang dat er snel een arts komt om een lichaam te schouwen. Want je kan iemand moeilijk zo lang onverzorgd laten liggen. Maar ik hoor ook erg vaak - veel te vaak - dat artsen niet bereid zijn om snel te komen om een overledene te schouwen. Dat is een uitermate kwalijke zaak. Maar aan de andere kant is het erg moeilijk om een arts of alle artsen in Nederland samen te verplichten om snel naar een overledene te komen kijken. Je kan het wel verplicht stellen, maar het is moeilijk te handhaven. Ook wanneer iemand erg ziek is en de dokter wil laten komen, kun je een dokter niet verplichten om snel te komen. En we lezen allemaal in te krant dat er een tekort aan huisartsen is en dat (huis)artsen verzuchten dat ze te veel patiënten hebben etc.
Ik zie zo snel geen oplossing. Ik meen dat brancheorganisaties in de uitvaart dit probleem maar eens moeten aankaarten bij de ministers van Binnenlandse Zaken (als eerstverantwoordelijke bewindsman voor lijkbezorging) en van Volksgezondheid. En dat die maar eens in overleg moeten treden met artsenorganisaties. Want het is echt een structureel probleem zo langzamerhand.
En een verzorgingshuis moet ook proberen betere afspraken te maken met 'hun' huisartsen, want dit schept grote problemen.
mr W.G.H.M. van der Putten
23 september 2002
Spelregels
