5 maart 2008
Vraag nummer: 5249 (oude nummer: 10398)
Ik vraag mij af of je een begrafenis in eigen hand kan nemen. Dus vervoeren in je eigen auto, opbaren in je eigen huis in een eigen kist of doek, zelf in overleg met de "groene begraafplaats" o.i.d. Hoeveel ruimte heb je om dingen zelf te doen met fam en vrienden?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Er is alle ruimte om de begrafenis in eigen hand te nemen, zoals u het bedoelt. Je hoeft geen rouwauto in te schakelen, de kist kan ook in een bestelwagen of op een aanhanger. Opbaren in je eigen huis is natuurlijk altijd mogelijk. Het is het meest voor de hand liggende, zelfs. U kunt een eigen kist timmeren van hout van een bouwmarkt. Het is niet nodig dat u een uitvaartondernemer inschakelt die contact opneemt met de begraafplaats en dingen afspreekt, dat kunt u zelf ook. U doet er heel verstandig aan om een begraafplaats te zoeken die qua sfeer en uitstraling en mogelijkheden voor de inrichting van een graf en grafmonument aanspreekt bij uw wensen. U bent niet gebonden aan de begraafplaats(en) in uw woonplaats. Ook de benodigde papieren (akte van overlijden van de huisarts) en het verlof tot begraven van de gemeente kunt u zelf regelen.
Alleen.... er is natuurlijk wel een maar. U kunt een eigen kist maken of doek gebruiken, maar er zijn wel regels voor. Er mag geen kunststof aan de kist of in een doek gebruikt worden, bijvoorbeeld. En u moet ook weten aan welke praktische eisen een kist moet voldoen. Een lichaam verliest vocht. Als u de overledene een paar dagen in een kist thuis opgebaard hebt en u hebt geen voorziening getroffen, dan hebt u wel een probleem. Dan kan het lijkvocht uit de kist sijpelen. Dat is geen pretje. Het is eenvoudig op te lossen met houtkrullen die vocht opnemen op de bodem van de kist, maar u moet het wel weten en doen.
U kunt de kist in de eigen auto vervoeren, maar als een kist uit de achterbak steekt, denk ik toch dat er een behoorlijke kans is dat de politie u staande houdt. Bent u niet op tijd voor de rouwdienst. U hoeft voor het vervoer zelfs geen kist te gebruiken, de overledene kunt u gewoon op de achterbank zetten. Maar bedenk wel dat u de vochtvlekken moeilijk of niet uit de bekleding krijgt en dat als de politie u dán staande houdt, u die dag niet meer bij de begraafplaats aankomt. Dan gaan ze toch echt even onderzoeken hoe het zit.
Er bestaat een aantal aardige boekjes met tip over het 'zelf doen'. U kunt ze vinden op deze site onder Bibliotheek en dan Boeken.
Het is niet onmogelijk en misschien ook niet onverstandig om als u alles in eigen hand wilt houden, tóch een uitvaartverzorger in te schakelen. Het is namelijk gewoon de specialist. Waarom zou u zelf het wiel willen uitvinden? Hij of zij kan in elke fase vertellen wat er moet gebeuren en tips geven. Dat hoeft niet standaard. Er kan verteld worden wat er moet gebeuren en het kan handig zijn als er elke dag een kwartier overleg is, of dat u gewoon maar weet dat u iemand snel kunt bellen als u een vraag hebt.
Thuis opbaren klinkt simpel, maar weet u hoe u iemand moet afleggen? Als het lichaam niet verzorgd wordt, krijgt u waarschijnlijk wel een probleem met stank en vocht. Als u het wel weet, prima. Maar als u geen ervaring hebt, vraag het de deskundige. Ook het gebruik van een koelplaat kan nuttig zijn bij een thuisopbarinig, zeker in de zomer (in de winter kan de verwarming uit en het raam op een kier). Zo'n koelplaat haal je niet bij de winkel voor huishoudelijke artikelen of bouwmarkt. De uitvaartverzorger heeft ze wel klaar liggen.
U bent met een uitvaartondernemer niet aan standaard uitvaarten gebonden. U kunt ook advies en beperkte dienstverlening inhuren. Zal misschien niet elke ondernemer voor te porren zijn, maar dan neemt u toch een ander?
Een goede uitvaart heeft ook voorbereiding nodig, zeker als u het in eigen hand wilt houden. Hebt u al een begraafplaats op het oog? Ga kijken, en bedenk welke u wilt. Kijk ook en bespreek ook wat de regels voor grafmonumenten zijn. Achteraf levert dit soms forse problemen op. Hebt u al gemeten of een kist in de bestelwagen van vriend Jan past? U wilt niet met open deuren rijden en ontdekken dat u de kist bij een bocht verloren bent. Heeft de bouwmarkt het soort hout dat u nodig hebt wel altijd op voorraad?
Het is allemaal best mogelijk, het in eigen hand houden van de uitvaart. Maar het is verstandig om wel vooruit te regelen wat vooruit geregeld kan worden.
Voorts zijn er nog andere dingen waar u aan moet denken. Het eerste is, dat een overlijden in de naaste omgeving iemand erg kan aangrijpen. U kunt van tevoren wel bedacht hebben dat als uw vrouw of vriendin of kind overlijdt, u kisten aan het timmeren gaat. Maar wat als het nu niet zo is? Soms zijn mensen zo aangeslagen dat ze niet meer helder kunnen denken en handelen en geen spijker meer recht in het hout krijgen, vergeten schroeven mee te nemen en verdorie, het gebeurde net voor weekeinde met feestdagen en dan is de bouwmarkt 3 dagen dicht. U moet niet alleen een plan A hebben, maar ook een plan B, voor als A niet lukt.
Een ander aspect is dat het zelf doen vooral een idee van jonge mensen is. Maar als u op 87-jarige leeftijd overlijdt, heeft vriend Jan zijn bestelwagen al 20 jaar geleden van de hand gedaan, zijn van de 4 vrienden die de kist zouden dragen er al 2 overleden en hebben de anderen een rollater. Dat werkt dus niet.
U kunt wel op jongere generaties vertrouwen, maar hebben die er zo wel zin in?
Misschien moet er ook een plan C zijn.
Veel succes!
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
