Lijkbezorging door burgemeester (van welke gemeente)?
5 februari 2019
Vraag nummer: 57254
Beste heer Van der Putten,
Ik heb kennis genomen van het antwoord op Vraag nummer 3459 (oude nummer: 4928). Mijn vraag aan u is: waar baseert u uw antwoord op, dat het de burgemeester van de gemeente is, waar het stoffelijk overschot zich bevindt, omdat de wet op de lijkbezorging, artikel 21 daar niet zo direct een antwoord op geeft. Graag ook een verwijzing naar de interpretatie van uw antwoord.
Bij voorbaat dank.
Antwoord:
Geachte heer,
Dit is een kwestie van logica. Er zijn honderden zo niet duizenden rechtsregels die zeggen dat een burgemeester of een college iets moet of kan doen, waar ook niet expliciet staat om welke gemeente het gaat. Dan gaat het gewoon om de gemeente waar zich iets voordoet.
In de Wet op de lijkbezorging is dat ook zo.
Artikel 21 Wet op de lijkbezorging richt zich op de gemeente waar zich het geval voordoet dat er een overledene is, maar dat niemand actie onderneemt om een lijkschouwing en een uitvaart te regelen.
De artikelen 20 t/m 22a vallen onder het kopje 'Overheidszorg'. Artikel 20 regelt: "Ingeval niemand maatregelen neemt tot lijkschouwing of lijkbezorging overeenkomstig de wet, waarschuwt degene, die het lijk onder zijn berusting heeft, de burgemeester (...)". Dat kan per definitie alleen gaan om de burgemeester van de gemeente waar het lijk zich bevindt. Want een eventuele relatie van de overledene met een andere gemeente is dan nog niet onderzocht.
In theorie zouden de burgemeesters van drie gemeenten hierbij betrokken kunnen zijn:
- de burgemeester van de gemeente waar de overledene woonde,
- de burgemeester van de gemeente waar betrokkene is overleden en
- de burgemeester van de gemeente waar het lijk zich bevindt.
Als nog geen lijkschouwing heeft plaatsgevonden, is nog onzeker wie de overledene is en waar die woont. Dat iemand een paspoort of ID-kaart bij zich heeft, is een indicatie maar nog geen bewijs waar iemand woont, want iemand kan verhuisd zijn. Sterker, de kans is het grootst dat iemand al verhuisd is, want de gemiddelde Nederlander verhuist eens in de 7 jaar en een paspoort of rijbewijs wordt voor 10 jaar uitgegeven. Als iemand geen vaste woon- of verblijfplaats heeft, is er geen woongemeente.
Als de overledene nu op een bepaalde plaats is, zegt dat nog niets over de plaats van overlijden. Iemand kan als passagier in een auto of ambulance vervoerd en onderweg overleden zijn. De overledene kan in verschillen mortuaria gelegen hebben, alvorens familie of vrienden gevonden zijn of hun handen er van af trokken.
Het enige dat zeker is, is waar de overledene is, op het moment dat geconstateerd is dat niemand de uitvaart (verder) regelt. Die gemeente is bekend. Die gemeente zit het dichtst in de buurt en kan alleen al daarom de zaken het beste regelen.
De plaats waar iets zich voordoet of waar iets is, is logischerwijs de plaats waar het lokale bestuur dient op te treden. Als niet de gemeente waar de overledene zich bevindt, maar de woongemeente van de overledene of de gemeente waar de overledene overleden is, bepaalde taken of verantwoordelijkheden zouden hebben, zou juist dat uitdrukkelijk in de wet genoemd moeten worden. Dat is niet het geval.
De gemeente die verantwoordelijk is, moet eerst onderzoeken of er familieleden of andere nabestaanden van de overledene zijn, die de uitvaart willen en kunnen regelen. Als dat niet het geval is, moet zij onderzoeken of er een uitvaartverzekering is dan wel voldoende geld is om een uitvaart te bekostigen. Als dat niet het geval is, kan zij de kosten in principe verhalen op de nalatenschap en anders op de erfgenamen. In laatste instantie zijn de kinderen verantwoordelijk voor de kosten.
Zie: Zijn kinderen verplicht de uitvaart van hun ouders te betalen?
Zie de tientallen vergelijkbare vragen in de subrubriek 'Uitvaart door gemeente; vragen van publiek' en de subrubriek 'Uitvaart door gemeente; vragen van gemeenten'.
Enkele interessante vragen zijn o.a. de vragen Welke gemeente draait voor kosten op bij uitvaart?, Overheidszorg (welke gemeente?), Welke gemeente verantwoordelijk voor lijkbezorging? en 'Welke gemeente moet kosten uitvaart betalen? Woonplaats of overlijden? Nee, geen van beide.'.
Kunnen nabestaanden een uitvaart bijwonen die door de gemeente wordt geregeld?
Tot slot merk ik op, voor degenen die zich in dit onderwerp willen verdiepen, dat ik regelmatig cursussen en workshops over deze problematiek geef, ook bij gemeenten in huis.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
