Obductie - toestemming nabestaanden
20 april 2017
Vraag nummer: 50500
Geachte heer Van der Putten,
Wellicht kunt u mij helpen bij beantwoording van de volgende vraag.
Een mevrouw is in het ziekenhuis overleden en zij heeft tijdens levens bij haar behandelend arts aangegeven geen contact te willen met haar kinderen. Haar buurman is eerste contactpersoon voor het ziekenhuis. De arts wil in het kader van onderzoek naar de doodsoorzaak een obductie uit laten voeren. Er is geen wilsverklaring van patiënt aanwezig. Er is dus toestemming van nabestaanden vereist o.g.v. art. 72 Wet op de lijkbezorging. In lid 3 van dat artikel wordt naar de toestemming 'van degenen die de zorg voor het lijk op zich nemen'. Kan dit de buurman zijn als hij degene is die op grond van artikel 11 het verlof tot begraving of crematie doet? Of moet tegen de wil van de patiënt in toch eerst de toestemming aan de kinderen worden gevraagd?
Bij voorbaat dank voor uw reactie.
Vriendelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
De strekking van artikel 72 lid 2 is dat de daar genoemde personen bekend zijn met de wens of de vermoedelijke wens van de overledene ten aanzien van sectie. Het gaat niet om de eigen standpunten van de echtgenoot, de geregistreerd partner, levensgezel, kinderen enz. Er zit een rangorde in deze nabestaanden omdat door de wetgever aangenomen wordt dat zij in afnemende mate het beste op de hoogte zijn van de wens van de overledene.
Een en ander is zeer uitgebreid behandeld tijdens de schriftelijke en mondelinge behandeling van het toenmalige wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op de lijkbezorging in de jaren '80 van de vorige eeuw.
Een en ander is ook uitvoerig behandeld in paragraaf 8.3.1. 'Sectie. Algemeen' blz. 308-313 van mijn Handboek Wet op de lijkbezorging (uitg. Koninklijke Vermande, 1993). Daar verwijs ik graag naar.
In dit geval zou ik de kinderen, met wie moeder geen contact had, als arts niet benaderen. Als er geen contact van de kinderen met moeder was, is het onwaarschijnlijk dat zij van de wensen van moeder op de hoogte zijn. Het benaderen van de kinderen heeft dan geen zin. Zij weten misschien niet eens van het overlijden en dan is het onverstandig de actie van de opdrachtgever van de uitvaart te doorkruisen.
Dan blijft alleen over de buurman. De arts zou die kunnen benaderen. Als die spontaan direct roept "Oh ja, daar heeft mijn buurvrouw iets over gezegd, dat wilde ze graag", dan is het goed. Maar als de buurman gaat aarzelen, dan is het al afgelopen.
Uit de kamerbehandeling van artikel 72 blijkt dat wanneer meerdere nabestaanden worden benaderd en slechts een van die nabestaanden en tegen is, dit als een veto geldt. Als de buurman de wens van zijn buurvrouw niet kende, is er geen toestemming.
Ik begrijp in dit geval ook niet goed waarom de behandelend arts zijn idee van sectie blijkbaar niet zelf met mevrouw besproken heeft. Dat had in de rede gelegen.
Als niemand toestemming kan geven, mag geen sectie plaatsvinden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
