Ruzie met moeder (onterfd en toch opdraaien voor uitvaartkosten?)

10 september 2003

Vraag nummer: 2468  (oude nummer: 3040)

Ik zit met het volgende, ik heb al jarenlang ruzie met mijn moeder. Pas kreeg ik een brief waarin ze me vertelde dat als zij zou overlijden ik op moet draaien voor alle kosten. Aangezien ze mij in het testament heeft onterft, ben ik volgens haar wel verplicht de kosten te betalen.

Daar komt dan bij dat ik niet eens wil erven en de kosten niet zou willen betalen. Moet ik ze toch betalen in dit geval, of kan ik alles ook verwerpen?

Ik wil hier dus mee vragen, dat als ik alles weiger, ben ik dan nog de pineut?

Antwoord:

Geachte heer,

Voor de stellingen van uw moeder bestaat een goede oud-Hollandse term, die ook de juridische situatie uitstekend dekt: het is kletskoek.
Er is niets om u ongerust over te maken.

De kosten van iemands uitvaart drukken op de nalatenschap; de erven dienen deze kosten te betalen. Daar is geen discussie over mogelijk, een testament kan niets anders regelen, de erflater kan niet anders beslissen, er valt niets aan te wenden of te keren: de kosten van de uitvaart komen ten laste van de erfenis.
Het is zo, zoals u ook in antwoorden op andere vragen over de kosten van de uitvaart kunt lezen, dat de opdrachtgever van de uitvaart in eerste instantie tegenover de uitvaartondernemer aansprakelijk is voor de kosten van de uitvaart. Maar... die kosten kan hij verhalen op de erfenis/erfgenamen. Dat kunnen de erfgenamen niet weigeren. Iedere rechter zal ze onmiddellijk en direct in de kosten veroordelen, in het geval het tot een rechtszaak zou komen. Geen paniek dus.

Gelet op uw feitelijke relatie met uw moeder en het testament ligt het niet voor de hand dat u de uitvaart gaat regelen, maar dat een van de (andere) erfgenamen dat doet. U komt dan dus ook niet in de positie dat u voor iets verantwoordelijk bent. Als u niets doet, gebeurt er niets.

Het is soms wel zo dat kinderen voor de kosten van de uitvaart van hun ouders moeten opdraaien, maar dat is alleen in het geval dat de ouders zelf geen geld of verzekering hebben nagelaten. En in het geval dat de Sociale Dienst de uitvaart regelt: de gemeente kan op grond van de wet de kosten op kinderen verhalen. Maar natuurlijk - ook opgrond van de wet - éérst op de nalatenschap en de erven. Als uw moeder een testament en een erfenis heeft, speelt dit dus helemaal niet.

Voorts is het zo dat uw moeder u wel kan onterven. maar niet helemaal. U blijft recht houden op de legitieme portie, die tegenwoordig de helft is van het normale erfdeel. Stel dat uw vader al overleden is en u nog een broer en een zus hebt, dan wordt de erfenis verdeeld onder de 3 kinderen. Normaal zou ieder éénderde krijgen. Als u onterfd wordt, krijgt u éénzesde. U kunt later, na het overlijden van uw moeder, besluiten of u daar wel of geen aanspraak op wilt maken. U kunt het opeisen, maar u kunt er ook van afzien. Als u besluit om uw legitieme portie te aanvaarden, betaalt u – in dit voorbeeld met een broer en een zus – dus wel voor éénzesde mee aan de kosten van de uitvaart, want die uitvaartkosten gaan van de erfenis af.
Als u enig kind bent, zou u normaal alles erven, maar nu slechts de helft.

Ik zou als ik u was maar niet op de brief van u moeder reageren. U weet nu hoe het zit. Als zij door uw reactie zou gaan beseffen dat ze u niet volledig kan onterven, zou ze misschien op de gedachte kunnen komen om (een deel van) haar geld en bezittingen weg te geven of zo, alleen om u dwars te zitten. Dán zou inderdaad de situatie kunnen ontstaan dat de nalatenschap onvoldoende is om de uitvaartkosten te dekken en dan zou u wellicht uiteindelijk toch met kosten geconfronteerd kunnen worden. Ik zou dat maar niet uitlokken en uw moeder in haar waan laten.

mr W.G.H.M. van der Putten

Zijn kinderen verplicht om de uitvaart van ouders te betalen?