Wat is balsemen?

28 september 2002

Vraag nummer: 1159  (oude nummer: 1494)

Sat 19 Dec 1998

Geachte heer Van der Putten,

Wat is eigenlijk het balsemen van een stoffelijk overschot en wanneer mag dat?

Antwoord:

Sat 19 Dec 1998

Geachte heer of mevrouw,

Het balsemen (conserveren van een lichaam voor een beperkte of voor onbepaalde tijd) van overledenen is in de Wet op de lijkbezorging verboden.
Het conserveren van een lichaam is alleen bij uitzondering toegestaan.
De Wet op de lijkbezorging maakt voor balseming een uitzondering in 3 gevallen:
- voor de leden van het koninklijk huis (de Wet op de lijkbezorging is op hen niet van toepassing);
- voor andere personen, die ontheffing van het verbod hebben van de minister van Volksgezondheid;
- voor overledenen die naar het buitenland worden overgebracht.
Voorts worden soms personen of delen van een lichaam geconserveerd met het oog op orgaandonatie, maar dat is geen balseming.
Bij balsemen wordt er via het intacte bloedvatenstelsel een conserverende vloeistof in het lichaam ingebracht. Door de vloeistof worden aanwezige bacteriën gedood. Deze vloeistof bestaat uit een basis van formaline met toevoegingen. Door de conserverende werking van de vloeistof blijft de conditie van het lichaam op peil. Afhankelijk van de samenstelling van de vloeistof kan een lichaam korte of langere tijd geconserveerd worden. Het voor korte tijd en licht conserveren, wat de natuurlijke ontbinding van een lichaam niet belemmert, wordt thanatopraxie genoemd.
Bij het balsemen worden in Nederland geen organen verwijderd, zoals in het oude Egypte de gewoonte was.
Na de balseming voor transport naar het buitenland of voor de opbaring van hooggeplaatste personen kan de overledene op de gebruikelijke wijze worden verzorgd, gekleed en opgebaard, e.e.a. overeenkomstig de wensen van de nabestaanden.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten

-----
Naschrift:
Sinds 2010 is beperkte balseming (thanatopraxie) mogelijk.

Bekijk ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek > reportages > kijkersvragen > uitvaartverzorging.

Bijvoorbeeld de vraag Wat is thanatopraxie en hoe werkt het?