Kan onvolwassen dochter gedeelde urn opeisen?
17 januari 2010
Vraag nummer: 7251 (oude nummer: 14835)
Geachte heer, Ik ben een moeder van enkele kinderen, waarvan mijn jongste dochter onlangs bij haar vader is gaan wonen. Jaren geleden is mijn andere dochter overleden en in verschillende urnen verdeeld, bestemd voor alle personen van het gezin. Ik was de opdrachtgever.
Nu is het zo dat mijn jongste onvolwassen dochter bij haar vader is gaan wonen(vader heeft ook een urn). Nu zij bij haar vader woont wil ze 'haar' urn ook daar hebben. Desnoods via de rechter volgens mijn ex.(hoe sterk staat hij dan?)
Ik wil de urn van mijn dochter bij mijn urn in het nisje houden, kortom; bij me houden. Hoeveel recht heb ik om dit te willen en hoe zit het juridisch ? Kan ik als moeder zeggen :de spullen in mijn huis zijn, zijn van mij en ik doe ermee wat ik wil? Misschien wil ik de urnen wel (later) verstrooien... (dit heeft de overledene zelf gewenst trouwens)
Hopelijk heeft u hier een passend antwoord op.
mvg XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Het is altijd lastig om in situaties die je niet volledig kent, een uitspraak te doen. Het hangt er mede van af welke afspraken er precies zijn gemaakt. Maar hier zijn duidelijke afspraken gemaakt en aan die afspraken is ook uitvoering gegeven.
In principe is het zo dat wie een urn met as thuis heeft, er de beschikkingsmacht over heeft. Maar natuurlijk alleen als het zijn of haar eigen urn is. Niet als het de urn van iemand anders is. Daar zijn keurige juridische termen voor, of iemand eigenaar dan wel houder is. U bent geen eigenaar, maar slechts houder ('bewaarder') van de asbus van uw jongste dochter.
Spullen in uw huis zijn natuurlijk niet automatisch uw eigendom. Stel dat u van uw buurman een grasmaaier leent, wordt hij dan uw eigendom omdat u hem even in uw schuurtje of bijkeuken zet?
In dit geval is de as bewust verdeeld onder de gezinsleden en gaat het nu om de urn die van uw jongste dochter is. Ook al is uw dochter nog minderjarig, dan is het moreel en juridisch toch haar asbus. Zij is eigenaar, ook als zij minderjarig is (minderjarig betekent alleen dat haar wettelijk vertegenwoordiger namens haar rechtshandelingen moet verrichten, zoals het tekenen van overeenkomsten of het aanspannen van rechtszaken).
Als u de urn niet wilt afgeven en de vader van uw jongste dochter namens haar een rechtszaak zou beginnen (dat moet hij niet doen, want dat kost handen vol geld en komt de verhoudingen niet ten goede), dan schat ik voor 99,9% in dat de rechter u tot afgifte zou veroordelen. Want het is de asbus van uw dochter.
De gedachte over het verstrooien van de as in de urn van uw jongste dochter zou ik snel laten vallen, als ik u was. Want u hebt al een dochter verloren, maar u zou nog een dochter verliezen.
Een ander punt is ook nog dat het verstrooien van as zonder toestemming van 'de nabestaande die de zorg voor de asbus heeft' op grond van artikel 66a in samenhang met artikel 81 van de Wet op de lijkbezorging strafbaar is. Met 'de nabestaande die de zorg voor de asbus heeft' wordt in dit geval uw jongste dochter bedoeld; de wet spreekt niet van 'eigenaar' of 'eigendom' van een asbus of as, omdat men dat niet helemaal ethisch vindt. Een asbus met as is in de gedachtengang van de wetgever geen voorwerp zoals een vaas of een fiets of een kledingstuk waarmee je kunt doen of laten wat je wilt. De achterliggende idee is dat mensen geen eigendom van andere mense(lijke reste)n behoren te hebben. De tijd van slavernij is voorbij. In wettelijke termen is uw jongste dochter verantwoordelijk voor haar asbus; verstrooit een ander de as, dan is die ander strafbaar.
Ik vermoed dat op de achtergrond andere zaken meespelen, zoals slechte verhoudingen met uw ex-man en/of uw jongste dochter, want ik zie geen enkele reden waarom u uw dochter haar asbus niet zou geven.
Ik kan alleen maar zeggen: wees wijs, denk aan de lange termijn en geef uw dochter gewoon haar asbus.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
