Overdracht urnengraf op het terrein van het crematorium
21 maart 2013
Vraag nummer: 34014
Geachte heer van der Putten.
Graag uw mening over de volgende casus.
Na een crematie heeft de opdrachtgever voor deze crematie besloten om de as bij te laten zetten in een z.g. urnengraf op het terrein van het crematorium.
Ik begrijp uit andere uitspraken dat dit dus een definitieve bestemming is. En het crematorium op dat moment de beheerder van een begraafplaats wordt.
Na het verloop van huurtermijn heeft een familielid, daar de opdrachtgever verhuisd is naar het buitenland en dit familielid toen als correspondentieadres fungeerde de kosten van een eerste verlenging betaald. (Dit familielid heeft nu geen contact meer met de opdrachtgever van de crematie)
Nu wil dit familielid deze rechten overnemen dus ook over een eventuele vervolg asbestemming. ( meenemen van de urn of verstrooien)
Uit uw uitspraken over grafrechten en ruimen van graven leid ik af dat wanneer een termijn van rechten verlopen is dat een ieder ander deze rechten kan overnemen, maar geldt dat in deze ook, we spreken namelijk nu concreet over een asbus met stoffelijke resten en dat is toch anders dan een graf dat geruimd moet worden.
Met vriendelijke groet
XX
Locatiemanager Crematorium
Antwoord:
Geachte heer,
Het antwoord op uw vraag is eigenlijk erg simpel. Als iemand een ruimte voor het plaatsen van een asbus huurt en de huurtermijn verlopen is, is de houder van de plaats van bijzetting - in dit geval het crematorium - vrij om om de ruimte (inclusief de aanwezige asbus) aan een ander te verhuren.
Vergelijk vragen over het overschrijven van een grafrecht in de subrubriek Begraven.
Die nieuwe huurder krijgt dan de zeggenschap over de asbus. Hij kan na afloop van de nieuwe huurtermijn de huur weer verlengen, maar ook besluiten om de as te verstrooien. Dat kan overigens ook al eerder, nog tijdens de huurtijd. Men kan altijd de bestemming van de as wijzigingen, als men zeggenschap heeft.
Er zijn nog wel wat kanttekeningen te plaatsen.
Het kan u opgevallen zijn dat ik hierboven spreek over 'een ruimte' en niet over 'een graf'. Het kan namelijk zijn dat er misschien niet sprake is van een graf in de zin van artikel 28 van de Wet op de lijkbezorging (Wlb), omdat er geen grafrechten op rusten. Dat hangt af van het soort overeenkomst dat inzake die ruimte is aangegaan.
Crematoria zijn van ouds her gewoon om geen grafrechten te vestigen, maar om ruimten te verhuren.
Dat hoeft feitelijk geen groot verschil te maken; het verhuren van een ruimte (in een muur of in de grond) om een asbus in te plaatsen, lijkt sterk op het vestigen van een recht op een algemeen graf. Je noemt het alleen anders.
U merkt op dat "het crematorium op dat moment de beheerder van een begraafplaats wordt", maar zo is het niet. Een begraafplaats is alleen een begraafplaats als die door de gemeenteraad op basis van artikel 40 Wet op de lijkbezorging als zodanig is aangewezen, het bestemmingsplan voorziet in begraven en er een besluit van het college van burgemeester en wethouders ter zake van het in gebruik nemen is (artikel 41 Wlb). Ten aanzien van crematoria gelden andere besluiten.
Dat is overigens helemaal geen probleem, want niet alleen op een begraafplaats maar ook bij een crematorium mag men asbussen bewaren. Zie artikel 62 Wlb: Een asbus kan worden bijgezet: a. in een in het bijzonder daarvoor bestemd gedeelte van het crematorium, b. (enz.). De wetgever dacht daarbij vroeger vooral aan columbaria, maar ook ruimtes in de grond zijn mogelijk. Dus is het goed mogelijk om op het terrein van het crematorium een urnengraf te hebben. Maar misschien is alleen sprake van huur en niet van de vestiging van grafrechten. Dat maakt voor uw casus geen verschil.
Overigens zie ik het plaatsen van een asbus in een (urnen)graf of in een nis niet als een 'definitieve' bestemming, maar als 'een' bestemming. De rechthebbende op die ruimte kan de bestemming altijd nog wijzigen. Hij kan de asbus over laten brengen naar een andere ruimte op dezelfde of een andere begraafplaats, hij kan besluiten om de as thuis te bewaren, om de as te verdelen of om de as geheel of deels te verstrooien.
Het verstrooien van as zie ik als de definitieve bestemming; er is nadien geen andere bestemmming meer mogelijk.
U veronderstelt dat er een verschil is tussen een graf/ruimte met een asbus met stoffelijke resten en een graf dat geruimd moet worden. Feitelijk is er natuurlijk wel een verschil omdat de handelingen inzake ruiming anders zijn, maar juridisch niet. Een urnengraf kan ook worden geruimd. De Wlb bevat ook bepalingen over het ruimen van een asbus (uit een urnengraf, een gewoon graf of een urnennis); zie artikel 66 Wlb.
Op het moment dat de opdrachtgever van een crematie de asbus in een graf, urnengraf of urnennis plaatst, verliest hij de zeggenschap over de as. De zeggenschap gaat over op de persoon die de rechten op het graf of de nis heeft, of die de ruimte huurt. Tenzij de opdrachtgever van de crematie dezelfde persoon is die het graf of de ruimte huurt; dan blijft hij natuurlijk de zeggenschap houden. Als as bij iemand thuis wordt bewaard, krijgt die bewoner de zeggenschap. De opdrachtgever van de crematie verliest dan zijn zeggenschap.
Wie de kosten van de grafhuur of van een verlenging heeft betaald, is niet relevant. Zeggenschap heeft de persoon met wie een huurovereenkomst is aangegaan.
In dit geval is dat niet meer relevant, omdat de overeenkomst toch al afgelopen was, zo begrijp ik uit uw verhaal.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP 1
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
TIP 2
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
