Na hoeveel dagen precies afgifte van de asbus? (Hoe reken je die beruchte maand?)
18 november 2015
Vraag nummer: 44264
Ik ben medewerkster bij een crematorium en heb veel te maken met het afgeven van as.
Ik heb een vraag over de termijn van afgifte van de as. Er wordt gesproken over een maand. Hoe wordt dit voor de wet gezien?
Is het zo dat als iemand op de 20e gecremeerd is, de as de volgende maand op de 21e mag worden afgegeven of mag dit ook op de 20e? Wij hanteren zelf altijd 1 maand + 1 dag maar krijgen ook vaak de vraag van de 20e tot de 20e is toch een maand? De maand februari heeft bijvoorbeeld minder dagen, hoe wordt dit dan gezien?
In afwachting van uw reactie.
Met vriendelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
1 maand + 1 dag is correct als dag van afgifte van de asbus.
Het is goed om deze vraag te stellen, want ik merk dat veel crematoria de regeling onduidelijk vinden. Sommige crematoria hanteren daarom een vaste termijn van 30 dagen, wat men dan beschouwt als een soort gemiddelde termijn, waar men makkelijk mee kan rekenen. Maar dat is fout. De wetgever regelde het anders.
Zoals u weet bepaalt artikel 59, lid 1, van de Wet op de lijkbezorging: "De houder van het crematorium draagt zorg voor de bewaring van een asbus gedurende minimaal een maand na het bergen van de as in de bus."
Hoe pakt dit in de praktijk uit? Enkele voorbeelden.
Als iemand op de 20e van een maand gecremeerd is, mag de asbus pas de volgende maand op de 21e worden afgegeven. Niet de 20e. De wettelijke termijn is immers MINIMAAL een maand. De maand moet dus echt helemaal vol worden gemaakt.
Als die 21e op een zondag of een feestdag valt, waarbij het crematorium niet open is, mag de afgifte pas op de maandag of andere eerstvolgende werkdag gebeuren. Niet eerder.
Als iemand gecremeerd wordt op 20 februari of 20 maart of 20 april, mag de asbus pas worden afgegeven op 21 maart, 21 april of 21 mei. Dat er de ene keer 28 of (eens in de vier jaar) 29 dagen en de andere keren 31 of 30 dagen tussen zitten, is niet relevant. De wetgever heeft gekozen voor de regeling van een maand in plaats van bijvoorbeeld 30 of 40 dagen, juist om te voorkomen dat men telkens zou moeten gaan rekenen. In het systeem van de wet hoeft men niet te rekenen. Men pakt de dag van de crematie en telt er de volgende maand 1 dag bij op.
Wat als iemand is gecremeerd op 31 maart? 31 april bestaat niet. Dat klopt. Dan mag de asbus pas de dag na een denkbeeldige 31 april worden afgegeven. Dat is op 1 mei.
Overigens is eigenlijk niet de dag van de crematie de maatstaf, maar de dag dat de as in de asbus is geborgen. Dat zou in theorie een andere dag kunnen zijn, maar bijna altijd gebeurt dat op dezelfde dag als de dag van de crematie. De dag van het bergen van de as in de asbus is aan anderen dan de medewerkers van het crematorium niet bekend en wordt waarschijnlijk ook nergens geregistreerd.
Stel dat crematoria het fenomeen 'maand' lastig vinden, dan kunnen ze ook een minimaal aantal dagen aanhouden. Dat mogen dan echter geen 30 dagen zijn, maar 32 dagen. Voor sommige situaties zal dat 1 of meer dagen onnodig lang zijn, maar dat is veiliger dan 30 dagen.
Crematoria die standaard 30 dagen aanhouden nemen een risico. Dan kan het zijn dat de asbus te snel wordt afgegeven. Dan zijn er mogelijk twee problemen.
1. Afgifte van een asbus eerder dan een maand en een dag na de crematie is in strijd met de wet en een strafbare handeling.
2. Voorts kan er civielrechtelijke schade ontstaan. Stel dat er binnen een familie onmin is over de bestemming van de as. Enkele familieleden vragen een advocaat om een rechtszaak voor te bereiden. Deze advocaat raadpleegt de wet en ziet dat hij tot een hele maand na de datum van de crematie de gelegenheid heeft om beslag op de asbus te leggen. Stel dat hij dat doet 31 dagen na de crematie - wat in een aantal maanden overeenkomstig de wet is - en dat het crematorium net 1 dag eerder de asbus heeft afgegeven omdat dat crematorium 30 dagen hanteert. Dan vist de advocaat achter het net. Dan kan het zijn dat een extra rechtszaak en kosten nodig zijn om weer vat op de asbus te krijgen. Grote kans dat die advocaat het crematorium daar voor aansprakelijk stelt, want dat handelt in strijd met de wet. Ook zal een advocaat zijn opdrachtgever adviseren om aangifte te doen om sterker te staan in de rechtszaak tegen de overige familieleden; zij zijn dan immers door een strafbare handeling in het bezit gekomen van de asbus. Dat maakt hun positie in een rechtszaak niet sterker.
Nog een ander aspect is de vraag of de opdrachtgever van de crematie er recht op heeft om de asbus na een maand in handen te krijgen. Ja en nee. Ja, hij moet natuurlijk op een bepaald moment de beschikking over de as krijgen, maar de wet geeft geen recht om direct al de eerste dag na ommekomst van een maand na de crematie over de asbus te kunnen beschikken. Aan de andere kant legt de wet wel een duidelijke verplichting op de houder van een crematorium om de asbus niet te vroeg af te geven. Op dat laatste punt is de wet het meest helder. Dat betekent dat als een crematorium toch liever met een vast aantal dagen werkt, het kan kiezen voor 32 dagen of bijvoorbeeld 35 dagen. Het crematorium mag een iets langere termijn aanhouden, maar geen kortere.
Zie ook andere vragen over dit ontwerp, zoals vraag 6941 (oud nummer 14002) 'Waarom as verplicht een maand bewaren?'
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Buitenhuis La Hardoye: een paar dagen weg of een of meer weken vakantie voor 2 tot 10 personen in Frankrijk. Prachtig sfeervol zeer ruim huis met meerdere zitkamers, open haard op 'kasteelformaat', met grote tuin, twee terrassen, eigen beekje en boomgaard op de grens van de Franse Ardennen en de Champagne. Slechts 340 km van Utrecht.
www.vakantiehuis-ardennen.info
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld over het zelf kiezen van een plaats voor het verstrooien van as:
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
