Hoe te indentificeren dat de crematie as van je overledene is
1 juni 2023
Vraag nummer: 66760
Mijn moeder is onlangs overleden en hebben wij voor crematie gekozen. Bij het overbrengen van haar as in een Urn, verscheen een verbrande ring. Ze had geen sieraden aan bij de afscheidceremonie. Hoe kan ik nou achterhalen dat de as die mij na een week denk ik is overhandigd van mijn moeder is.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Als het goed is, hebt u in de as ook een steentje met een nummer aangetroffen. Daar moet men aan kunnen afleiden, wiens as het is.
Vroeger, tot juli 1991, bestond het voorschrift dat een overledene moest worden gecremeerd met een vuurvast steentje op de kist, zodat na de crematie dat steentje in de as zou vallen. Die vuurvaste steentjes hadden een uniek kenmerk, zodat men zou kunnen herleiden in welk crematorium de overledene was gecremeerd en wie het was.
Toen de regelgeving in 1991 werd veranderd, werd geregeld dat elke overledene zou moeten worden begraven of gecremeerd met een vuurvast steentje. Ik zal u niet vermoeien met de reden en achtergrond van deze onzinnige regeling, want het was een sterk staaltje dommigheid en onbenul als gevolg van ideeën bij de rijksoverheid (vereenvoudiging van wetgeving) dat geen enkel nut had en alleen overbodige administratie opleverde. Graven branden namelijk niet.
Ongeveer twintig jaar geleden werd die onzinnige regeling van vuurvaste steentjes bij alle uitvaarten afgeschaft, maar werd met het badwater ook het kind weggegooid. De verplichting om bij crematie een vuurvast steentje te gebruiken waar men de as mee zou kunnen identificeren, werd ook afgeschaft. Een van de argumenten was dat crematoria toch wel vuurvaste steentjes zouden gebruiken, ook als er geen formele verplichting was.
Dat laatste klopte in de meeste gevallen ook wel, maar niet altijd.
Ik heb de afgelopen jaren ook wel gehoord van gevallen waarbij de familie de as niet kreeg met het steentje in de asbus; men kreeg bij de asbus een los steentje overhandigd. Want dan zou het steentje niet stoffig zijn en zou men niet in de as naar het steentje hoeven graaien als men het steentje wilde hebben.
Ook dit kan ik niet anders aanduiden dan als dommigheid en onbenul. Het steentje heeft als doel om de as te kunnen identificeren, voor het geval er twijfel is of men wel de juiste as in handen heeft. Bij een los steentje heeft het die functie niet meer. Een los steentje kan ook met de verkeerde asbus worden meegegeven en juist dan een probleem veroorzaken.
Wat wel in de regelgeving is blijven staan, is dat iedere overledene apart moet worden gecremeerd. Artikel 9 van het Besluit op de lijkbezorging luidt: "De crematie geschiedt op zodanige wijze, dat vermenging of verwisseling van de as met die van andere lijken niet mogelijk is." Dit moet dus voorkomen dat de as van verschillende mensen door elkaar komt. Hier houden crematoria zich allemaal wel aan.
Als u twijfelt of de as die u hebt ontvangen wel de as van uw moeder is, zou u moeten kijken of er een vuurvast steentje in de as ligt. U zou het crematorium nu al meteen kunnen vragen of er een vuurvast steentje gebruikt is en wat de kenmerken van dat steentje zijn.
Als u een steentje in de as gevonden hebt, zou ik het crematorium nog niet vertellen wat er op dat steentje staat. Laat men eerst maar vertellen welk steentje het zou moeten zijn, dan kunt u vergelijken of het klopt.
Als u meteen vertelt wat er op het steentje staat, of een foto stuurt, is het te makkelijk voor het crematorium om te zeggen 'Ja, dat klopt'. Even wachten dus.
U kunt wel meteen aan het crematorium vertellen dat u in de as een verbrande ring hebt gevonden, terwijl uw moeder geen ring gedragen heeft bij het afscheid. Bovendien is het gebruikelijk dat as na de crematie wordt gemalen, zodat een fijn poeder ontstaat.
Er zitten gewoonlijk nog wel wat broze stukken van beenderen in de as; die kun je niet verstrooien en passen meestal ook niet in een potje. Maar vooraf worden metalen uit de as gehaald; waardevolle metalen worden verzameld en verkocht, waarbij de opbrengst naar goede doelen gaat.
Er hoort dus helemaal geen ring in de as te kunnen zitten, als de as eerst is gemalen in een zogenaamde cremulator. Ik heb de indruk dat de ring later, na het malen, aan de as is toegevoegd.
Ik adviseer u van alles, de as, de asbus, het deksel van de asbus, de ring en het steentje, duidelijke foto's te maken.
Vervolgens kunt u met het crematorium contact opnemen, in de volgorde die ik genoemd heb. Dus eerst naar hun gegevens van het steentje vragen.
Ik adviseer u om dat schriftelijk, per e-mail, te doen en niet telefonisch. Misschien hebt u later schriftelijk bewijs nodig.
Misschien hebt u wel een steentje in de as aangetroffen en komen de gegevens van het steentje die door het crematorium worden opgegeven, daarmee overeen. Dan mag u er voor 100% van uitgaan dat de as inderdaad de as van uw moeder is.
De ring is dan blijkbaar door een vergissing tussen de as van uw moeder gekomen. Misschien heeft het crematorium voor de ring een verklaring, misschien niet. Vervelend, maar dat verandert volgens mij niets aan het feit dat de as die van uw moeder is, als de gegevens van het steentje overeen komen.
Als u geen steentje in de as hebt gevonden, of wanneer de gegevens van het crematorium over het steentje niet kloppen met wat op het steentje in de as staat, is er een probleem. Als er geen steentje in de as zit, kan het toch wel zo zijn dat de as die van uw moeder is. Maar is er geen zekerheid. Als er wel een steentje in de as zit maar het crematorium met andere gegevens komt aanzetten, is de as waarschijnlijk niet de as van uw moeder.
Ik hoop van harte dat de zaak wordt opgelost.
Als dat niet het geval is en wanneer u met het crematorium geen overeenstemming kunt bereiken over een oplossing of passende genoegdoening, kunt u overwegen om een klacht in te dienen bij de Ombudsman uitvaartwezen. Zie voor de voorwaarden en mogelijkheden diens site www.Ombudsmanuitvaartwezen.nl.
Dit kan echter alleen als het crematorium het eigendom is van een uitvaartorganisatie. Een klein deel van de crematoria in Nederland zijn eigendom van een of meer gemeenten. In dat geval is de Ombudsman niet bevoegd, maar kan een klacht worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders van de betreffende gemeente.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
