22 februari 2009
Vraag nummer: 6200 (oude nummer: 12376)
Geachte mr W.G.H.M. van der Putten,
ik heb inmiddels uit eerder gestelde vragen op deze site heel goed begrepen dat diegene die de uitvaart regelt meteen de rechthebbende is over/van de urn. Maar HOE is het in vredesnaam mogelijk dat, indien er een conflict onstaat, een minderjarig kind emotioneel aan de grond komt te zitten omdat hij niet bij de urn van zijn vader mag komen omdat zijn stiefmoeder deze in de tuin heeft staan en hij daar niet meer mag komen? Ik, zijn moeder, heb alles gedaan wat in mijn persoonlijke vermogen ligt om tot een compromis te komen, inclusief een gesprek met een psychologe die haar ervan wilde overtuigen dat het voor mijn zoon van groot belang is dat hij een plek heeft om zijn vader te bezoeken. Een alternatief, in de vorm van een ander soort 'herdenkingsplek' werkt niet, omdat dat in de ogen van mijn zoon gewoonweg NIET de urn is, en DUS zijn vader niet is. Deze mevrouw is moreel gezien niet echt zuiver bezig. Maar dat terzijde. Is de enige oplossing dan een rechtzaak beginnen en mijn zoon met nóg meer ellende op te zadelen nadat zijn vader 2 jaar geleden zeer plotseling is overleden en hij totaal geen afscheid heeft kunnen nemen? Mijn zoon heeft zijn vader notabene lánger gekend dan zijn stiefmoeder en had een hele goede band met zijn vader. Het woord 'recht' komt in sommige gevallen echt niet tot zijn 'recht' vind ik. Zijn vader is op zeer jonge leeftijd overleden, en heeft in die zin er nooit over nagedacht wat er zou kunnen gebeuren als hij plotseling zou komen te overlijden en dit de nasleep zou kunnen zijn. Al ben ik er heilig van overtuigd dat hij DIT NIET had gewild.
Ik adviseer iedereen dan ook om dit toch eens goed te overdenken en maatregelen te nemen. Heb ikzelf n.a.v. dit zelf ook gedaan.
Graag zou ik uw mening over bovenstaande willen weten.
M.vr.gr. mw XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
De wetgever heeft in de Wet op de lijkbezorging een eenvoudige strakke heldere regeling opgenomen, wie waar zeggenschap over heeft, als het om de uitvaart en bij een crematie om de asbestemming gaat. Het uitgangspunt van de wetgever is daarbij ook dat de persoon die het meeste betrokken is bij de overledene, gewoonlijk 'vanzelf' de persoon is die de uitvaart regelt.
Wanneer uw voormalige echtgenoot opnieuw gehuwd is, is het natuurlijk volstrekt logisch en normaal dat zij de uitvaart van haar man regelt.
En ja, deze wettelijke regeling leidt soms tot hele nare 'neveneffecten'. Dit valt voor uw zoon niet goed uit. Ik kan me goed voorstellen dat een ander soort 'herdenkingsplek' niet werkt, omdat dat in de ogen van uw zoon niet de urn en niet vader is. Persoonlijk zou ik dat precies zo vinden.
Het probleem is dat er geen goede altijd toe te passen regeling denkbaar is. Op elke wettelijke regeling is kritiek mogelijk, omdat ze op de een of andere wijze onbillijk uit pakt. Het is net als wat Churchill vroeg schreef over democratie: het werkt slecht, maar het is de minste slechte van alle kwaden. Hij zei het vast mooier, maar u begrijpt wat ik bedoel.
Als bemiddeling om tot een regeling te komen waar uw zoon wel vrede mee heeft, niet lukt, is inderdaad een rechtszaak de enige oplossing. Ik ken geen voorbeelden van rechtszaken over 'omgang met de asbus', maar ja, eentje moet dan de eerste zijn.
Dat het woord 'recht' in sommige gevallen niet echt tot zijn 'recht' komt, hoeft u mij niet te zeggen. Recht werkt vaak krom. En rechtszaken leiden soms tot onbillijke en onzinnige - om niet te zeggen soms volstrekt stompzinnige achterlijke - vonnissen. Maar het is het enige systeem dat we hebben.
Ik kan u(w zoon) moeilijk adviseren om de asbus van zijn vader maar te gaan stelen. Nog los van het punt dat ik het verhaal van de kant van de weduwe van zijn vader niet ken.
Eerlijk gezegd zie ik geen makkelijke en goede oplossing.
Ik meen dat het in een situatie als deze een oplossing zou kunnen zijn als as verdeeld zou worden tussen weduwe en zoon. Maar volgens de wet beslist de opdrachtgever/weduwe daar over.
Of u een rechtszaak zou moeten beginnen, kan ik niet zeggen. Het duurt misschien een jaar. Het is een grote emotionele belasting in dat jaar. De uitkomst is onzeker. En het kost u zeker enkele duizenden euro's.
Ook ik kan mensen alleen maar waarschuwen om dingen te regelen en vast te leggen, als ze nog niet aan de orde zijn. Bent u jong en gezond en denkt u er niet aan om dood te gaan aan een ongeluk of een enge ziekte? Mooi, leg dan nu in een codicil uw wensen vast. En als u zelf geen bijzondere wensen hebt, denk dan eens aan de positie van uw kinderen of van uw (tweede) man of vrouw, als er iets met u zou gebeuren. Denk dus nooit "Ze lossen dat wel op", want vaak is dat niet zo. U kunt het oplossen, u bent de enige die het kan oplossen door nu na te denken en bepaalde zaken vast te leggen.
Enfin, u hebt het nu gedaan. Ik hoop dat anderen het ook doen om dit soort problemen te voorkomen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
