Asbestemming (mag ik aanwezig zijn bij verstrooiing as oma?)
14 mei 2006
Vraag nummer: 4449 (oude nummer: 7995)
Geachte heer van der Putten,
December jl. is mijn oma overleden. Ik ben haar oudste kleinzoon. Drie jaar geleden werd zij getroffen door een attaque, waardoor zij haar vermogen tot spreken en wilsbewaamheid verloor. Ik heb een proces van veel gedoe achter de rug . Veel gedoe, rondom de crematieplechtigheid, geregeld door haar zoon, mijn oom. Door hem werd bepaald, hoe oma's crematieplechtigheid moest plaatsvinden. Het heeft mij enorm verbitterd te zien hoe oma in een door hem geschreven speech, werd gebruikt om een punt te maken naar een deel van de familie. (Niet naar mij overigens, dit terzijde). Gevoelens, als genant, beschamend ik heb er nog steeds geen woorden voor. Ik heb grote afstand bewaard tot dit familelid, maar wel mijn afschuw laten blijken. Dit laatste is mij niet in dank afgenomen. Ik ving destijds op dat er plannen waren om oma op moederdag 2006 uit te strooien op een oud familiegraf, het graf van haar eigen ouders. Ik ben daar rechtstreeks naar toe gegaan om 'vervolg-gedoe' te voorkomen. Een dag wachten bij het graf, maar tevergeefs. Ik heb vervolgens enige minuten telefonisch contact gehad met zijn vrouw, mijn tante voor de duidelijkheid, om te vragen wat er in de tussentijd aan hun plannen veranderd is en waarom.
Ik trof een stemming aan die nog steeds bijzonder vijandig was. De kern van mijn vraag aan hun, maar vooral aan u is; Heb ik recht om bij de as uitstrooing bij het, oude familiegraf, cq op het veld bij het crematorium aanwezig te zijn ook al is dit tegen de wil van deze oom?
Hij heeft inmiddels aangegeven mijn aanwezigheid niet op prijs te stellen, op grond van een in zijn beleving, onbeschofte briefwisseling jegens hem, kort na de crematieplechtigheid, nu iets meer dan vier maanden geleden. Ik stel uw advies zeer op prijs.
Met vriendelijke groet,
Antwoord:
Geachte heer,
De persoon die opdrachtgever is van de crematie, heeft ook de beschikking over de as en is (niet helemaal) vrij om zelf te bepalen of en hoe hij of zij daar een plechtigheid van maakt, of hij pf zij dat openbaar maakt en wie men daarbij vraagt of niet. Ik zet er tussen haakje 'niet helemaal' bij, bij die vrijheid, omdat de betreffende persoon zich altijd moet laten leiden door de wens of de vermoedelijke wens van de overledene. Dat is wettelijk voorschrift. Dat betekent dat als de opdrachtgever niet de wens van de overledene volgt, anderen via de rechter zonodig kunnen afdwingen dat die wens wél wordt gevolgd. Maar dat kan natuurlijk alleen als de wens of vermoedelijk wens bekend is, dus wanneer de overledene hem heeft opgeschreven, dan wel aan een of liefst meer mensen heeft verteld. Dat vertellen hoeft niet altijd op een plechtige manier te gebeuren. Als iemand steevast als commentaar zei bij een bepaalde gebeurtenis dat hij of zij dat mooi vond, of juist niet, dan is dat ook een aanwijzing waar de rechter rekening mee kan houden.
Ik kan u helaas weinig advies geven. Juridisch is het zo dat als niet de wens van uw oma gevolgd zou worden (zij wenste beslist boven zee verstrooid te worden, ik noem maar wat), u een poot hebt om op te staan. Maar als die wens wel gevolgd wordt, of dat er geen bijzondere wens bekend was, houdt het op. Men kan ook moeilijk afdwingen om bij het verstrooien aanwezig te zijn. Niemand heeft daar recht op. Tenzij oma echt een familiemens was, die graag zoveel mogelijk familieleden om zich heen had. Dan is het waarschijnlijk dat zij dit ook bij de verstrooiing ook op prijs had gesteld. Maar is dat een rechtszaak waard?
Zie over de vraag of men aanwezig mag zijn bij uitvaartplechtigheden, of mensen mag weigeren, ook vragen in de sub-rubriek 'Uitvaartplechtigheid' in de rubriek 'Overige onderwerpen'.
Verstoorde familieverhoudingen zijn altijd erg moeilijk. Het heeft soms niets meer met redelijkheid en normaal te maken, maar veel met emotie en gekrenktheid.
Ik denk dat u juridisch weinig kunt. Dat kost een heleboel geld, zet de verhoudingen op scherp, verdeelt mogelijk andere leden van de familie in kampen en garandeert nog niet dat u krijgt wat u wenst.
Is er niemand in de familie die een beetje zou kunnen bemiddelen? Iemand die er de scherpe kantjes van af kan halen en kan zeggen "Kunnen we nu niet eens normaal doen en vooral in de geest van moeder/oma handelen?" Zoiets.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
