Tussentijdse wijziging looptijd grafrecht
3 juli 2024
Vraag nummer: 68642
Ik heb een vraag over onderstaande casus:
In 2016 heeft een familie een dubbeldiep graf op de begraafplaats aangekocht voor 30 jaar, dit was het moment van overlijden.
In 2022 is de 2e persoon in dit graf begraven. De nabestaanden komen nu in 2024 bij de gemeente met het verzoek om de grafrechten van 30 jaar om te zetten naar onbepaalde tijd.
Wij hebben gezegd dat dit niet mogelijk, en dat de keuze voor een looptijd van het grafrecht alleen er is bij uitgifte van de graven, dus naar onze mening 2016 (art. 12 beheersverordening)
De familie is het uiteraard hier niet mee eens.
We hebben deze casus ook besproken met onze beleidsmedewerkers. Helaas hebben wij (medewerkers burgerzaken) een verschil van mening over de interpretatie van de tekst in onze verordening.
Kunt u ons hierbij helpen?
----------------------------------------------------------------
Hieronder vindt u de artikelen uit de beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Ommen 2014.
Artikel 12 Termijn particuliere graven
• 1.Burgemeester en wethouders verlenen, voor zover de daartoe bestemde ruimte van de begraafplaats(en) zulks toelaat, op een daartoe bij hen in te dienen aanvraag, voor dertig jaar het recht op een particulier graf. De termijn begint te lopen op de datum waarop het eigen graf is uitgegeven.
• 2.Het in het eerste lid van dit artikel bedoelde recht wordt op aanvraag van de rechthebbende verlengd telkens met een termijn van tien, jaar, mits de aanvraag voor het verstrijken van de lopende termijn wordt ingediend.
• 3.Burgemeester en wethouders kunnen, voor zover de daartoe bestemde ruimte van de begraafplaats(en) zulks toelaat, indien daartoe een uitdrukkelijk verzoek, schriftelijk is ontvangen, het recht op een particulier graf verlenen voor onbepaalde tijd. De termijn begint te lopen op de datum waarop het graf is uitgegeven.
• 4.Een recht als in dit artikel bedoeld, kan slechts aan één natuurlijk persoon worden verleend.
Toelichting Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Ommen 2014.
Artikel 12, eerste lid
Termijnen particuliere graven
Volgens artikel 28, eerste lid van de Wet op de lijkbezorging kan het recht op een graf voor tenminste tien jaar worden verleend. Daarom is in het model voor de uitgiftetermijn gegeven te kiezen voor een periode tussen tien en dertig jaar en wel in een veelvoud van vijf. Voor de verlenging is de mogelijkheid gegeven te kiezen voor een periode gelegen tussen vijf en twintig jaar in een veelvoud van vijf. Onder de vorige beheersverordening werden de eigen of particuliere graven nog uitgegeven voor onbepaalde tijd. Uit oogpunt van beheer is uitgifte voor onbepaalde tijd niet wenselijk, aangezien dit de houder van de begraafplaats voor altijd de mogelijkheid ontneemt om over de grafruimte c.q. de ondergrond te beschikken, wanneer daar op enig moment in de toekomst vanwege beheersbaarheid, exploitatie of grondschaarste behoefte aan zou ontstaan.
De wens van belanghebbende/ rechthebbende om een graf voor altijd in stand te kunnen houden noodzaakt niet per definitie tot een uitgifte voor onbepaalde tijd. De wetgever heeft namelijk met het oog hierop bepaald, dat een grafrecht, uitgegeven voor bepaalde tijd, na afloop van die termijn, altijd weer moet kunnen worden verlengd, zolang als de rechthebbende/ belanghebbende het graf in stand wil houden. Wie dit voor eens en altijd geregeld wil hebben, kan d.m.v. een stichting regelen dat het grafrecht in de toekomst tijdig wordt verlengd en in het onderhoud van het gedenkteken wordt voorzien. Hier zijn voorbeelden van bekend.
Bij amendement heeft de raad van de gemeente Ommen besloten, dat de regel is: uitgifte voor de termijn van 30 jaar; maar dat bij uitzondering mogelijk moet zijn voor wie daar sterk aan hecht, om het grafrecht te vestigen voor onbepaalde tijd, temeer wanneer de tarieventabel adequaat wordt aangepast, waardoor de financiële dekking ook in de toekomst gewaarborgd kan worden. Om te benadrukken, dat standaard het grafrecht wordt uitgegeven voor 30 jaar en niet voor onbepaalde tijd, is in het 3e lid bepaald dat voor uitgifte voor onbepaalde tijd een uitdrukkelijk verzoek schriftelijk moet zijn ontvangen.
Deze bepaling is verder opgenomen omdat sommige rechthebbenden in de veronderstelling verkeren dat de uitgiftetermijn pas begint te lopen op het moment van de eerste begraving of bijzetting.
----------------------------------------------------------------
Kunt u ons vertellen of wij als gemeente volgens dit artikel de rechten ook tussentijds moeten omzetten?
Met vriendelijke groet,
Gemeente Ommen
Team Burgerzaken
Mariëlle Giethoorn
Antwoord:
Geachte mevrouw,
U hebt een (ogenschijnlijk) lange vraag, maar het antwoord kan kort zijn. De grafrechten kunnen tussentijd niet worden omgezet van bepaalde tijd in onbepaalde tijd.
Wat de beheersverordening van de begraafplaatsen daar over zegt is niet relevant. Het is wettelijk niet toegestaan. De verordening is op dit punt in strijd met artikel 28, lid 1, derde volzin, Wlb. Verlenging van een grafrecht langer dan 20 jaar mag niet.
De geschiedenis van de wetgeving is vrij lastig te volgen, omdat de totstandkoming van de herziening van de Wet op de lijkbezorging bijna 42 jaar heeft geduurd (van 1949 tot 1991), waarbij de gedachte van het parlement over hoelang graven zouden mogen bestaan, enkele malen is veranderd. Er is bijvoorbeeld een tijdje gedacht dat graven niet langer dan 30 jaar zouden moeten mogen bestaan. Daar is men later weer van afgestapt. Een en ander is door mij uitgezocht en na te lezen in mijn Handboek Wet op de lijkbezorging (Uitg. Kon. Vermande, 1993).
Aan de wens van de familie om toch over een graf voor onbepaalde tijd te beschikking kan toch worden voldaan, op 2 manieren.
1. De familie kan wachten tot 2046 en dan het grafrecht niet gewoon verlengen, maar laten verlopen en een dag later voor het bestaande graf een nieuw grafrecht voor onbepaalde tijd kopen.
2. Als de familie meer zekerheid wil, kan ze meteen het grafrecht laten vervallen en direct op het graf een grafrecht voor onbepaalde tijd vestigen.
De familie heeft in het laatste geval geen recht op verrekening van een deel van het aankoopbedrag van de rechten voor 30 jaar. Ze had immers in 2016 ook meteen voor een graf voor onbepaalde tijd kunnen kiezen. De situatie valt niet onder de mogelijkheden om een deel van een betaling retour te krijgen.
Als er toch een verrekening (mogelijk) zou zijn, heeft de constructie de schijn van een onwettige omzetting. Gewoon rechten laten vervallen en nieuwe rechten vestigen roept die schijn niet op.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
