Wat te doen als er geen reglement is van een kerkelijke begraafplaats
8 maart 2007
Vraag nummer: 4681 (oude nummer: 8989)
Geachte Heer,
Mijn schoonvader kocht in 1982 3 grafruimten voor hemzelf. zijn vrouw en dochter. Beide ouders zijn nu overleden moeder 4 jaar geleden en vader in 2006 In de koopovereenkomst staat alleen vermeld één grafruimte van 3x2,5 m Als je goed kijkt lijkt het of er later drie van is gemaakt.en verderdat koper zich verplicht en verbind zich naar de regelementen reeds gemaakt of nog te maken te gedragen. Er wordt niet gesproken over de tijdsduur Op mijn eerdere vraag hoe lang het grafrecht duurde wist men dat niet Men zegt nu dat het graf voor onbepaalde tijd is, ik weet alleen niet waar dit is vastgelegd. Tevens zegt men dat er geen regelement is.
Als er geen regelement is, is dan de wet van toepassing?.
Moet het grafrecht wil het geldig blijven overgedragen worden aan 1 van de kinderen in dit geval de alleenstaande dochter voor wie het graf gekocht zou zijn, maar dat is ook een vraag teken. en voor hoelang kan dit overgedragen worden?.
Als dit niet gebeurd vervalt dan het grafrecht?
De beheerder zegt nooit met dergelijke vragen geconfronteerd te zijn maar daar ik het testament moet uitvoeren is het voor mij wel belangrijk te weten hoe de vork in de steel zit
Ik hoop van harte dat u me wat verder kunt helpen.
Bij voorbaat mijn hartelijke dank, en ik zie uit naar uw antwoord
B.van den Bosch
Antwoord:
Geachte heer,
Tja, lastig.
Ik zou dit soort zaken zo veel mogelijk nog schriftelijk proberen vast te leggen en wel in de vorm van brieven. U kunt de beheerder (schriftelijk) verzoeken om zijn uitspraken schriftelijk te bevestigen, zodat het nageslacht later geen vragen meer hoeft te hebben. Beter nog is een brief van het kerkbestuur.
De dingen die dan in de brief moeten is dat het gaat om een graf voor onbepaalde tijd, dat het bestemd is voor 3 personen en dat er geen reglement bestaat.
Het is niet zo dat als er geen reglement is, dat dan de wet van toepassing is. U hebt waarschijnlijk in het achterhoofd dat wanneer bij testament geen bijzondere regeling is getroffen ten aanzien van de verdeling van na nalatenschap, dat dan de normale verdelingsregeling van het Burgerlijk Wetboek geldt. Maar bij graven gaat zoiets niet op. Om de simpele reden dat de wet, de Wet op de lijkbezorging in dit geval, nauwlijks of geen voorwaarden of regels ten aanzien van (de inhoud van) het grafrecht en de manier van overdracht e.d. bevat. In de wet staat alleen dat het grafrecht schriftelijk moet worden gevestigd, dat een eigen graf voor bepaalde tijd (en wel minstens 20 jaar) óf voor onbepaalde tijd moet worden uitgegeven en dat als het grafrecht voor bepaalde tijd eindigt, een jaar tevoren verlenging moet worden aangeboden. Voorts is er een regeling dat als het graf ernstig verwaarloosd wordt en de rechthebbende het niet opknapt, het grafrecht kan vervallen. Dat is alles wat er in de Wet op de lijkbezorging over graven staat. Dat is geen vervanging van de regels die normaal in een beheersreglement of (bij gemeenten: de beheersverordening) staan. Deze wettelijke regel geldt altijd, met of zonder reglement. De reglementen of verordeningen bevatten andere voorschriften. Ze zijn gemiddeld een blad of 10 tekst over de soorten graven, aantallen overledenen, eisen aan de grafbedekking, regels voor overschrijving etc. etc. Het is ook uitermate onverstandig van een begraafplaatshouder, het kerkbestuur in dit geval, om geen reglement (of verordening) te hebben. Want dan stuit men telkens op vragen. Maar goed, dat kunnen u en ik nu niet veranderen. Kerkbesturen krijgen regelmatig het dringende advies van hun eigen koepelorganisaties om wel een reglement vast te stellen, maar als ze het niet doen staat er geen sanctie op.
Het is absoluut verstandig om het grafrecht nu al over te dragen op een van de kinderen. Men kan denken aan de alleenstaande dochter die er t.z.t. ook begraven zal worden, maar misschien is een ander kind nog een beter idee. Want als de dochter rechthebbende wordt en overlijdt, kan zij zelf geen toestemming meer geven voor haar eigen begrafenis in dat graf. Dan zou er juridisch gezien niemand zijn die die toestemming kan geven. Tenzij het graf al op naam van een ander kind staat. De onderlinge verhoudingen moeten dan wel goed zijn en blijven. Het zou niet de eerste keer zijn dan kind A dat de grafrechten heeft de begraving weigert van kind B, ondanks dat de ouders het graf ook voor B hadden bestemd. Het kan soms raar lopen binnen een familie. Een optie kan zijn om het graf nu al op naam te laten zetten van een neutrale stichting, zoals de Stichting Grafzorg Nederland (www.grafzorg.nl), waarbij de begrafenis van de dochter in dat graf al wordt vastgelegd. Dan kan niemand dat veranderen.
Als er nu geen reglement is (of gehanteerd wordt; het komt wel vaker voor dat er vroeger wel een reglement was, maar dat het sterk verouderd raakte en men te laks is om het te moderniseren en dan maar zegt dat het niet bestaat, wat juridisch niet kan; het oude reglement blijft dan zijn geldigheid behouden) zijn er ook geen regels voor het tijdig overschrijven van het graf.
Maar ik zou beslist geen risico lopen om het niet te doen. Want als men ooit wel een (nieuw) reglement vast stelt, zullen er zeker regels over het overschrijven in staan. Standaard is dat men een termijn van 6 of 12 maanden hanteert na het overlijden van de vorige rechthebbende. Als er niet tijdig is overgeschreven, kan het grafrecht vervallen worden verklaard.
Ik zou zeker niet willen riskeren dat zonder dat de familie er erg in heeft, het kerkbestuur een nieuw reglement vast stelt, men constateert dat het graf niet is overgeschreven en de grafrechten laat vervallen.
De overdracht van het grafrecht geldt tot het moment dat de nieuwe rechthebbende overlijdt, of zelf het recht laat overschrijven op naam van een ander familielid.
U schrijft dat de beheerder zegt nooit met dergelijke vragen geconfronteerd te zijn. Waarschijnlijk gaat het dan om een kleine dorpsgemeenschap waar men elkaar kent, in goed vertrouwen alles accepteert en de zaken onderling wel regelt. Maar dat gaat een keer fout. U moet maar eens in andere sub-rubrieken kijken naar vragen van bijvoorbeeld kerkbesturen die zeggen dat 50 jaar wel welletjes is, of die geen adres van een nabestaande hebben en dan de boel maar opdoeken.
U doet er erg verstandig aan om de zaak uit te zoeken en nu goed te regelen. Zorg dat er een brief komt met de 3 punten die ik boven omschreef. En dat het graf nu op naam van de dochter of een ander komt en dat ook dat schriftelijk door het kerbestuur wordt bevestigd.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
