Vragen i.v.m. het opstellen van het RK kerkhofreglement
6 oktober 2004
Vraag nummer: 3358 (oude nummer: 4763)
Geachte heer Van der Putten,
Ik heb de volgende vragen i.v.m. het opstellen van het kerkhofreglement.
De eerste gaat over verlenging grafrechten eigen graf.
In De Begraafplaats nr.3/jrg. 6 lees ik: volgens de wet is de minimum-termijn voor grafuitgifte 20 jaar.
Bij ons is het gebruikelijk na een bijzetting het graf te verlengen tot 20 jaar na de bijzettingsdatum. Uit uw antwoord in De Begraafplaats begrijp ik dat dit niet kan, omdat de wet voorschrijft een verlenging tot 10 jaar na bijzettingsdatum. Dit verlengen zou dan in het laatste jaar voor afloop van de uitgiftetermijn van 20 jaar moeten plaatsvinden. Maar, schrijft u, het verlengen vindt vaak oogluikend plaats in het laatste jaar vóór afloop van de uitgiftetermijn.
Het bisdom Rotterdam schrijft mij, dat het zoals het hier gebeurt kan, maar dat zij toch de voorkeur geeft aan verlenging van 10 jaar na bijzetting indien er reeds 10 of meer jaren zijn verstreken na de uitgiftedatum van het graf.
Vraag a: Is het werkelijk bij wet verboden om na bijzetting te verlengen tot 20 jaar daarna, of is dit een interpretatie van de wet en een aan te bevelen regel om in het kerkhofreglement op te kunnen nemen en het daardoor met de wet is te verdedigen? Of is er ook nog de mogelijkheid, als dit werkelijk verboden is, het óók oogluikend toe te staan?
Vraag b: Mag na een bijzetting in een eigen graf en er reeds 10 jaren na uitgifte zijn verstreken, dan na 10 jaar al worden geruimd?
Omdat ik niet in het bezit ben van de WoL zou ik graag, teneinde het kerkbestuur te kunnen overtuigen van wat hierover in de wet is bepaald, een kopie ontvangen. Hoe kom ik daar aan?
Antwoord:
Geachte heer,
U haalt een paar dingen door elkaar, maar dat vermoedde u al en daarom vraagt u uitleg.
Het is zo dat de uitgifte van een NIEUW eigen graf minimaal 20 jaar moet zijn. (Men mag ook voor 25, 30 of 50 kiezen, als men wil).
Maar het verlengen van een BESTAAND graf mag alleen maximaal met 10 jaar. (Het mag ook met 2 of 5 of 9, maar niet met 12 of 20).
Dit staat te lezen in artikel 28 Wlb (men kort de Wet op de lijkbezorging niet af als WoL, maar als Wlb. De Wet op de ruimtelijke ordening is ook niet wodro maar wro etc. etc.).
Kort gezegd: nieuw is minimaal 20 en bestaand is maximaal 10.
Het verlengen van een graf met 20 jaar vanaf de datum van een bijzetting is een gebruik dat wel vaker bij RK begraafplaatsen voorkwam (en ten onrechte nog voorkomt). Tot 1991 was dat geen probleem, maar sinds de wetswijziging van 1991 is het verboden. Het is ook vaak helemaal niet nodig. Als een graf in 1999 is uitgegeven en er wordt dit jaar iemand in bijbegraven, dan is het helemaal niet nodig om het grafrecht te verlengen. Want iemand moet 10 jaar begraven blijven (van 2004 tot 2014 in dit voorbeeld) en het grafrecht loopt al tot 2019. Geen probleem dus.
U schrijft dat ik schreef "het verlengen vindt vaak oogluikend plaats in het laatste jaar vóór afloop van de uitgiftetermijn." Ik heb de tekst niet bij de hand, maar het woord oogluikend is in ieder geval niet op zijn plaats in deze zin. Het is juist een plicht. De verlenging moet wettelijk alléén tussen het 1e en 2e jaar voor afloop van het grafrecht worden aangeboden. Als een grafrecht op 1 juli 2019 afloopt, moet een begraafplaats tussen 1 juli 2017 en 30 juni 2018 de verlenging aanbieden. Dat is wettelijk voorschrift. In de tekst van artikel 28 lid 1 Wlb staat het iets cryptischer, maar dit wordt bedoeld. De rechthebbende over het graf mag er dan natuurlijk nog even over denken, met andere familieleden overleggen e.d. Het is niet nodig dat er dan - in dit voorbeeld - voor 30 juni 2018 ook beslist moet zijn. Maar wel voor 1 juli 2019. Op 2 juli 2019 valt er formeel niets meer te verlengen, want dan is het afgelopen. Wat er niet (meer) is kun je niet verlengen. In de praktijk is men daar een beetje coulant mee; daar kun je van zeggen dat men 'oogluikend' ook nog wel eens achteraf verlengt. Wat op zich niet slim is, voor beide partijen, omdat je dan een 'rechtenloze' periode hebt. Als er dan bijvoorbeeld iets met het grafmonument gebeurt, heeft niemand aanspraken.
Als het Bisdom Rotterdam u heeft geschreven dat verlenging van bestaande rechten met 20 jaar kan, maar dat 10 jaar de voorkeur heeft, dan kan ik slechts constateren dat het eerste pertinent onjuist is.
Uw vraag a.
Het verbod om na een bijzetting in een bestaan graf te verlengen met 20 jaar (dus bijvoorbeeld in dit jaar tot 2024) is hard. Het is bepaald geen interpretatiekwestie. Het is krom en op geen enkele mogelijkheid recht te praten. Wie dit doet gaat vierkant in de fout. Als zo'n zaak voor de rechter komt, hoeft niet aan de uitkomst getwijfeld te worden.
Er is maar één soort algemeen geaccepteerde gedoogsituatie. En dat is wanneer het om een beperkte verlenging op termijn gaat. Stel dat een graf is uitgegeven in 1988 voor 20 jaar. Er wordt in 2004 in begraven. Dan moet het grafrecht doorlopen tot 2014. De rechten lopen nu tot 2008. Zeer strikt genomen, naar de letter van de wet, zouden de rechten pas in 2007 verlengd mogen worden. Maar het is vaak praktijk dat dan al nu, in 2004 betaald wordt voor de periode van 2008-2014. Dat is een alom geaccepteerde en redelijke situatie, omdat zij blijft binnen de geest van de wet.
Ik ken ook wel enkele begraafplaatsen die dan in 2004 verlengen van 2008 tot 2018. Dat is m.i. duidelijk in strijd met zowel de letter als de geest van de wet.
Een andere vraag is of dat erg is. Ik denk het niet. Maar ik schat wel in dat als een familie dit niet wil betalen en de kwestie hoog op zou spelen, de familie zonder meer van de rechter gelijk zou krijgen.
Terzijde gezegd vind ik het soms ook een beetje onnozel van begraafplaatsen als men verlengt van 2008 tot 2018. Want als ik dan vraag waarom ze dat doen, dan is steevast het antwoord dat men zo graag die centjes heeft. Dat begrijp ik. Dat is ook redelijk, men heeft inkomsten nodig. Maar dat kan ook op een andere manier, zonder in strijd te komen met de wet. Men kan bijvoorbeeld het verlengen per jaar invoeren en dat relatief wat duurder maken. Dan kun je met een legale verlenging voor 6 jaar evenveel geld binnen krijgen als met een illegale verlenging van 10 jaar.
Daarom snap ik begraafplaatsen ook niet die zo graag met 20 jaar verlengen: de oplossing van hun financiele probleem is simpel: verleng met 10 jaar en vraag het tarief dat je ook vroeg voor 20 jaar. Dan kun je over 10 jaar nog eens een keer inkomsten aan dat graf ontlenen, als de familie nog een verlenging wil. Ik denk dat je daar geen klachten over krijgt en als je die krijgt kun je verwijzen naar gewijzigde wetgeving (dat je ruim 13 jaar achterloopt bij het invoeren van die wetgeving hoef je niet aan de grote klok te hangen).
Uw vraag b:
Ja, er mag na een bijzetting in een eigen graf al na 10 jaar worden geruimd. Mits er geen rechten meer op het graf rusten en de familie niet wil verlengen. In principe kan er na 10 jaar geruimd worden.
Ik adviseer u eens een boekje over deze materie te kopen, zoals uitgaven van de SDU (het boek 'Begraving' en het 'Thematisch handboek lijkbezorging'). U kunt met vragen ook altijd terecht bij de consulent van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen, als u daar lid van bent (zie www.begraafplaats.nl).
De actuele tekst van de Wlb kunt u vinden op de site www.uitvaart.nl.
U kunt zich als begraafplaatsbeheerder ook gratis aanmelden voor de speciale site www.uitvaartbranche.nl. Via die site is meer wet- en regelgeving te vinden, zoals het Lijkomhulselbesluit, evenals meer gespecialiseerde artikelen zoals bijvoorbeeld over de drainage van begraafplaatsen. Men kan andere beheerders van begraafplaatsen onderling mail sturen, zonder zelf email te hebben. Enfin, kijkt u maar eens.
Zie ook andere vragen over het RK model-reglement in deze adviesrubriek.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de nieuwe site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
