Overlijden rechthebbende en einde grafrecht (regeling in beheersverordening)
16 september 2019
Vraag nummer: 58602
Beste heer van der Putten,
in onze gemeentelijke beheerverordening 2015 hebben we opgenomen:
Artikel 16. Overschrijving van verleende rechten
1. ......
2. ......
3. Indien na het overlijden van de rechthebbende de aanvraag tot overschrijving aan het college niet wordt gedaan binnen de in het tweede lid van dit artikel gestelde termijn van zes maanden, is het college bevoegd het recht op het particuliere graf te doen vervallen.
4. Na het verstrijken van de in het tweede lid genoemde termijn van zes maanden, maar binnen de termijn van één jaar, kan het college het particuliere graf alsnog op naam stellen van een nieuwe rechthebbende, tenzij dit recht betrekking heeft op een particulier graf dat inmiddels is geruimd.
Omdat we in Lingewaard deze verordening willen actualiseren is mijn vraag over lid 3 en 4 als volgt:
Is er op grond van de huidige tekst nog een apart besluit van B&W noodzakelijk? (Zelf denk ik van wel).
In de nieuwe verordening neigen we er naar om een tekst op te nemen waardoor direct na één jaar het grafrecht vervalt en geen apart besluit meer nodig is.
Ik lees graag uw reactie en dank u daar nu al voor.
Ruud Reuling
Gemeente Lingewaard
Antwoord:
Geachte heer,
Op grond van de huidige verordening is inderdaad telkens een besluit van het college nodig om het grafrecht te laten vervallen. Maar dat hoeven geen 'aparte' besluiten te zijn in die zin dat voor elk graf aparte dossiers en aparte besluiten moeten worden genomen. Ik geef in mijn cursussen het advies om de zaken gedurende het jaar op te sparen en 1 keer per jaar een nota voor het college te maken en het college dan een verzamelbesluit te laten nemen.
Ik wil u het advies geven om lid 4 van artikel 16 gewoon te schrappen. Vervallen is vervallen. Ik merk dat het bij diverse gemeenten regelmatig tot onduidelijkheden en misverstanden leidt als grafrechten toch weer niet vervallen zouden zijn. Ik ken voorbeelden dat sommige nazaten na termijnen van 60 of 70 jaar graven claimen; dat vind ik te ver gaan.
Er is altijd de vrijheid om in bijzondere gevallen waar iedereen van vindt dat het in die situatie erg onredelijk uitpakt, de hand over het hart te halen en het grafrecht toch te herstellen. Ik denk bijvoorbeeld aan het geval dat een echtpaar een ernstig verkeersongeval overkomt. De rechthebbende van het graf komt te overlijden, maar de langstlevende ontwaakt pas na enkele jaren uit een coma. Dan is het niet redelijk te besluiten dat het grafrecht vervalt omdat de langstlevende te laat is met de overschrijving. Als dat besluit is genomen, is het terug te draaien. Maar voor dit soort bijzondere gevallen heb je lid 4 niet nodig.
Ik adviseer u dringend om lid 3 te laten zoals hij is. Nu ja, van de 6 maanden kunt u misschien ook 12 maanden maken. Maar ik zou wel altijd een expliciet besluit willen hebben, zowel in het belang van de gemeente zelf als van de familie.
Als het grafrecht automatisch zou vervallen, ontstaan er situaties waarbij alle belanghebbenden niet weten wat de situatie is. Stel dat een rechthebbende overlijdt zonder dat u als gemeente het weet. Dan is het grafrecht vervallen zonder dat u het zelf weet. Dat lijkt mij onwenselijk.
Het kan ook zo zijn dat u als gemeente denkt dat de rechthebbende overleden is, terwijl dat niet zo is. Bijvoorbeeld omdat 2 neven met dezelfde naam worden verwisseld. Als het grafrecht door een fout/vergissing automatisch vervalt, bestaat dat kans dat het graf en het monument op een zeker moment per ongeluk geruimd worden, terwijl dat onrechtmatig is. Door een besluit te nemen en dat bekend te maken, heeft een rechthebbende de kans om een vergissing van de gemeente te constateren en deze te herstellen. Belanghebbenden krijgen dan de kans om bezwaar aan te tekenen. De procedures zijn er om vergissingen en fouten te ontdekken en te herstellen. Die kans is er niet als alles 'automatisch' gebeurt.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP (voor gemeenten)
Extra cursus wegens grote belangstelling:
2e Themamiddag Financiën van de gemeentelijke begraafplaats op donderdag 23 januari 2020.
De financiële kant van de lijkbezorging roept voor de houders van begraafplaatsen vaak vragen op. Van den Bosch & Partners organiseert daarom samen met mr. Willem van der Putten op 31 oktober 2019 een speciale themamiddag rondom de financiën van de gemeentelijke begraafplaats. De organisatie is in handen van de Academie Lokale Belastingen.
Vanuit de fiscale kant zal mr. Edwin Borghols, vennoot bij Van den Bosch & Partners, de belangrijke fiscale aspecten van de begraafplaats behandelen. Willem van der Putten zal vanuit zijn grote ervaring andere financiële aspecten voor zijn rekening nemen. Daarbij komen aan de orde vragen als:
• Hoe hoog mogen de lijkbezorgingsrechten worden vastgesteld?
• Moet er onderscheid worden gemaakt tussen grafrechten en onderhoudsrechten?
• Kunnen er verschillende soorten onderhoudsrechten worden vastgesteld?
• Kan er verschil in onderhoudsrechten worden gemaakt tussen algemene en particuliere graven?
• Kunnen er nieuwe rechten worden opgelegd aan bestaande graven met oude contracten?
• Maakt het verschil of graven liggen op een begraafplaats die oorspronkelijk een kerkelijke begraafplaats was?
• Kan er onderscheid worden gemaakt tussen verschillende typen grafmonumenten of graven op verschillende grafvakken?
• Voor welke diensten kunnen er rechten worden geheven? Kan men bijvoorbeeld rechten heffen voor een opgraving, als de uitvoering bij een extern bedrijf ligt, dat een eigen rekening indient?
• Kunnen er afkoopsommen voor het recht op een graf of voor 20 jaar onderhoud geheel in de exploitatie worden opgenomen?
• Kunnen er verschillende rechten worden geheven voor graven met twee of meer overblijfselen?
• Hoe kan grafonderhoud op de langere termijn het beste worden bekostigd?
• Kunnen de kosten van graven die eeuwigdurend zijn afgekocht nog worden meegenomen in de exploitatie?
Inmiddels zit de zaal voor 31 oktober 2019 vol.
Er komt een nieuwe mogelijkheid op donderdag 23 januari 2020.
Zie https://www.lokbel.nl/cursus/themamiddag-financien-van-de-begraafplaats.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
