Geachte mr. van der Putten,
Een Orthodox kerkgenootschap heeft interesse getoond om de rk-begraafplaats in … over te nemen. Deze begraafplaats is in 2005 gesloten; de laatste begrafenis was in 1986. De vraag is nu of in het geval van aankoop door dit orthodox kerkgenootschap dit onder welke voorwaarden zou mogen? Waar moet de verkoper opletten? Welke civielrechtelijke verplichtingen gelden voor de verkoper c.q. koper? Wat voor consequenties heeft het voor het gesloten zijn? Welke consequenties voor de (rechthebbenden van de) graven die zich thans op dit kerkhof bevinden? Mag de nieuwe koper nieuwe verplichtingen opleggen aan de rechthebbenden van de graven die zich thans op dit kerkhof bevinden, bijvoorbeeld geldelijke bijdragen vragen voor onderhoud? Is de verkoper verplicht c.q. gerechtigd om de kerkhofadministratie over te dragen aan de koper (zodat deze weet heeft van de rechthebbenden) en hoe zit het in dit geval met de bepalingen van de nieuwe AVG c.q. privacywetgeving?...
Bij voorbaat dank voor uw tijd om de serie vragen te beantwoorden!
Met vriendelijke groeten
Antwoord:
Geachte heer,
Ik heb best de bereidheid om even over deze situatie na te denken, maar dat kan niet. Dit is een zaak die veel onderzoek en overleg vergt. Dat gaat het bestek van deze kosteloze adviesrubriek ver te buiten.
Bijvoorbeeld als u vraagt welke consequenties dit heeft voor de rechthebbenden van graven die op het kerkhof liggen, moet ik eerst weten of er nog grafrechten op graven rusten bij de sluiting van de begraafplaats (wat best mogelijk is), of grafrechten tussen 2005 en nu en de tussentijd vervallen zijn, dan wel per direct vervallen verklaard zouden kunnen worden.
Het principe is dat bij overname van een begraafplaats bestaande grafrechten voortgezet moeten worden onder gelijke condities. Maar het kan zijn dat in contracten of reglementen in het verleden voorbehouden zijn gemaakt op dit punt. Het gebeurt vaak dat in een reglement staat dat als een begraafplaats gesloten wordt, de grafrechten vervallen.
Men moet dus veel in kaart worden gebracht.
U vraagt of de nieuwe koper nieuwe verplichtingen kan opleggen aan de rechthebbenden van de graven die zich thans op dit kerkhof bevinden, bijvoorbeeld geldelijke bijdragen vragen voor onderhoud. Er bestaat jurisprudentie die dit bevestigt voor gemeentelijke begraafplaatsen. Maar of het voor niet-gemeentelijke begraafplaatsen ook kan, hangt af van de voorwaarde van uitgifte van die graven.
Vaak is daar in het verleden ook niet zo veel over op papier gezet. Pas in 1991 is het wettelijk verplicht geworden om de uitgifte van graven schriftelijk vast te leggen. Er was in het verleden in kleine gemeenschappen vaak geen grote behoefte aan het vast leggen van voorwaarden, omdat een actieve parochie toch wel wist wat de belangrijkste 'regels' waren door een algemeen bekende praktijk. Maar in 2018 zit je op het punt dat je niet meer kunt aantonen wat 50 jaar geleden die gangbare praktijk was.
Echter, bij de verkoop van een begraafplaats kan de verkopende partij natuurlijk voorwaarden stellen aan de verkoop. Geen heel strenge of bezwarende voorwaarden, want dan gaat de overdracht niet door. Maar u bent in principe vrij om alles af te spreken wat u wilt, mits het bestaande rechten van rechthebbenden niet tekort doet.
U hebt het over 'verkoop'. Maar misschien moet u ook aan andere constructies denken, zoals huur of pacht en misschien niet voor de hele begraafplaats maar voor een gedeelte.
Een nieuwe eigenaar van de begraafplaats moet de bestaande uitsluitende grafrechten respecteren. Hij zal om dat te kunnen doen, ook moeten weten wie die rechthebbenden zijn. U moet dus de hele kerkhofadministratie volledig overdragen, want anders kan men niet functioneren. Ik zou overigens zelf wel altijd een complete kopie van de administratie bewaren.
Ik zie geen enkel probleem met de AVG of andere privacyaspecten. De verplichtingen die u als huidige begraafplaatshouder hebt, heeft de nieuwe exploitant ook. Het is natuurlijk niet verboden dat de nieuwe exploitant/houder weet wie de contractanten zijn waar hij verplichtingen jegens heeft. En wie waar begraven is, etc. Integendeel, dat moet hij weten. Maar hij mag gegevens niet delen met partijen die er niets mee te maken hebben. Bijvoorbeeld een bedrijf dat adviseert bij schulden, niet vertellen wie van de rechthebbenden wanbetalers zijn. Of niet aan steenhouwers die een monument willen verkopen, doorgeven wie recent begrafenissen heeft geregeld.
U beseft wel dat er veel zaken uit te zoeken zijn en afspraken over te maken zijn, om zo'n overdracht netjes te laten verlopen. Er zijn heel weinig voorbeelden van.
Ik zie wel voorbeelden dat het niet goed gebeurt. Ik was vandaag in de weer voor een familie met een probleem op een grote gemeentelijke begraafplaats, waarvan de exploitatie is uitbesteed. Heel veel zaken bleken niet geregeld te zijn. Dit ging om een provinciehoofdstad; daar verwacht je dat zaken goed geregeld zijn. Nee, dus.
U bent alert en dat is al een goede start.
Ik heb zelf ervaring met de overdracht van (de exploitatie van) begraafplaatsen aan derde partijen. Als of de kopende partij advies nodig hebben, weet u mij te vinden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
