24 juni 2003
Vraag nummer: 2313 (oude nummer: 2771)
Op een bijzondere begraafplaats bij ons in de gemeente zijn in 2000 drie graven gereserveerd, Waarvan een graf reeds bezet is. De resterende ruimte is, naar thans blijkt, niet voldoende om daar nog twee graven te delven. Begraafplaats is niet in beheer bij de gemeente doch bij een parochie. Destijds is het graf gedolven door een gemeentewerkman die de te reserveren graven verkeerd gemeten heeft. Voor het delven van het graf wordt door de gemeente ingevolge de legesverordening bij de parochie een bedrag in rekening gebracht. De vraag is thans wie aanprakelijk is voor deze miskleum?
Antwoord:
Geachte heer,
Wie aansprakelijk is voor de gevolgen, hangt af van de vraag wie aansprakelijk stelt. Voor het fout delven van het graf kan de gemeente aansprakelijk worden gesteld door het parochiebestuur. De gemeente is verantwoordelijk voor de dienstfouten van haar personeel. Maar de betrokken rechthebbende(n) op de graven kunnen het parochiebestuur aansprakelijk stellen, niet de gemeente. De parochie beheert immers de begraafplaats en is eindverantwoordelijk, ook voor de werkzaamheden die ze door derden zoals in dit geval de gemeente laat uitvoeren. Dan moet ze dat werk maar controleren en zonodig corrigeren.
De vraag is echter wat aansprakelijk stellen inhoudt. Als het bij woorden blijft, is dat allemaal niet zo erg. Dat heeft geen gevolgen. Anders is het, als er schade is en er de vraag komt wie die schade moet vergoeden.
Eerst moet bekeken worden of de zaak niet op een of andere wijze kan worden opgelost, zonder dat er feitelijk iets hoeft te veranderen. Wat betekent niet genoeg ruimte om graven te delven? Is de maat kleiner dan de standaardmaat? Dat hoeft geen ramp te zijn. Kan er geen machine graven? Dan kan het wellicht met de hand of met een andere machine. Zitten de kisten te dicht op de kist in de buurgraven? Een tussenruimte van 30 cm tussen de kisten volstaat; om aan de wettelijke eisen (in het Besluit op de lijkbezorging) te voldoen is een breedte van 80 cm van een graf voldoende.
Horen die 3 graven per se bij elkaar? Zo niet, dan kunnen de andere personen andere plaatsen op het kerkhof aangeboden krijgen. Zo ja, dan kan wellicht een herbegraving van de nu begraven persoon elders op de begraafplaats plaats vinden, mits de begrafenis niet al te lang geleden was. Een richtsnoer is om een termijn van ongeveer 2 maanden aan te houden, maar ach, 3 of 4 maanden hoeft feitelijk ook geen probleem te zijn. En anders kan men 10 jaar na de begraving ook de stoffelijke resten naar een andere plek overbrengen. En het kan ook zo zijn dat als het graf formeel te smal is, nu, dat na 10 jaar formeel geen probleem is. Want als men dan het bestaande foute graf als geruimd beschouwd, hoeft geen afstand van 30 km tot de kist aangehouden worden. Dan kan er vlak naast begraven worden. Het kan dus zijn dat de tijd het probleem oplost. Maar zonder meer details van de feitelijke situatie te kennen, is het lastig oplossingen aan te dragen.
Het is in ieder geval niet zo, dat de gehele fout voor de ontstane situatie alleen bij de gemeente ligt. De houder van een begraafplaats heeft een eigen verantwoordelijkheid en die moet ze ook nemen, als er onder haar verantwoordelijkheid en (gebrek aan) toezicht iets verkeerd is gegaan. Wat voor de gemeente geldt, dat ze verantwoordelijk is voor fouten van haar werknemers, geldt evenzeer voor het parochiebestuur; het bestuur is tegenover grafgerechtigden verantwoordelijk voor de fouten van lieden of organisaties die voor haar werken.
Het ligt wel in de rede dat als er een herbegraving zou moeten plaatsvinden, of met betrokkenen een financiële genoegdoening wordt overeengekomen, de gemeente aan de kosten bijdraagt. Maar de eigen verantwoordelijkheid van de parochie mag en moet ook de parochie zelf iets kosten.
Overigens meen ik, dat hoe langer het duurde, eer de fout werd ontdekt door de parochie en men de zaak aankaartte, de verantwoordelijkheid van de parochie wordt vergroot. Ook kan het zijn dat als dit alles in 2000 gebeurde en de familie ook lange tijd heeft 'zitten slapen', ook daar een stukje verantwoordelijkheid is gegroeid. De kans om de fout snel te herstellen is immers onbenut gelaten. Men had wellicht ook zelf kunnen zien dat bepaalde afmetingen niet zouden kunnen passen.
Zo'n zaak is echter lastig concreet te bespreken, wanneer je niet alle details kent.
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
