Wie is verantwoordelijk? (Schade aan grafmonumenten; zieke oude boom)
14 september 2018
Vraag nummer: 56101
geachte heer van der Putten
Ik heb de volgende vraag. In Januari tijdens de storm is een grote, oude boom omver gevallen en heeft een fiks aantal graven totaal vernield.
In het onderhoudsrapport van de boom uit 2009 adviseert om de boom jaarlijks te controleren omdat hij gevaarlijk begon te worden. De reuzenzwam heeft de boom aangetast. Aan dat advies heeft de gemeente niet voldaan. Tijdens de storm is de boom net boven de grond afgebroken.
Op initiatief van de gemeente en op kosten van de gemeente zijn enkele grafmonumenten (ondeskundig) gelijmd. De grafmonumenten die verbrijzeld zijn wil de gemeente niet vergoeden. De nabestaanden hadden daar maar een verzekering voor moeten afsluiten.
In een specifiek geval is de man in 1947 begraven en is het onderhoud van het graf afgekocht. In 2016 is de vrouw bijgezet en is het onderhoud ook afgekocht. Van beide transacties zijn bewijzen. De gemeente stelt dat ze niet verantwoordelijk zijn voor herstel van de grafmonumenten. Als de nabestaanden het daar niet mee eens zijn, moeten ze maar naar de rechtbank gaan.
Is de gemeente verplicht om, nu het onderhoud is afgekocht en ivm herstel van enkele licht beschadigde grafmonumenten, ook de verbrijzelde grafmonumenten te vervangen op hun kosten?
Heel hartelijk dank voor Uw antwoord.
mvgr
Jan Hogendoorn
Antwoord:
Geachte heer,
Op basis van de genoemde feiten is het duidelijk dat de gemeente te slordig is omgegaan met het onderhoud. Als een boom door een zwam is aangetast en geadviseerd wordt om de boom jaarlijks te controleren en de gemeente laat dat na, dan lijkt het mij heel duidelijk dat de gemeente geheel aansprakelijk is voor de ontstane schade.
De rechthebbenden van de graven en de eigenaren van de grafmonumenten (dat kunnen verschillende personen zijn) behoren door de gemeente te worden geïnformeerd over de schade.
De gemeente moet alle schade geheel vergoeden, naar genoegen van de gedupeerden, althans naar objectieve standaarden. Iemand van wie een steen op een hoekje 3 cm mist, kan niet een geheel nieuw monument eisen. Maar eigenaren van stenen mogen bijvoorbeeld wel het vakkundig lijmen van het monument eisen.
Dat de gemeente monumenten die geheel verbrijzeld zijn niet wil vergoeden, kan ik niet begrijpen. Juist de geheel verbrijzelde monumenten dienen vervangen te worden, of er dient een andere regeling tot genoegen van de eigenaren te worden getroffen.
De stelling van de gemeente dat nabestaanden daar maar een verzekering voor zouden moeten afsluiten, is dom en brutaal.
Niet een slachtoffer moet een verzekering afsluiten, maar de dader. Want de dader of verantwoordelijke is verplicht om de schade geheel te vergoeden. Het is nogal brutaal om te stellen dat de andere partij zich maar moet verzekeren.
De stelling van de gemeente kwalificeer ik ook als dom, omdat er namelijk helemaal geen verzekering bestaat om bestaande grafstenen te verzekeren. Althans niet voor particulieren. Er is een verzekeringsmaatschappij, Donatus, die alleen collectief de grafmonumenten op kerkelijke begraafplaatsen verzekert. Donatus verzekert kerkgebouwen en andere kerkelijke goederen; een particulier kan geen verzekering afsluiten. De uitkering is meen ik beperkt tot ongeveer 250,- euro; onvoldoende om een verbrijzeld monument te vervangen. Maar dit is op gemeentelijke begraafplaatsen per definitie niet van toepassing.
Er zijn twee commerciële verzekeraars, OOM en Klaverblad, die alleen nieuwe grafmonumenten voor maximaal 10 jaar verzekeren. Oudere monumenten worden niet in de verzekering genomen. Na 10 jaar kan de verzekering niet worden verlengd.
Kortom, de betreffende gemeente beweert iets dat niet kan. Dat noem ik dom. Eerst iets onderzoeken, voordat je wat roept!
In het specifieke geval van het graf uit 1947 dat u noemt lijkt het mij duidelijk dat de gemeente de schade moet vergoeden. Dat het onderhoud van het graf is afgekocht staat los van de schade. Ook als dat niet zo zou zijn zou de schade geheel vergoed moeten worden.
De stelling van de gemeente dat ze niet verantwoordelijk is voor herstel van de grafmonumenten is onjuist. Het is een nare vorm van bluf om te stellen dat als nabestaanden het er niet mee eens zijn, ze maar naar de rechter moeten gaan. Een rechtszaak kost al snel enkele duizenden euro's en dan wordt het procederen al snel duurder dan de schade waar het om gaat. Als je weet of behoort te weten dat je fout zit, behoor je als overheid je verantwoordelijkheid te nemen.
Ik adviseer betrokkenen om de zaak eens in persoon te bespreken met de verantwoordelijke wethouder. Weigert die een gesprek of weigert die een schadevergoeding, dan adviseer ik om alle leden van de gemeenteraad individueel aan te schrijven en de zaak voor te leggen. U kunt er eventueel ook over denken om naar de lokale pers te stappen. Maar ik zou eerst de wethouder proberen.
U kunt een afschrift van dit advies meenemen. U kunt ook naar mijn eerdere adviezen over schade aan grafmonumenten kijken. Dan ziet u dat ik beslist niet zomaar zeg dat de begraafplaatshouder de stormschade moet vergoeden; meestal is dat niet zo. Maar dit geval, waarbij de gemeente een zieke boom niet goed in de gaten houdt en niet tijdig kapt, lijkt mij een duidelijke zaak.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Van wie is de grafsteen?
Spelregels
