Onderhoudskosten graf na overschrijving grafrecht
12 maart 2009
Vraag nummer: 6283 (oude nummer: 12496)
Geachte heer Van der Putten,
In 2004 overleed mijn moeder. Mijn vader kocht op dat moment een eigen grafrecht in de gemeente Leersum (per 1-1-2006 is dat gemeente Utrechtse Heuvelrug). Mijn vader is overleden in januari 2009. Het grafrecht loopt tot 2034.
Op de factuur die wij onlangs van de gemeente kregen worden naast begrafeniskosten van 1.088,- ook kosten voor onderhoud van het graf in rekening gebracht van 197,- per jaar. In kleine lettertjes onderaan wordt bovendien aangegeven dat wij (de kinderen neem ik aan) verplicht zijn deze jaarlijkse kosten te voldoen gedurende de looptijd (...).
Aan ons als kinderen was niets bekend over enige aangegane verplichting met betrekking tot het betalen van jaarlijke onderhoudskosten. Omdat ik het principieel onjuist vind dat dit zomaar kan, heb ik mij verdiept in het onderwerp. De gefactureerde onderhoudskosten van 197 euro blijken gebaseerd op "de Verordening op de heffing en de invordering van lijkbezorgingsrechten 2009", de bijbehorende tarieventabel 2009, en op "De Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Utrechtse Heuvelrug", vastgesteld in december 2007. In artikel 24 lid 1 van deze laatste verordening uit 2007 staat dat de rechthebbende verplicht is het onderhoud te betalen, uit lid 2 is af te leiden dat lid 1 uitsluitend van toepassing voor uitgegeven grafrechten na in werkingtreding van deze verordening (...) dan wel wanneer het grafrecht is overgeschreven op een andere rechthebbende, in welk geval vanaf de datum van overschrijving de onderhoudskosten verschuldigd zijn.
Inderdaad is het zo dat wij (via de begrafenisondernemer geloof ik) hebben aangegeven dat één van de kinderen nu het aanspreekpunt is voor de gemeente in verband met het sturen van de factuur voor het begraven.
Ik las op deze site één van uw antwoorden op een vraag waarin u ingaat op het privaatrechtelijke karakter van een grafrecht versus de publiekrechtelijke heffingen. Vraag is dus of wij als kinderen terecht bezwaar kunnen maken tegen deze gang van zaken.
Graag verneem ik uw reactie.
Hoogachtend,
XX
Antwoord:
Geachte heer,
Het overschrijven van het grafrecht brengt geen enkele wijziging in het grafrecht zelf. Al schrijf je het 3 keer per dag over, het recht blijft exact hetzelfde. Dus ook de rechten en de plichten die aan het recht verbonden zijn. Het kan dan bij overschrijving niet zo zijn dat er plotsklaps een nieuwe verplichting aan het graf kleeft, namelijk het verschuldigd zijn van onderhoudsbijdragen. Al zet een gemeente dat in een dozijn heffingsverordeningen, dat kan niet. Het miskent de civielrechtelijke status van het grafrecht: je bent alleen verplicht wat je bij het aangaan van het grafrecht hebt afgesproken. Inhoudelijk is het immers een civielrechtelijke overeenkomst, ook al ben je die publiekrechtelijk aangegaan. Dat is in het Nederlands recht tamelijk uitzonderlijk.
Misschien echter is er in 2004 ook een voorbehoud gemaakt voor eventuele toekomstige kosten zoals onderhoudsbijdragen. Als dat het geval is, is er wel een juridisch geldige titel voor onderhoudsbijdragen. Maar dan ligt het in de rede om die te kunnen heffen op het moment dat zulke kosten worden ingevoerd. Het kan per definitie niets te maken hebben met het overschrijven van het recht.
Ik ken wel diverse bijzondere (niet-gemeentelijke) begraafplaatsen die ook een dergelijke regeling hanteren. Simpelweg omdat ze graag meer inkomsten hebben. Ze brengen bij overschrijving van een graf die bedragen dan brutaalweg in rekening; als mensen vrijwillig betalen zijn ze blij; als mensen protesteren dan kunnen ze de rekening verscheuren.
Ik zou in uw geval zeer zeker bezwaar maken tegen deze heffing en ook de gang naar de belastingrechter niet schuwen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
