7 november 2002
Vraag nummer: 1456 (oude nummer: 1811)
Sun May 23 23:15:06 1999
Geachte heer Van der Putten
Als de rechthebbende is overleden, en er moet een nieuwe rechthebbende komen, moeten alle kinderen als erfgenamen dan samen een opvolger aanwijzen en daar hun handtekening onder zetten?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Nee, niet alle erfgenamen moeten tekenen. Het is gewoon dat de eerste de beste van de kinderen die zich meldt, het grafrecht kan krijgen.
Ten eerste is het geen voorschrift in de wet en ook niet in de beheersverordening van uw gemeente, die ik in mijn archief hebt. U mag het dus niet eens eisen.
Maar los van dit formele punt zijn er de volgende overwegingen.
Een gemeente weet niet wie allemaal erfgenamen zijn. Je kunt dit alleen nagaan als je een verklaring van erfrecht zou krijgen; daar staan alle erfgenamen in. Vraagt en controleert u die verklaring?
Voorts is het onbegonnen werk; tientallen erfgenamen zijn geen uitzondering en soms zijn het er meer dan 100. Gaat u die allemaal zelf aanschrijven en vragen wat ze willen? Vast niet, maar het zou wel de enige juiste manier zijn. Als u één van die erfgenamen vraagt om de handtekeningen te verzamelen, legt u de kiem voor 'creatief handtekeningenwerk', want hoe weet u en kunt u controleren of het om de originele handtekeningen van betrokkenen gaat? Bij tientallen erfgenamen zijn er altijd wel een paar in het ziekenhuis, op wereldreis, geëmigreerd, opgenomen in een inrichting, noem maar op. Het is gruwelijk, bijna onmogelijk, om op redelijke termijn de zaak af te ronden.
En dan heb je nog de dwarsliggers. 1 op de 5 kinderen heeft geen contact meer met de ouders. Er zijn in Nederland hele volksstammen onterfd, maar formeel nog wel erfgenaam omdat ze recht hebben op de legitieme portie. Die zien in de verplichting om ergens een handtekening voor te zetten een voortreffelijke mogelijkheid om niet-onterfde broers en zussen eens lekker dwars te zitten (soms moreel terecht, vaak echter heel oneigenlijk).
Zolang de procedures rond het verzamelen van handtekeningen lopen, is er geen rechthebbende op een graf. Wie draagt dan risico's, naar wie kunnen rekeningen voor verlenging van het grafrecht, de jaarlijkse onderhoudsbijdragen? Er zijn processen over erfenissen en de vraag of iemand erfgenaam is, die tientallen jaren lopen. Al die tijd zou een begraafplaats dan geen overschrijving kunnen doen.
En tot slot: wat moet je met de erfgenamen die formeel geen erfgenaam willen zijn om schulden te ontlopen? Hebt u wel eens in de sub-rubriek 'Erfenis/erfrecht' gekeken hoe vaak dat voorkomt? Wie bij een begraafplaats of waar dan ook als 'erfgenaam' tekent, kan juridisch hangen. Wie dan verstandig is, zet geen handtekening in de hoedanigheid van erfgenaam. Wél kan zo iemand 'gewoon' om overboeking van het grafrecht vragen; als het maar los staan van het wel of geen erfgenaam zijn.
Ik durf de stelling te verdedigen, dat als u wél handtekeningen van alle erfgenamen vraagt, u in een groot aantal gevallen bedonderd wordt. Dat men de naam van een dwarsliggende broer of zus of neef of nicht gewoon niet vermeldt, dan wel een krabbel 'namaakt'.
Kortom, maak het niet moeilijker dan nodig is. Het systeem 'wie het eerst komt' werkt in de praktijk prima. Het geeft soms wel een scheef gezicht, maar dat staat in geen verhouding tot de soms jarenlange conflicten met een veel grotere groep mensen die niet tot een oplossing komen.
mr W.G.H.M. van der Putten
24 mei 1999
Spelregels
