Hoe wordt een grafrecht overgedragen?
16 februari 2023
Vraag nummer: 66148
Is er een bepaalde procedure, vorm, of akte noodzakelijk voor de overdracht van het grafrecht, of krijgt de executeur-afwikkelingsbewindvoerder van de overledene automatisch het beheer van het grafrecht?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Een executeur krijgt niet automatisch (het beheer van) een grafrecht.
De juridische figuur van "het beheer van een grafrecht" bestaat niet. Alleen "het grafrecht".
Iemand krijgt het grafrecht als hij/zij het vraagt en als vervolgens de begraafplaatshouder het geeft. Een grafrecht moet schriftelijk worden gevestigd, door een overeenkomst (bij een kerk, stichting of andere niet-gemeentelijke exploitant of eigenaar) of beschikking (bij een gemeente).
De overdracht van grafrechten wijkt af van wat in het algemeen rechtens gebruikelijk is. Standaard is het zo dat als iemand overlijdt, diens erfgenamen samen meteen eigenaar zijn van alle eigendommen van de overledene. Of samen de rechten hebben die de overledene had.
Bij grafrechten werkt het niet zo. In de verordeningen en reglement voor begraafplaatsen staat dat na het overlijden van de vorige rechthebbende iemand anders om de rechten kan vragen. Die iemand anders is 1 persoon en geen groep personen.
Begraafplaatsen willen geen groepen of groepjes mensen als rechthebbende. De ervaring leert dat dat omslachtig is en in veel gevallen tot patstellingen leidt. Want met meerdere rechthebbenden dienen alle personen samen met iets akkoord te gaan, bijvoorbeeld bij de plaatsing van een grafmonument, maar ook bij een volgende begraving in het graf. Als een rechthebbende op wereldreis is, of in coma ligt of geestelijk ziek is geworden, dan wel ruzie heeft met andere rechthebbenden of gewoon dwars wil liggen, zijn soms niet alle handtekeningen tijdig beschikbaar en kan er niet begraven worden.
Bovendien is het zo dat in een verordening of reglement soms een groep bloed- en aanverwanten is genoemd, die een grafrecht kunnen verwerven. Erfgenamen kunnen buiten die groep vallen. Daar zijn soms weer uitzonderingen op mogelijk, maar dat is ter beoordeling van het bestuur of B&W. Dat kost tijd, maar die tijd is er vaak niet. Als een rechthebbende overlijdt en in 'zijn' graf begraven moet worden, is daar toestemming voor nodig van de nieuwe rechthebbende. Dat krijg je niet voor elkaar als een groep van tientallen erfgenamen daar binnen een paar dagen allemaal handtekeningen voor moeten zetten. Ik herinner mij dat een tante van mij 47 erfgenamen had, van wie lang niet alle adressen bekend waren en die deels in het buitenland woonden. Als de erfgenamen samen het grafrecht zouden hebben gekregen, was dat een fors probleem. Dan had de begrafenis een vertraging van maanden opgelopen.
Bovendien is het vaak zo dat een externe professional zoals een notaris, executeur is van de nalatenschap en soms ook opdracht geeft voor de uitvaart. Een notaris wil de grafrechten helemaal niet beheren. Notarissen geven de grafrechten vaak in beheer bij de stichting Grafzorg Nederland.
De persoon die de grafrechten wel wil hebben, stuurt een e-mail of een brief naar de administratie van de begraafplaats. Of kan bij veel gemeenten een formulier voor een overdracht van grafrechten op de site vinden.
Als in het kader van het overlijden en het regelen van een begrafenis van de rechthebbende een nieuwe rechthebbende nodig is, wordt een verzoek tot overschrijving van de rechten vaak ook meteen door de uitvaartleider meegenomen of opgestuurd naar de begraafplaatsadministratie.
Als de overledene niet begraven wordt in een graf waar hij of zij rechthebbende van was, kan een nabestaande een kort briefje aan de administratie sturen en met 1 regel tekst vragen om de grafrechten over te schrijven. Men kan een kopie van de akte van overlijden of een rouwbrief meesturen, om het overlijden aan te tonen.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubriek 'Graf overschrijven'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIPTIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
