Als de rechthebbende van een graf de grafrechten niet wilt verlengen, mag dan een ander (een familielid) de grafrechten overnemen?
Meneer X is rechthebbende van het graf van zijn schoonmoeder.
Meneer X wilt de grafrechten niet verlengen?
Daar de familieverhoudingen enigszins zijn gebrouilleerd weet de zoon niet wat de rechthebbende wilt.
Mag dan de zoon de grafrechten van het graf van zijn moeder op zijn naam zetten?
Moet hij hiervoor toestemming hebben van de "oude" rechthebbende?
Mag de "oude" rechthebbende dan de grafbedekking verwijderen als hij weet dat de zoon van de overledene de grafrechten wilt?
Gaarne uw advies in deze.
Bij voorbaat dank voor uw advies.
Met vriendelijke groet,
XX
Beheerder Begraafplaats XX
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Zeker mag een andere persoon de grafrechten voortzetten, als de rechthebbende de grafrechten niet wil verlengen. Maar de uitvoering van een en ander kan gevoelig liggen.
Als persoon A de grafrechten van het graf van zijn ouders niet wil verlengen, maar broer B of zus C wel, kan A de grafrechten eenvoudig overdragen aan B of C. Zaak opgelost.
Maar het kan ook wel voorkomen dat er onmin tussen broers en zussen is en dat A niet wil dat B of C de grafrechten krijgen. Ik ken wel situaties dat A in zulke gevallen opzettelijk de steen of het graf heeft laten ruimen. Ik denk persoonlijk dat zoiets niet zou moeten kunnen, omdat het voortbestaan van een graf per definitie altijd het in waardige herinnering houden van de overledenen inhoudt. Ik zie eigenlijk nooit een redelijk argument waarom iemand een ander zou willen verhinderen om de nagedachtenis van andere mensen in ere te houden.
In dit geval ligt het blijkbaar ook gevoelig of de schoonzoon er mee instemt dat zijn zwager, de zoon van de overledene, het graf overneemt.
Stel het grafrecht loopt tot 1 november 2018. Dan kan het graf voor die datum niet worden overgeschreven op naam van de zoon. Daar is toestemming van de rechthebbende voor nodig. Ook als bekend is dat de rechthebbende het grafrecht niet wil verlengen, mag het graf niet eerder overgeschreven worden. Want in theorie kan de rechthebbende zich tot en met 31 oktober 2018 bedenken en de grafrechten toch nog verlengen, of aan een heel andere persoon overdragen. Dat is dan niet te verhinderen. Maar als er niets gebeurt, is het grafrecht op 1 november helemaal vrij beschikbaar en het kan graf aan de zoon worden uitgegeven. Daar kan de voormalige rechthebbende geen bezwaar tegen maken.
In gevoelige kwesties is het verstandig om er geen ruchtbaarheid aan te geven en met de zoon af te spreken dat hij het graf per 1 november kan krijgen, als er niets tussen komt. Maar dat hij er verstandig aan doet om er niet met anderen in en buiten de familie over te praten, om geen actie van de huidige rechthebbende uit te lokken, zoals het verwijderen van de grafsteen of het overdragen van het graf aan een derde.
Er is evenwel nog een complicatie.
Er staat in het reglement van uw begraafplaats dat de grafsteen, nadat die van het graf is verwijderd, nog drie maanden door of namens de rechthebbende mag worden opgehaald. Dat is een onverstandige regeling, om meerdere redenen. De regeling houdt er geen rekening mee dat het grafrecht door een ander kan worden voortgezet. Dat voortzetten kan en mag inclusief de grafbedekking. U kunt zich op het standpunt stellen dat de grafsteen niet door u is verwijderd en dat het ophalen dus niet aan de orde is. In theorie is het mogelijk dat pas over bijvoorbeeld 30 jaar het grafrecht niet wordt voorgezet, alsdan het monument door u wordt verwijderd en ook dan kan worden opgehaald.
Maar deze regeling is ook buitengewoon onhandig, omdat uw bestuur zich indirect verplicht om de grafmonumenten zorgvuldig te demonteren, omdat iemand natuurlijk liefst een compleet en onbeschadigd monument komt ophalen. Als zeker is dat iemand het monument ergens voor hergebruikt, is het nog daar aan toe. Maar de meeste monumenten zullen nooit worden opgehaald. Dan is het veel praktischer om, als ze worden verwijderd, meteen stuk te slaan. Dat werkt natuurlijk veel sneller en makkelijker en is in feite discreter omdat minder makkelijk te herleiden is wiens monument het ooit was.
Ik adviseer begraafplaatsen een regeling in hun beheersverordening of beheersreglement op te nemen, waarbij rechthebbenden alleen in de laatste maand van het grafrecht zelf het monument van een graf kunnen verwijderen. Dan is de begraafplaatshouder er van af op de datum wanneer het grafrecht eindigt. Op twee manieren: hij is de steen kwijt (waarmee hij kosten uitspaart) en hij is vrij om het graf meteen uit te geven aan een ander, zonder een last uit het verleden. Als het monument er nog is, kan hij het monument overdragen aan de nieuwe rechthebbende, zonder dat iemand anders nog aanspraken kan maken.
Ik adviseer u om het reglement op dit punt aan te passen; hoe sneller hoe beter. Met de huidige regeling lokt u zelf onnodige complicaties uit.
Uit het oogpunt van privacy van betrokkenen heb ik uw naam en functie onder uw vraag verwijderd.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Op zaterdag 14 april 2018 wordt de derde editie gehouden van de Uitvaartbeurs Amsterdam. In de historische Westerkerk kunnen bezoekers inspiratie en informatie vinden bij meer dan tachtig stands. De Uitvaartbeurs Amsterdam is de grootste consumenten uitvaartbeurs van Nederland.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: wie is eigenaar van de grafsteen?
Spelregels
