Grafrecht; wie de rechten het eerste eist of krijgt? Alternatieven?
17 februari 2017
Vraag nummer: 49710
In welk wetsartikel kan ik vinden. Wie het eerst de grafrechten opeist, krijgt ze ook????
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Dat is geen wetsartikel, dat is logica.
Als iemand op maandagochtend om 09.00 uur op het stadskantoor komt en de grafrechten vraagt, kan die persoon in principe om 09.15 uur de deur uit wandelen met een beschikking onder de arm. Mits het een persoon is die volgens de kaders van de verordening in aanmerking komt voor de grafrechten.
Men kan in principe meteen een beschikking krijgen, als de behandeld medewerker op dat moment tijd heeft.
Als een andere persoon dan op maandagmiddag komt zal de reactie van de gemeente zijn 'Jammer, meneer/mevrouw, maar de rechten zijn inmiddels aan een ander vergeven'.
Er is geen regel dat iemand die voor een vergunning of een overschrijving komt, die vergunning of beschikking onmiddellijk mee moet krijgen. Of toegestuurd moet krijgen. Maar ook niet, dat iemand hem niet onmiddellijk mee zou kunnen krijgen. Je moet er mijns inziens dus van uitgaan dat iemand die het verzoek het eerste deed en in aanmerking kwam om de rechten te krijgen, ze in beginsel meteen krijgt. Dat het in de praktijk vaak een paar dagen of weken duurt voordat iemand ze krijgt, hangt alleen af van het toeval dat de behandelde ambtenaar nog ander werk had dat prioriteit had of slechts 3 dagen per week werkt. Van zulk toeval mag het niet afhangen of iemand recht krijgt of niet.
Ik hoor wel vaker dat mensen bedenkingen hebben bij mijn mening dat de persoon die de rechten het eerste vraagt, ze ook moet krijgen. Als men dit niet goed vindt, dient zich meteen de vraag aan: "Hoe zou het dan anders moeten?"
Het alternatief zou zijn dan de begraafplaatsadministratie een termijn instelt waarbinnen alle belangstellenden kunnen reageren. Bijvoorbeeld 6 weken na het overlijden van de rechthebbende. Maar 95% van de begraafplaatsen hebben de regel dat binnen 12 maanden na het overlijden van de rechthebbende er een nieuwe moet zijn. Dan kun je niet zeggen dat je een termijn van 6 weken hanteert, terwijl de verordening een termijn van 12 maanden ruimte geeft. Hoe verhoudt zich dat tot het beginsel in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) dat binnen een redelijke termijn een besluit moet worden genomen? De Awb vindt in beginsel 8 weken een redelijke termijn. Hoe verhouden al die termijnen zich? Is het redelijk dat mensen misschien 11 maanden moeten wachten om een beschikking te krijgen, terwijl er geen andere persoon is die om de grafrechten vroeg?
Veel begraafplaatsen versturen jaarlijks facturen voor onderhoud. Als er geen nieuwe rechthebbende is kan dat jaar naar niemand en factuur wordt gezonden. Wat doe je daar mee, als begraafplaatshouder?
Stel dat zich inderdaad binnen een paar maanden 3 kinderen van de overleden rechthebbende melden die allemaal de grafrechten van het graf van hun ouders zouden willen hebben. Hoe bepaal je dan wie ze krijgt? De oudste, de jongste, degene die aannemelijk kan maken het meest van zijn moeder te hebben gehouden, degene die aannemelijk kan maken het lievelingskind van moeder te zijn geweest? Of het lievelingskind van vader? Degene die de uitvaarten heeft geregeld? Maar misschien heeft dochter A de uitvaart van vader geregeld en dochter B de uitvaart van moeder; wie gaat dan voor?
Ik kan niets bedenken op basis van wat een begraafplaatshouder dan neutraal en verdedigbaar zou kunnen beslissen welk kind de grafrechten krijgt.*
Als u of een andere lezer wel kan bedenken wat goede criteria zouden zijn, hoor ik het graag. Dan plaats ik ze onder deze vraag.
Ik ken maar een situatie waarbij iemand de grafrechten kan claimen, namelijk wanneer iemand met name in het testament van de vorige rechthebbende genoemd wordt als opvolgende rechthebbende. Dan kan hij de grafrechten claimen bij de gemeente en als de gemeente inmiddels, geen kennis dragende van het testament, de rechten aan een ander geeft gegeven, kunnen de rechten bij die ander worden geclaimd.
Als er meerdere erfgenamen zijn, kan niemand iets claimen, want niemand springt er uit.
Een onduidelijke situatie is er als iemand onder algemene titel enig erfgenaam is. Vallen daar de grafrechten onder? Er zijn mij verschillende bezwaarschriftprocedures en rechtszaken bekend, waarvan de uitkomst wisselend was. De ene rechter zegt 'ja' en een andere zegt 'nee', dus daar heeft niemand houvast aan.
* Ik krijg een paar dagen later een leuk praktijkvoorbeeld: 'Overschrijven grafrechten/afstand doen bij ruzie in familie'. Maar er zijn tussen de vele vragen natuurlijk meer praktijkvoorbeelden te vinden, in de subrubriek 'Eigen graf, particulier graf of familiegraf' en vooral in de subrubriek 'Graf overschrijven'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43
