Overschrijven vanwege verlengen grafrecht algemeen graf.
15 november 2007
Vraag nummer: 5060 (oude nummer: 9890)
Geachte heer,
Wij hebben een nabestaande (echtgenote) aangeschreven ivm het verlopen van de graftermijn van een algemeen graf. Deze graven werden in die periode uitgegeven voor 20 jaar en deze termijn zal in 2009 gaan verlopen. De echtgenote wil het graf niet afkopen maar de zus wil absoluut niet dat dit graf weggaat. Zij heeft inmiddels verzocht om overschrijving van het graf. Als zij overgaat tot afkoop van het uitsluitend recht kunnen we dit dan al in laten gaan op het moment van het verzoek (nu dus) of moeten we wachten tot de graftermijn (huur algemeen)verloopt in 2009 en dan afkoop toestaan met de dan geldende kosten.
Met vriendelijke groet,
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Men kan een eigen graf niet overschrijven zonder medewerking van de rechthebbende. Als sprake is van een eigen graf en de rechthebbende (de echtgenote) nu het graf wil overdragen aan de zus van de overledene, dan kan dat nu dit jaar. Als zij dat niet wil, dan moet er gewacht worden tot de huidige termijn in 2009 afloopt. Alsdan kan het graf aan de zus worden uitgegeven.
Echter, u geeft aan dat sprake is van een algemeen graf. Die worden volgens uw verordening uit 2006 voor 10 jaar ter beschikking gesteld. U schrijft dat zulke graven in het verleden voor 20 jaar werden uitgegeven; dat kan.
Maar dat verandert de zaak. Een algemeen graf kent geen rechthebbende. Het graf is van de gemeente, die gelegenheid geeft om er in te begraven. In sommige verordeningen is wel de figuur van de 'gebruiker' gehanteerd als een equivalent van de rechthebbende, maar dan voor een plaats in een algemeen graf. Maar dat systeem kent u niet.
Dan is het eigenlijk allemaal nog simpeler. Het graf blijft bestaat tot 2009. De gemeente kan het graf vervolgens opnieuw aan de zus ter beschikking stellen voor 10 jaar. De echtgenote heeft daar niets over te zeggen, terzij zij zelf aangeeft het voor een nieuwe termijn te willen handhaven. Dan behoort ze eerste keus te hebben, maar daar heeft ze van af gezien.
Het grafrecht kan niet worden verlengd, want er is in het systeem van uw verordening geen grafrecht omdat het geen eigen graf is. In uw verordening is geen verlenging van algemene graven geregeld, alleen van eigen graven. Maar dat is geen probleem, want het graf kan wel opnieuw ter beschikking worden gesteld. Het is natuurlijk meer een theoretisch juridisch punt om te zeggen dat je een algemeen graf niet kunt verlengen, maar wel ter beschikking kunt stellen. Feitelijk komt het op hetzelfde neer.
Financieel is het onderscheid echter wel van groot belang. Want uw verordening lijkbezorgingsrechten kent geen tarief voor het verlengen van een algemeen graf. Dan kunt u ook geen tarief in rekening brengen. Want het gaat om een belasting en men kan alleen belasting heffen als er een wettelijke (ook in de zin van gemeentelijke verordening) grondslag voor is. Maar het verlenen van een recht op een algemeen graf kan wel. Want daarvoor staat in 2.1 en 2.1.1. van de tarieventabel een tarief genoemd.
Terzijde merk ik op dat het ongebruikelijk is, in Nederland, dat algemene graven verlengd worden. Het kan wel, met name in een situatie als in uw gemeente, waar slechts 1 persoon per algemeen graf begraven wordt. Bij andere gemeenten heb je meestal het probleem dat er verschillende mensen van verschillende families in een graf liggen. Wat, als de een wil verlengen en de ander niet. Maar als u verlengingen van algemene graven wilt toestaan, moet u dat eigenlijk ook in de beheersverordening en in de verordening lijkbezorginsgrechten regelen. Want het aanbieden van verlenging van een algemeen graf is op dit moment een beetje een illegale handeling van de gemeente, althans niet conform de verordeningen. Het heeft ook de rare consequentie dat het weer ter beschikking stellen van een algemeen graf voor 1 persoon voor 10 jaar duurder is dan de verlenging van een eigen graf voor 2 personen voor 10 jaar. Het zou logisch zijn als het algemene graf goedkoper of in ieder geval niet duurder zou zijn.
Tot slot merk ik op dat de tarieventabel wat slordig is. In 2.1 wordt gesproken over het verlenen van een uitsluitend recht op een graf, terwijl in 2.1.1 een algemeen graf wordt genoemd. Maar op een algemeen graf wordt geen uitsluitend recht verleend. Een uitsluitend recht geldt alleen voor eigen graven. Zie de definities van eigen en algemene graven in uw beheersverordening. Eigenlijk moet de omschrijving in de tarieventabel worden gecorrigeerd; ik verwijs naar het model van de VNG voor een dergelijke belastingverordening voor de begraafplaatsen, waar het onderscheid wel correct in staat.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld: Kan de houder van de begraafplaats andere voorwaarden opleggen bij de overschrijving van een grafrecht?
