Algemeen graf en grafrecht
27 april 2008
Vraag nummer: 5382 (oude nummer: 10663)
Is het wel juist grafrecht te verlenen in het geval van een algemeen graf en aan wie moet je dat recht verlenen.
De wettelijk verplichte grafrust van 10 jaar is dat niet afdoende?
Vriendelijke groeten G.Wilson
Antwoord:
Geachte heer,
Het is zeker mogelijk om grafrecht te verlenen in het geval van een algemeen graf, sterker ik bepleit het juist altijd. Maar er moet dan wel duidelijk omschreven zijn wat dat grafrecht is; het is een ander soort recht dan voor een eigen graf met een zogenaamd uitsluitend grafrecht.
Het grafrecht voor een algemeen graf houdt het gebruiksrecht in van één ruimte in een algemeen graf.
Dat grafrecht voor (het gebruik van ruimte voor één overledene in) een algemeen graf kan verleend worden aan de persoon die de begrafenis regelt en die de rechten vraagt, of aan een ander familielid of erfgenaam die dat vraagt. Rechten worden nooit ongevraagd verleend.
In mijn ogen is het thans altijd al zo dat een bepaald gebruiksrecht wordt verleend, alleen wordt vaak verzuimd om duidelijk te administreren aan wie. En wordt dat - ten onrechte - vaak niet in een brief of beschikking bevestigd. Dat kan problemen gaven als nabestaanden van mening verschillen of en wat voor soort gedenkteken op het graf moet worden geplaatst en andere kwesties inzake het graf. Bijvoorbeeld om te waarschuwen dat de termijn van het graf verloopt en te wijzen op de mogelijkheid van herbegraving. Sommige begraafplaatshouders weten dan niet wie ze aan kunnen schrijven, omdat ze geen nabestaande(n) administreren. Dat is juridisch weliswaar niet verplicht, maar toch wel handig en verstandig.
Het verlenen van een uitsluitend grafrecht op een eigen graf moet volgens de wet schriftelijk geschieden. Het uitgeven van een gebruiksrecht voor (een ruimte in) een algemeen graf mag ook mondeling geschieden, maar dat is voor alle partijen onhandig.
Op dit moment ligt bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel om de Wet op de lijkbezorging aan te passen (kamerstukken 30696). Eén van de voorstellen is om het bestaan van een algemeen graf in de wet te noemen. Het ligt dan voor de hand dat begraafplaatshouders in hun verordeningen en reglementen de uitgifte van een plaats in het algemeen graf ook eens wat scherper en duidelijker gaan regelen. Bij voorbeeld in de vorm van een beschikking of een contractje met een wederpartij. Dan krijg je tenminste de rechten en plichten op schrift, met een duidelijke wederpartij.
Als ik zelf een beheersverordening of beheersreglement voor een begraafplaatshouder schrijf, adviseer ik om niet alleen voor de eigen graven een rechthebbende aan te wijzen, maar voor algemene graven ook een gebruiker (de persoon die het gebruiksrecht voor een plaats in een algemeen graf verwerft). Het verlenen van een grafrecht aan een rechthebbende en aan een gebruiker zal schriftelijk moeten gebeuren (bij gemeenten bij beschikking; bij kerkelijke en andere begraafplaatsen door middel van een overeenkomst).
Ik vermoed dat de VNG naar aanleiding van de wetswijziging met een vernieuwde modelverordening voor het beheer van begraafplaatsen zal komen; idem zijn van kerkelijke zijde nieuwe model-reglementen te verwachten. Het gebruiksrecht van een algemeen graf en het verlenen van (niet-uitsluitende) gebruiksrechten aan gebruikers van een algemeen graf zullen daar waarschijnlijk ook in geregeld worden.
Het is overigens een misverstand dat ruimten in algemene graven per definitie voor 10 jaar worden uitgegeven. De begraafplaatshouder kan ook voor langere termijnen kiezen. Ik ken begraafplaatsen die algemene graven voor 15 of 20 jaar uitgeven. En in theorie zouden rechten ook voor kortere termijnen dan 10 jaar kunnen worden uitgegeven, alleen is dat niet functioneel.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld: Wie bepaalt of iemand wordt begraven of gecremeerd (en rechtszaken over bewaren of verstrooien van as)
