echtgenote aangewezen als legataresse/vruchtgebruik

22 oktober 2003

Vraag nummer: 8109  (oude nummer: 3251)

In zijn testament heeft mijn (overleden)schoonvader zijn echtgenote aangewezen als legataresse, op de volgende manier:
Ïk legateer aan mijn echtgenote ...... al zodanige zaken, roerende en onroerende, welke zij uit mijn nalatenschap als legataresse zal begeren te verkrijgen, onder de last om in mijn nalatenschap in te brengen binnen negen maanden na het eindigen van na te melden vruchtgebruik en zo dit vruchtgebruik geen uitwerking mocht hebben, binnen negen maanden na mijn overlijden, de som waarop het gelegateerde zal worden geschat naar de waarde op de dag van mijn overlijden op de wijze zoals bepaald voor boedelscheidingen, waarbij minderjarigen betrokken zijn. Ik bepaal dat de legataresse zich eerst behoeft te verklaren of en hoeveel zij van het voormelde gelegateerde wenst te aanvaarden na schatting van de gelegateerde zaken. Ik legateer aan mijn voornoemde echtgenote boven haar aandeel bij versterf het zakelijk recht van vruchtgebruik levenslang van mijn nalatenschap onder vrijstelling van de verplichting om daarvoor zekerheid te stellen en wel in de eerste plaats krachtens de op mij rustende natuurlijke verbintenis om voor mijn voornoemde echtgenote te zorgen en voorts voorzover een natuurlijke verbintenis niet aanvaard wordt uit vrijgevigheid. Ik benoem mijn voornoemde echtgenote tot bezorgster van mijn begrafenis, beredderaarster van mijn boedel en uitvoerster van mijn uiterste wilsbeschikkingen met het recht tot inbezitneming van de zaken mijner nalatenschap, gedurende de tijd voor de liquidatie gevorderd".....
De notaris in kwestie is er niet meer zodat we niet kunnen nagaan wat hij met dit proza bedoeld heeft. Ons is de strekking niet duidelijk
De kinderen gunnen hun moeder graag de hele nalatenschap: de woning waarin ze samen woonden en ook de rest. Sinds het overlijden in februari jl. is alles ook zo gebleven.
Vraag:
hoe verhoudt zich de tekst van het testament tot de door de belastingdienst gevraagde aangifte ivm. successierechten? De waarde van de nalatenschap blijft ruim onder de 500.000 euro en valt binnen de vrijstelling van mijn schoonmoeder. Moeten we nu nog moeilijk doen met taxatierapporten e.d. of kunnen we volstaan met een door de belastingdienst vast te stellen waarde van de woning? Kunnen de kinderen als erfgenamen buiten beeld blijven als het gaat om het betalen van successierechten?

Antwoord:

Geachte mevrouw,

Het testament noemen wij een zogenoemde keuze legaat. Mevrouw heeft het recht om alles wat zij wil over te nemen uit de nalatenschap. De waarde daarvan moet zij vergoeden aan de nalatenschap (als het ware de uitkoop van de erfgenamen). Op het bedrag van uitkoop zit echter weer vruchtgebruik, zodat er niet daadwerkelijk hoeft te worden uitbetaald.

Omdat zoals u stelt er eigenlijk tot nu toe niets gebeurd is, zou je kunnen zeggen dat mevrouw alles heeft overgenomen en dat uitbetaald wordt bij haar overlijden. Het spreekt echter voor zich, zowel ter bescherming van mevrouw als van de erfgenamen en omdat een legaat officieel moet worden afgegeven volgens de wet, dat de afspraken wel moeten worden vastgelegd in een notariele akte. U kunt daarvoor bij elke notaris terecht (natuurlijk ook de opvolger van de notaris die het testament heeft opgesteld).