Overgangsrecht oude en nieuwe erfrecht?

22 juni 2003

Vraag nummer: 2309  (oude nummer: 2767)

Er is geen testament maar wel een codicil opgemaakt vóór 1 januari 2003 waarop het nieuwe erfrecht in werking trad. Deze bevat onder meer een aanwijzing van een executeur testamentair (die overigens zelf geen erfgenaam is). Is deze aanwijzing ook nog van kracht bij een overlijden na genoemde datum? Gelden in deze casuspositie nog bijzondere regels of beperkingen voor de (in het codicil niet beperkte) taken en bevoegdheden van deze executeur testamentair als er behalve roerende ook onroerende zaken tot de nalatenschap behoren?

Antwoord:

Geachte heer of mevrouw,

De aanwijzing van een executeur in een codicil dat dateert van voor 1-1-2003 blijft geldig. Na deze datum is het niet meer mogelijk.
Maar een codicil vind ik altijd een beetje een discutabele vorm van wilsbeschikking, omdat hij m.i. (te) weinig zekerheid biedt. Als aan de vormvereisten (alles handgeschreven en gedateerd) niet is voldaan is hij ongeldig. En ook vandaag kun je een codicil schrijven met het jaartal 2002 er op. Dat zullen onwillige erfgenamen dan wellicht ook stellen, als ze het niet met de inhoud eens zijn.
Het codicil is bestemd voor eenvoudige beschikkingen, zoals wie een meubelstuk of een sieraad krijgt. Maar voor primaire zaken, zoals aanwijzing van een executeur, te weinig objectief verdedigbaar.
Een codicil kan niet tijdig gevonden worden, een niet welgevallig codicil kan eenvoudig achterover worden gedrukt, niet iedereen kan achterhalen of er een codicil is. Een testament is wel altijd te achterhalen, vastgesteld samen met een neutraal persoon (de notaris) etc. In geval van problemen staat men sterker.

En u stelt voorts een aantal zeer relevante vragen, namelijk wat zijn de taken en bevoegdheden? Het is van belang dat dat juist omschreven is, en dat is in een codicil meestal niet het geval. Daarvoor is het advies van de notaris zeer nuttig. De ellende die je soms met, door of als een executeur meemaakt is gruwelijk.
Ook als is er een codicil, en ook al is dat geldig, ook nog op het punt van de benoeming van een executeur, ik zou toch zeker adviseren om e.e.a. duidelijk(er) en zekerder in een testament vast te leggen.

Maar u kunt met uw vraag eigenlijk beter terecht in de Notariële adviesrubriek. Ik was en ben op dit vlak slechts een amateur en u kunt sinds vorige maand met vragen ook bij een professional terecht: de Notariële adviesrubriek dus.

mr W.G.H.M. van der Putten