Betalingsregeling

7 augustus 2002

Vraag nummer: 887  (oude nummer: 1212)

Geachte heer,

Wij hebben een opdracht voor een begrafenis uitgevoerd, maar toen puntje bij paaltje kwam wilde de familie de rekening niet betalen. Probleem is ook dat niemand van de kinderen een handtekening heeft gezet; alles ging in goed vertrouwen mondeling.
Wij hebben een incassobureau met een deurwaarder ingeschakeld. Er is beslag gelegd, maar er is geen geld. Betrokkene verdient wel geld, maar doet alles handje-contantje, behalve ons contant betalen. Ook willen ze geen betalingsregeling treffen.
De deurwaarder wil geen moeite meer doen: dat zou alleen extra kosten en niks opleveren.
Wij voelen ons flink genomen door die familie.
Zijn er nog alternatieven?

Antwoord:

Geachte heer of mevrouw,

Ik voel helemaal met u mee, want als iemand een rekening niet kan of wil betalen, voel je je in gewoon Nederland gezegd "behoorlijk bedonderd". Helaas hebben wel meer - en meer soorten - ondernemers last van dit soort wanbetalers. Het is dan ook zaak om goede algemene voorwaarden te hebben, waarin incassokosten en rentelasten voor rekening van de opdrachtgever komen en om een opdracht ondertekend etc. op schrift te hebben (zie ook de vraag over nota's grafrechten van zo'n 2 weken geleden).

U schrijft dat beslag is gelegd. Wat bedoelt u daarmee? Bedoelt u dat een afspraak via een deurwaarder/incassobureau is gemaakt dat de betrokken persoon bijvoorbeeld maandelijks een bepaald bedrag(je) betaalt. Of bedoelt u dat een advocaat vooruitlopend op een gerechtelijke procedure beslag heeft laten leggen op bank- en girorekening van betrokkene en diens uitkering? Dat laatste is een maatregel om - via de rechtbank - gelden en soms ook goederen te 'bevriezen' om er voor te zorgen dat niets achterover wordt gedrukt alvorens een rechter uitspraak doet. Dit is echter slechts een tijdelijke maatregel en wordt soms ook alleen gebruikt als drukmiddel om tot afspraken te komen. Dat nu feitelijk geld op een uitkering wordt ingehouden of afgedragen heet geen 'beslag leggen' meer.

Of u nu een groter bedrag eerder kunt innen, hangt af van de inhoud van uw betalingsafspraak of de regeling die de rechter heeft opgelegd. Als u een slag om de arm heeft gehouden om eerder meer geld binnen te krijgen, hebt u een argument in handen. Maar als die slag niet om de arm is gehouden, kan ook de wanbetaler u houden aan de afspraak en het tempo van betalen.
Een feitelijk probleem is echter ook, zoals u al aangeeft, dat iemand misschien wel geld heeft, maar dat je er niet aan kan komen als hij het contant heeft. Dan is (een nieuwe) inbeslaglegging feitelijk nauwelijks of niet mogelijk. Het heeft dan ook - helaas - weinig zin om te proberen daar weer aan te komen. U schrijft dat uw deurwaarder geen moeite wil doen. Ik zie het anders. Ik denk dat hij u terecht waarschuwt geen extra kosten te maken waarvan het resultaat waarschijnlijk nihil is.

Mocht u toch ontevreden blijven, maak dan eens vrijblijvend een afspraak met een advocaat. Een advocaat ziet soms toch meer mogelijkheden dan een deurwaarder. Als u vooraf telefonisch het probleem uitlegt en zegt dat u een oriënterend gesprek wilt, kost u dat niets. Bijna alle advocaten hanteren het zogenaamde toga-tarief, waarbij een kort oriënterend gesprek gratis is. Leg dat ook altijd even schriftelijk neer in bijvoorbeeld een fax, waarin u een telefonische afspraak bevestigt, is mijn advies. Dan hebt u straks niet per saldo nog meer problemen/kosten.
Tijdens dat gesprek proeft u dan vanzelf wel of verdere actie (en kosten) zinvol is. Als een advocaat niet verder komt dan "Ik kan het wel proberen, maar zie er weinig veel heil in", dan is dat een te vage basis. Pas als hij heel optimistisch is over de uitslag en daar goede redenen voor kan noemen, moet u iets doen. Maar een goede advocaat zal u bij twijfel adviseren niets te doen in plaats van u onnodig op kosten te jagen.

Dan kijk ik nog eens even naar alternatieven. Zou u bijvoorbeeld beslag kunnen laten leggen op het grafmonument als het geplaatst is? Dat denk ik niet, omdat een grafmonument - in tegenstelling tot wat veel mensen en vaak zelfs ook begraafplaatsen denken - geen eigendom is van de nabestaanden, maar van de begraafplaats. U kunt er wel bluffend mee dreigen, maar feitelijk kunt u er niets mee.

Mijn conclusie, zonder de details van uw verhaal te kennen, komt helaas overeen met de mening van de deurwaarder.

Nog een belangrijk punt lijkt mij hoe je dit soort situaties kunt voorkomen. Soms is dat niet mogelijk, omdat je niet altijd kunt zien of zien aankomen dat iemand een wanbetaler is.

Maar soms is wel eens te voorspellen dat u moeite zult hebben om een rekening betaald te krijgen, als iemand geen verzekering heeft en u aan de mensen, hun manier van optreden, inboedel e.d. kunt zien dat er weinig te halen valt of dat de betalingsmoraal niet hoog is.

Het is dan van belang om een ondertekende opdracht te hebben en goede algemene voorwaarden. Maar feitelijk kan het dan ook van belang zijn om meerdere opdrachtgevers te laten tekenen (met naam, adres etc.) om meer mensen hoofdelijk aansprakelijk te kunnen stellen. Dan hebt u meer zekerheden, omdat u bij meer mensen kunt aankloppen en zonodig beslag kunt laten leggen etc. Maar als er maar 1 nabestaande is en u vertrouwt het niet, kunt u bij afwezigheid van een verzekering bijvoorbeeld om een bankgarantie of andere garantie vragen. Dat is vervelend, maar het later op deze wijze achter uw geld aan moeten gaan is nog vervelender. En als u het niet vertrouwt en geen garanties krijgt, moet u de opdracht gewoon laten schieten.

mr W.G.H.M. van der Putten

18 maart 1998