Balseming niet verplicht?

8 september 2004

Vraag nummer: 3300  (oude nummer: 4619)

Geachte heer van der Putten,

Weet u of een lichaam gebalsemd moet zijn als het per vliegtuig vervoerd wordt vanuit Rome, Italie naar Schiphol, Amsterdam?

Wij hebben n.l. een lichaam ontvangen dat niet gebalsemd bleek te zijn en verkeren in de veronderstelling dat het voor internationaal vervoer verplicht is om te balsemen.

Met vriendelijke groet,

D. Elders

Antwoord:

Geachte heer Elders,

Er is geen enkele wet of andere regel die voorschrijft dat een lichaam gebalsemd in Nederland ingevoerd moet worden. Ook niet dat een lichaam gebalsemd moet zijn voordat het uitgevoerd kan worden. De wet zegt alleen dat een lichaam gebalsemd MAG worden voor uitvoer (artikel 72, tweede lid, Wlb). Maar het hoeft dus niet!

Er zijn alleen regels voor het transport van lichamen van overledenen tussen een aantal Europese staten. Het - in uitvaartland - beroemde Verdrag van Straatsburg, weet u wel. Maar Italië is een land waar dit verdrag niet voor geldt. Italië heeft deze overeenkomst wel ondertekend, maar niet geratificeerd. En pas na ratificatie geldt een verdrag. Zie mijn Handboek Wet op de lijkbezorging en de noot onder een circulaire uit 1976 uit het Thematisch Handboek voor het lijstje van landen waarvoor het verdrag geldt. Nogmaals, het wordt vaak verward: dat zijn niet de ondertekenaars! Tenminste niet allemaal. En nog ook andere niet ondertekende staten.

Het verdrag schrijft trouwens ook niet voor dat lichamen gebalsemd moeten worden.

Ik denk dat weinig of geen landen de eis stellen dat een lijk alleen gebalsemd ingevoerd kan worden. Balsemen heeft wel vaak te maken met de eisen van transportmaatschappijen. Maar als een Nederlandse rouwvervoerder iemand per auto uit Italië haalt, denk ik niet dat hij zulke eisen stelt.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten